Kursy tańca i inne grupowe zajęcia sportowe z wyższym VAT

Te – jak twierdzi dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej – są opodatkowane 23-proc. VAT. Nie zgadza się z podatnikami, że to usługi wyłącznie w zakresie wstępu, co pozwoliłoby zastosować 8-proc. stawkę. Zdaniem dyrektora KIS chodzi o zwykłą edukację kursanta.

Wcześniej zgadzał się na 8 proc. Zaostrzenie stanowiska potwierdza zmiana 28 listopada br. wiążącej informacji stawkowej wydanej jeszcze w 2021 r. Dotyczy ona nauki tańca. Wcześniej zdarzyła się podobna interpretacja w sprawie tańca (z 10 listopada 2022 r. sygn. 0112-KDSL1-2.440.190.2022.3.JN), ale była ona wyjątkowa.

Wstęp, czyli co

Przypomnijmy, że usługi kulturalne, rozrywkowe, związane z rozrywką, rekreacją są opodatkowane 8-proc. VAT, ale „wyłącznie w zakresie wstępu”. To samo dotyczy wstępu na imprezy sportowe. Wynika to z pozycji 64-68 załącznika nr 3 do ustawy o VAT.

Problemem jest właściwe rozumienie terminu „wstęp”. Minister finansów zdefiniował to 2 grudnia 2014 r. w interpretacji ogólnej (nr PT1/033/32/354/LJU/14). Po latach sporów przyznał, że „ze wstępem związane jest określone świadczenie (typowe dla danego obiektu). I tak np. z nabyciem biletu wstępu do teatru związana jest możliwość obejrzenia przedstawienia, w przypadku parku rozrywki – możliwość korzystania z określonych urządzeń, sali tanecznej – możliwość tańczenia, na imprezę sportową – możliwość obejrzenia rozgrywanych na danym obiekcie zawodów, na siłownię – możliwość wykonywania ćwiczeń siłowych przy wykorzystaniu znajdujących się na jej terenie przyrządów, do parku narodowego – możliwość oglądania obiektów przyrodniczych znajdujących się na jego terenie”.

Podatkowe oszczędności

Po ukazaniu się interpretacji ogólnej dyrektor KIS zaczął potwierdzać, że wstęp do szkoły tańca jest z 8-proc. VAT. Tak wynikało np. z interpretacji indywidualnej z 3 września 2018 r. (sygn. 0114-KDIP4.4012.414. 2018.2.AS), a także z wiążących informacji stawkowych z: 22 kwietnia 2021 r. (0112-KDSL1-2.440.20.2021.3.PR – WIS zmieniona 28 listopada 2024 r.), 10 czerwca 2022 r. (0112-KDSL1-2.440.69.2022.2.BR), 13 kwietnia 2023 r. (0112-KDSL2-1. 440.4.2023.3.BK), 16 października 2023 r. (0112-KDSL2-2. 440.272.2023.3.IH), 17 paździer nika 2023 r. (0112-KDSL2-2. 440.229.2023.3.ML).

Przesądził TSUE

Zasadniczym powodem zmiany stał się wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 22 września 2022 r. (sygn. C-330/21) w sprawie belgijskich siłowni. TSUE wyjaśnił, że preferencja dotyczy wyłącznie korzystania z obiektu sportowego, wsparcia w zakresie „odpowiedzialnego korzystania ze sprzętu”, ale już nie dodatkowych zajęć grupowych czy spersonalizowanego wsparcia trenera osobistego. Innymi słowy, jeśli trener robi coś więcej, niż nadzoruje sposób, w jaki klient siłowni używa sprzętu, a więc układa plan treningowy czy odpowiednią dietę, to taka usługa nie korzysta z obniżonej stawki VAT – wynikało z wyroku TSUE.

Co z treningami

W Polsce tego problemu nie było, dyrektor KIS od dawna już uważa, że opieka trenera ma stawkę 23 proc. Tegorocznym tego potwierdzeniem jest WIS z 23 stycznia 2024 r. (sygn. 0112-KDSL2-1.440.246.2023.6.MK).

Podobnie wygląda kwestia nauki szermierki w hali sportowej, co potwierdza WIS z 16 maja 2024 r. (0112-KDSL2-1.440.97.2024.3.MW).

