Subskrybuj nas na Youtube
Obdarowany staje się obiektem zainteresowania fiskusa. W związku z tym ciążą na nim określone obowiązki. Jeśli ich nie dopełni, a potem w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego lub kontroli przyzna się do otrzymania darowizny, od której nie zapłacił podatku, to będzie musiał uregulować daninę według sankcyjnej stawki.
Czy trzeba płacić przedawniony podatek
Pan Grzegorz zdążył już kupić mieszkanie. Na ten cel wykorzystał darowiznę, którą otrzymał od ojca 10 lat temu. Przez lata nie poinformował o niej urzędu skarbowego. Teraz fiskus pyta, skąd wziął pieniądze na mieszkanie. Czytelnik zastanawia się, czy będzie musiał zapłacić podatek 20 proc., jeśli powoła się na darowiznę po upływie 10 lat od jej otrzymania.
TAK
Zasadniczo zobowiązania podatkowe przedawniają się po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin na zapłatę daniny. Sankcyjne przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn przewidują jednak, że obowiązek ten odnawia się z chwilą, gdy podatnik powoła się przed organem, który weryfikuje już jego rozliczenia, na darowiznę, od której należny podatek nie został zapłacony. Takie powołanie jest zagrożone 20-proc. sankcją bez względu na czas, który upłynął od otrzymania darowizny.
Podstawa prawna
Art. 70 par. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.).
Art. 15 ust. 4 w zw. z art. 6 ust. 4 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2016 r. poz. 205 ze zm.).
Czy oprócz kary muszę zapłacić odsetki
Pani Grażyna otrzymała darowiznę 3 lata temu, ale nie zapłaciła podatku. Przyznała się do tego podczas kontroli podatkowej. Pyta, czy oprócz 20-proc. daniny będzie musiała uregulować również odsetki za całe trzy lata.
NIE
Podatnik, który powoła się na darowiznę, od której nie zapłacił podatku, ma nowy termin na zapłatę daniny. Wynosi on 14 dni od otrzymania decyzji wymierzającej daninę. Jeśli ureguluje go w tym terminie, to urząd nie powinien naliczać mu żadnych odsetek. Oprocentowanie może być naliczane tylko wtedy, gdy uchybi temu nowemu terminowi, ale wyłącznie od dnia następującego po jego upływie, a nie od daty otrzymania darowizny.
Podstawa prawna
Art. 47 par. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.).
Czy pełnomocnik uchroni przed konsekwencjami
Pan Jan zauważył, że przepisy mówią, iż sankcyjna danina jest nakładana wtedy, gdy na nieopodatkowaną darowiznę powoła się podatnik. Pyta, czy uniknie zapłaty, jeśli o otrzymanej przez niego darowiźnie urząd zostanie poinformowany przez jego pełnomocnika.
NIE
Pełnomocnik działa w imieniu strony i skutki jego działań odnoszą się wprost do jego mocodawcy, a więc do podatnika. Powołanie się na darowiznę przez pełnomocnika pana Jana jest więc traktowane tak, jakby dokonał tego on sam.
Podstawa prawna
Art. 138a ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.).
Czy sankcja dotyczy całej darowizny
Pan Tomasz kupił mieszkanie za 300 tys. zł. Fiskus ma wątpliwości co do pochodzenia 50 tys. zł. Ich źródłem była darowizna w wysokości 120 tys. zł, od której czytelnik nie uregulował dotąd podatku. Pyta, czy jeśli się na nią powoła, to będzie musiał zapłacić 20-proc. podatek od całości.
TAK
Podstawą opodatkowania jest cała otrzymana kwota darowizny, przy uwzględnieniu limitów dla poszczególnych grup podatkowych. Wynoszą one: 9637 zł dla darowizn otrzymywanych od najbliższej rodziny, 7276 zł od dalszych krewnych i 4902 zł od obcych. Sankcyjny podatek zostanie więc naliczony od całej nadwyżki ponad limit, w zależności od tego, kto był darczyńcą.
Podstawa prawna
Art. 9 ust. 1 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2016 r. poz. 205 ze zm.).
Czy szybka zapłata pomoże uniknąć kłopotów
Pani Teresa zauważyła, że zgodnie z przepisami sankcja jest nakładana, gdy w toku czynności sprawdzających, kontroli lub postępowania podatkowego podatnik powoła się na darowiznę, od której należny podatek nie został zapłacony. Zawiadomienie o wszczęciu kontroli otrzymała wczoraj. W związku z tym zastanawia się, czy gdyby zadeklarowała darowiznę jeszcze dziś i zapłaciła podatek wraz z odsetkami, a dopiero potem przyznała się do jej utrzymania, to zdołałaby uniknąć sankcji. – Przecież przed powołaniem podatek byłby już zapłacony – uspokaja samą siebie.
