65 proc. powierzchni opakowania zawierającego tytoń ma zajmować ostrzeżenie zdrowotne. W przypadku tytoniu w saszetkach będzie je jednak zasłaniać pionowy znak akcyzy.
Nowelizacja ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z 22 lipca 2016 r. wprowadza nowe wymogi dotyczące oznaczeń na papierosach. Na opakowaniach – nie tylko papierosów, ale też np. tytoniu do fajek – pojawią się szokujące zdjęcia z informacją, że palenie jest przyczyną miażdżycy, zawałów serca, udarów i niepełnosprawności, niszczy zęby i dziąsła, zwiększa ryzyko utraty wzroku, szkodzi dzieciom, rodzinie i przyjaciołom itp. Te ostrzeżenia nie mogą być ani częściowo ani całkowicie ukryte czy zasłonięte przez znaki akcyzy, oznaczenia ceny, zabezpieczenia, osłony, obwoluty, pudełka lub inne elementy. Problem w tym, że ustawodawca zapomniał o przepisach akcyzowych, które przewidują, że znaki akcyzy muszą być umieszczane pionowo.
Problem z saszetkami
– Obecny sposób zamieszczania znaku akcyzy może być więc kłopotliwy np. w przypadku opakowań, których zamknięcie i rozmiar uniemożliwiają jego pionowe umieszczenie tak, aby zgodnie z nowymi wymogami nie zasłaniał ostrzeżenia zdrowotnego – przyznaje Adam Suchenek, menedżer ds. komunikacji i relacji z interesariuszami w Philip Morris International w Polsce. Rafał Kowalik, menedżer w Parulski i Wspólnicy, wyjaśnia, że kłopot mogą mieć producenci tytoniu do palenia w saszetkach. A w Polsce jest jego bogaty wybór.
Katarzyna Czernek z Orion Tobacco Poland przyznaje, że jeśli po wejściu w życie przepisów firma będzie miała problemy z nanoszeniem znaków akcyzy na saszetki, to prawdopodobnie wystąpi do właściwego urzędu celnego o pozwolenie na stosowanie niestandardowej formy banderoli. Nie wyklucza też, że poprzez branżowe stowarzyszenie, do którego należy Orion, zwróci się do Ministerstwa Finansów o zmianę rozporządzenia.
Sam resort nie wyklucza takiej zmiany. Monika Jurkowska, dyrektor departamentu podatku akcyzowego w ministerstwie w odpowiedzi na petycję z 17 sierpnia 2016 r. przyznała, że resort rozważy zmianę rozporządzenia w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy w taki sposób, aby możliwe było również umieszczenie banderoli poziomo. Z petycją wystąpił już do ministra jeden z podmiotów oferujących tytoń fajkowy. Zwrócił uwagę, że rozporządzenie wymaga obecnie, aby banderola była umieszczona „pionowo na zamknięciu opakowania, równolegle do krótszego boku opakowania”. – Przewidziany w rozporządzeniu sposób umieszczania banderoli na saszetkach (poziomych) zasłoni mieszane ostrzeżenie zdrowotne umiejscowione na tylnej części opakowania, co jest niezgodne z wymogami ustawy – zwróciła uwagę firma, która wniosła petycję (nie zgodziła się na podanie swoich danych).
Zadecyduje organ
Zbigniew Sobecki, ekspert podatkowy w zespole ds. cła i akcyzy w KPMG w Polsce, przyznaje, że nowelizacja przepisów oznacza konieczność przeprojektowania układu graficznego opakowań – tak by z jednej strony ostrzeżenia miały odpowiednią wielkość, a z drugiej strony, aby nie były przysłaniane przez banderole lub inne elementy umieszczane na opakowaniach wyrobów tytoniowych.
Zwraca on także uwagę, że w przypadku nietypowych opakowań przepisy akcyzowe przewidują możliwość wystąpienia do organu podatkowego o wydanie decyzji wskazującej sposób nanoszenia banderoli. – Przepis ten co prawda dotyczy w pierwszej kolejności raczej sytuacji, gdy samo opakowanie nie ma typowego kształtu pudełka, saszetki, butelki itp., ale owa „nietypowość” opakowania nie została nigdzie zdefiniowana – wyjaśnia Zbigniew Sobecki. Jego zdaniem można więc argumentować, że trudność w jednoczesnym spełnieniu wymogów związanych z oznaczaniem banderolami oraz ostrzeżeniami zdrowotnymi stanowi taki przypadek.
W innych krajach
Adam Suchenek mówi, że obowiązek oznaczania wyrobów tytoniowych znakami akcyzy nie wynika z przepisów dyrektywy 2011/64/UE, w związku z czym tylko część państw członkowskich zdecydowała się na jego wprowadzenie. Rafał Kowalik dodaje, że państwa członkowskie UE mogą samodzielnie określać reguły oznaczania banderolami wyrobów akcyzowych – mogą określić sposób nanoszenia znaków akcyzy, ich kształt itp.