Co więcej, dyrektor KIS uważa, że 23-proc. VAT obowiązuje także wtedy, gdy wstęp do siłowni kupuje sam trener (niebędący pracownikiem klubu sportowego), by móc wykonywać swoją działalność, czyli usługi trenerskie. Wskazuje na to WIS z 30 stycznia 2024 r. (sygn. 0112-KDSL2-2.440.353.2023.3.DS). Dyrektor KIS podkreślił w niej, że z 8-proc. VAT są usługi wstępu, ale tylko związane z rekreacją, a „powodu zakupu biletu wstępu przez trenera sportowego nie stanowi korzystanie z sal i urządzeń w nich się znajdujących w takim zakresie, do jakiego są one przeznaczone (do wykonywania ćwiczeń), lecz przeprowadzenie zajęć ze swoimi podopiecznymi”.

Szkoła to szkoła

We wspomnianej WIS z 28 listopada br. (sygn. 0110-KSI2-1.442.30.2024.6.PK) dyrektor KIS zmienił zdanie w sprawie szkół tańca, bo – jak stwierdził – instruktor uczy figur tanecznych, a na zajęcia nie wchodzi z nich się swobodnie ani nie wychodzi bez zgody instruktora. Wszystkie ćwiczenia są wykonywane zgodnie z jego sugestiami.Klient szkoły tańca kupuje więc nie wstęp do obiektu, tylko usługę edukacyjną, która jest opodatkowana 23-proc. VAT – podsumował.

– Decyzja dyrektora KIS o zmianie WIS nie wydaje się przesadnie kontrowersyjna – komentuje Jędrzej Golatowski, doradca podatkowy i manager w Crido Taxand.

Jego zdaniem w przypadku kursów tańca fiskusowi łatwiej uznać, że mamy do czynienia z formą tanecznej edukacji, niż z rekreacyjnym sposobem spędzania czasu. Jest bowiem uregulowany odgórnie obowiązek uczęszczania na zajęcia, harmonogram rozwoju umiejętności, ścisła kontrola instruktora nad przebiegiem zajęć.

– Wszystko to dało dyrektorowi KIS asumpt do uznania, że mamy tu do czynienia z czymś więcej niż z usługą wstępu – mówi Jędrzej Golatowski.

Ważne, co robi instruktor

Wpływ działań instruktora na wysokość stawki VAT widać szczególnie na przykładzie prywatnych grupowych lekcji gimnastyki. W WIS z 11 czerwca 2024 r. (sygn. 0112-KDSL2-1.440.157.2024.3.NR) dyrektor KIS uznał, że takie zajęcia stanowią formę edukacji, a więc należy doliczać 23 proc. VAT. Uzasadnił to w ten sposób, że karnety, które kupują klienci, uprawniają do uczestnictwa w konkretnych terminach określonych w grafiku zajęć, a obecny na sali instruktor „objaśnia i demonstruje grupie cel wykonywania ćwiczeń oraz zasady obowiązujące przy ich wykonywaniu, biorąc w nich aktywny udział, a także nadzorując ich wykonanie i dbając o bezpieczeństwo ćwiczących”.

Natomiast w innej WIS – z 3 września br. (sygn. 0112 -KDSL2-1.440.446.2024.1.MW) – potwierdził prawo do stawki 8 proc., mimo że znów chodziło o prywatne grupowe zajęcia gimnastyczne. O niższej stawce zadecydowało to, że instruktor wyłącznie nadzorował prawidłowe wykonywanie zajęć przez uczestników, a prywatne zajęcia z nim odbywały się na innej sali (tego nie dotyczył wniosek o WIS).

Kiedy 8-proc. VAT

Preferencyjny VAT dotyczy natomiast odpłatnych lekcji tenisa na korcie tenisowym. Nie jest to bowiem klasyczna usługa edukacyjna, ale usługa związana z działalnością obiektów sportowych. Potwierdza to WIS z 19 grudnia 2023 r. (sygn. 0112-KDSL2-1.440.441.2023.2.BK).

Obniżony 8-proc. VAT dotyczy również organizacji turniejów sportowych, np. tanecznych. Opłaty startowe, które wnoszą uczestnicy, podlegają obniżonej stawce, bo „świadczenie dotyczy wstępu na aktywny udział w turnieju tanecznym, zatem udział w tych zawodach powinien być postrzegany jako sprzedaż przez organizatora usługi związanej ze wstępem na imprezę sportową”. Tak stwierdził dyrektor KIS w WSA z 21 lutego 2024 r. (sygn. 0112-KDSL2-1.440.507.2023.2.MC).