NIE
Takie działania są nieskuteczne. Po wszczęciu czynności sprawdzających, kontroli lub postępowania podatkowego nie można już zapłacić podatku według zwykłej stawki. Czas na zapłatę daniny minął wraz z otrzymaniem zawiadomienia o weryfikacji rozliczeń przez urząd skarbowy. Gdyby było inaczej, to sankcyjne przepisy byłyby martwe, bo każdy, kto otrzymałby zawiadomienie o kontroli, mógłby uregulować daninę i dopiero potem powołać się na pożyczkę, nie licząc się z sankcją.
Podstawa prawna
Art. 15 ust. 4 w zw. z art. 6 ust. 4 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2016 r. poz. 205 ze zm.).
Czy można powołać się na inne źródło
Pan Jan zastanawia się, czy uniknie 20-proc. daniny, jeśli poinformuje fiskusa, że pieniądze nie były darowizną, tylko np. umową powiernictwa, która nie jest zagrożona sankcyjnym podatkiem.
NIE
Praktyka pokazuje, że sankcyjny podatek jest wymierzany także tym, którzy uzasadnią swoje dochody w inny sposób niż otrzymanie darowizny. Fiskus i sądy uważają bowiem, że dla zastosowania sankcyjnej stawki liczy się samo powołanie na źródło finansowania, a to, czym ono było, zależy od ustaleń organu podatkowego, a nie deklaracji podatnika.
Podstawa prawna
Wyroki NSA o sygn. akt: II FSK 1095/14, II FSK 2028/14.
Czy fiskus sprawdzi możliwości finansowe darczyńcy
Pani Ewelina zamierza powołać się na darowiznę otrzymaną od matki. Zastanawia się,czy fiskus będzie to weryfikował.
TAK
Osoba, która powołuje się na otrzymanie darowizny, musi liczyć się z tym, że organy podatkowe ustalą możliwości finansowe darczyńcy. Jeśli dojdą do wniosku, że nie było go stać na taką hojność, a podatnik nie będzie potrafił wyjaśnić pochodzenia pieniędzy, to grozi mu 75-proc. stawka podatku od nieujawnionych dochodów.
Podstawa prawna
Art. 25e ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361).
Wyroki NSA o sygn. akt: II FSK 1966/14, II FSK 3466/15
Czy na zgłoszenie darowizny każdy ma pół roku
Pani Dorota zamierza kupić mieszkanie. Otrzymała na ten cel darowizny: od babci (40 tys. zł), od ciotki (30 tys. zł) i od konkubenta (20 tys. zł). Pieniądze zostały przelane na jej konto bankowe. Pyta, czy na zgłoszenie każdej z tych kwot i ewentualną zapłatę podatku ma pół roku.
NIE
Termin na zgłoszenie zależy od stopnia pokrewieństwa łączącego obdarowanego z darczyńcą. Darowizna otrzymana od babci mieści się w ramach zerowej grupy podatkowej. W związku z tym na jej zgłoszenie jest aż 6 miesięcy. Dokonuje się go, o ile kwota otrzymana od babci w ciągu ostatnich 5 lat przekroczy 9637 zł. Terminowe zgłoszenie na formularzu SD-Z2 pozwoli całkowicie uniknąć zapłaty podatku – bez względu na wysokość otrzymanej kwoty. Darowizny od ciotki (druga grupa podatkowa) i konkubenta (trzecia grupa podatkowa) trzeba zgłosić wcześniej – w ciągu jednego miesiąca od ich otrzymania na formularzu SD-3. Tę od ciotki zgłasza się wtedy, jeśli jej wartość przekroczyła 7276 zł w ciągu pięciu lat, a od konkubenta – 4902 zł. Urząd skarbowy wyliczy podatek od nadwyżki, który trzeba uregulować w ciągu 14 dni od otrzymania decyzji w tej sprawie. Jeśli pani Dorota spóźni się ze zgłoszeniami, ale dokona ich zanim urząd skarbowy zacznie weryfikować jej rozliczenia, będzie musiała zapłacić podatek wraz z odsetkami – także od darowizny otrzymanej od babci, bo spóźnienie pozbawi ją zwolnienia.
Podstawa prawna
Art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2016 r. poz. 205 ze zm.).