Podobnie wypowiedział się w WIS z 9 sierpnia 2023 r. (sygn. 0112-KDSL2-2.440.183. 2023.1.IM).

Bez zwolnienia z VAT

Branża fitness i szkoły tańca nie skorzystają również ze zwolnienia z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy o VAT. Przypomnijmy, że dotyczy ono prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, szkolnym lub wyższym świadczonego przez nauczycieli. Co prawda taniec i zajęcia ruchowe zostały wpisane do podstawy programowej w rozporządzeniu ministra edukacji narodowej z 14 lutego 2017 r. (Dz.U. poz. 356 ze zm.), ale zwolnienie z VAT jest tylko wtedy, gdy jest to kształcenie powszechne, czyli „wiąże się z przekazywaniem wiedzy i kompetencji dotyczących obszernego i zróżnicowanego zespołu dziedzin, a także ich pogłębiania oraz rozwoju”.

Potwierdza to prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 11 października 2023 r. (I SA/Kr 732/23) w sprawie pozaszkolnych form edukacji artystycznej i sportowej, np. zajęć związanych z nauką tańca oraz zajęć ruchowych (m.in. gimnastyka, ekipa lemura).

WSA orzekł: „Specyfika prowadzonych przez skarżącego zajęć pozwala na porównanie ich do nauki pływania, która również pozwala na rozwój fizyczny i leży w interesie publicznym. Niemniej jednak TSUE (w wyroku z 21 października 2021 r., C-373/19) wyraźnie przesądził, że nie można jej uznać za kształcenie powszechne lub wyższe”. ©℗

Instruktor łatwo może się stać nauczycielem

Problem z obniżonymi stawkami VAT w branży rekreacyjnej nie jest nowy. Przez lata dotyczył on głównie zdefiniowania samego „wstępu”. Wiemy już, że „wstęp” to nie tylko bierne przekroczenie progu, lecz także korzystanie z urządzeń, infrastruktury, a także z rad instruktora. Okazuje się jednak, że taki instruktor może łatwo stać się nauczycielem, co zmienia charakter samej usługi. W przypadku nauki tańca, organizatorzy zresztą często nazywają się „szkołami tańca”, co sprzyja podejściu zaprezentowanemu przez fiskusa.

Wątpliwości często dotyczą także innych podmiotów z branży rekreacyjnej. Decydować mogą detale. Przykładowo z 8-proc. VAT jest co do zasady organizacja zajęć z gimnastyki albo jogi, pod warunkiem że są one prowadzone w sposób niewymagający ciągłego uczestnictwa i nie są to kursy, gdzie każde kolejne zajęcia wymagają znajomości ćwiczeń pokazanych na poprzednich zajęciach.

Jeśli jednak instruktor uczy gimnastyki, to właściwa jest oczywiście stawka 23 proc.

Wygląda więc na to, że łatwiej nauczyć się tańczyć fokstrota, niż zgłębić mechanizmy stosowania poszczególnych stawek podatku.

Możemy doczekać się kolejnej sprawy w TSUE

Najnowsza WIS zmieniająca stawkę VAT dla szkoły tańca z 8 proc. na 23 proc. wskazuje na zmianę sposobu interpretowania symbolu PKWiU 85 „Usługi w zakresie edukacji”. Fiskus przykłada wagę do tego, czy regulamin przewiduje liczne postanowienia dyscyplinujące uczestników, czy instruktor odgrywa aktywną rolę w trakcie zajęć oraz czy po ich zakończeniu uczestnicy nabywają nowe umiejętności. Dyrektor KIS już wydawał WIS-y, z których wynika, że 23-proc. VAT jest od grupowych kursów jogi, pływania, gry w brydża, nauki szermierki, a kwestią czasu mogą być podobne decyzje np. dla nauki jazdy konnej. W mojej opinii niełatwo określić, czy instruktor dba wyłącznie o to, aby kursant nie spadł z konia, czy też uczy wszystkiego od podstaw, a to w świetle argumentacji fiskusa decyduje o stawce podatku.

W tym kontekście zaskakuje mnie przenoszenie tez wyroku TSUE z 22 września 2022 r. (sygn. C-330/21) na wszelkie grupowe zajęcia rekreacyjne. Możliwe, że powstanie przez to kolejny spór o usługi „wstępu”.