Od 2025 r. wzrosną limity w rachunkowości. Ile wyniosą?

Zmiany dotyczą również limitów, które zobowiązują niektóre podmioty (np. spółki z o.o.) do poddawania badaniu rocznych sprawozdań finansowych oraz które pozwalają na stosowanie uproszczeń w rachunkowości.

W ubiegłym tygodniu parlament przyjął nowelizację m.in. ustawy o rachunkowości. Teraz czeka ona już tylko na podpis prezydenta i publikację w Dzienniku Ustaw.

Księgi rachunkowe

Najważniejsza zmiana to podniesienie od 1 stycznia 2025 r. z 2 mln euro do 2,5 mln euro progu przychodów, którego osiągnięcie zmusza do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Co równie ważne, zmieni się także sposób jego liczenia. Od przyszłego roku nie będzie się już uwzględniać w tym limicie przychodów z operacji finansowych. Będą brane pod uwagę tylko przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów. To oznacza, że jeszcze mniej firm będzie zobowiązanych do prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Przypomnijmy, że limit dotyczy: osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych, spółek partnerskich oraz przedsiębiorstw otrzymanych w spadku.

Do jego przeliczania bierze się pod uwagę średni kurs ogłaszany przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku.

Zatem do przeliczenia kwoty 2,5 mln euro dla celów 2025 r. trzeba będzie wziąć kurs z 1 października 2024 r. – 4,2846 zł za euro.

To oznacza, że w 2025 r. wskazane osoby i spółki nie będą musiały prowadzić ksiąg rachunkowych, jeżeli ich przychody w 2024 r. nie przekroczą 10 711 500 zł (kwoty powstałej po przeliczeniu nie zaokrągla się do 1 tys. zł). Limit będzie więc wyższy o prawie 1,5 mln zł niż ten obowiązujący dla 2024 r. (wynoszący 9 218 200 zł).

Badanie sprawozdań

O jedną czwartą wzrosną także limity zobowiązujące do poddawania sprawozdań finansowych badaniu przez biegłego rewidenta. Przypomnijmy, że część podmiotów (np. spółki akcyjne, instytucje finansowe, w tym banki) musi to robić bez względu na wielkość swoich przychodów.

W przypadku tzw. pozostałych jednostek (np. spółek z o.o.) obowiązek badania sprawozdania jest uzależniony od: sumy aktywów bilansu, przychodów netto i stanu zatrudnienia (art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy o rachunkowości, t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 120 ze zm.).

O 25 proc. wzrosną dwa pierwsze wskaźniki, co oznacza, że obowiązkowo będą badane sprawozdania jednostek (tzw. pozostałych), które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdanie finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:

• suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła u nich równowartość co najmniej 3 125 000 euro (obecnie 2 500 000 euro),
• ich przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów (bez przychodów z operacji finansowych) za rok obrotowy stanowiły równowartość co najmniej 6 250 000 euro (obecnie 5 mln euro), średnioroczne zatrudnienie w tych jednostkach w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób (ten warunek pozostanie bez zmian).

Zmiany będą miały zastosowanie po raz pierwszy do roku obrotowego rozpoczynającego się po 31 grudnia 2024 r. Przy czym na potrzeby ustalenia, czy dany podmiot spełnił znowelizowane warunki, trzeba będzie uwzględnić sumę aktywów bilansu oraz przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów osiągnięte w poprzednim roku obrotowym rozpoczynającym się po 31 grudnia 2023 r. Wynika to z przepisu przejściowego (art. 14 ust. 2 nowelizacji).

W jakiej grupie

W ustawie o rachunkowości znajdą się pojęcia jednostek: mikro, małych, średnich i dużych (art. 3 ust. 1). Dotychczas ustawa posługiwała się pojęciami mikro i małych.

Kwalifikacja do danej grupy zależy od sumy bilansowej, przychodu netto i liczby zatrudnionych.

Nowe przepisy zwiększają o 25 proc. progi dla jednostek małych i mikro.

Na przykład mała będzie firma niebędąca jednostką mikro, która w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym nie przekroczy co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:

• 33 mln zł (dziś to 25,5 mln zł) – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
• 66 mln zł (dziś to 51 mln zł) – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
• 50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty (ten warunek pozostanie bez zmian).

Kryteria dla wszystkich jednostek (mikro, małych, średnich i dużych) pokazujemy w tabeli.

Dla celów uproszczeń

Zakwalifikowanie do danej grupy pozwala (bądź nie) na stosowanie uproszczeń, np. sporządzanie uproszczonego bilansu, lub łatwiejsze zasady ustalania kosztów wytworzenia produktów.

Tylko jednostki zaklasyfikowane do mikro i małych będą mogły:

• klasyfikować umowy leasingu finansowego według kryteriów prawa podatkowego, a nie ustawy o rachunkowości,
• odstąpić od tworzenia rezerw i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego,
• stosować uproszczony sposób obliczania kosztu wytworzenia produktu.

Zmiany w tym zakresie będą miały zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się po 31 grudnia 2023 r. Wynika to z przepisu przejściowego (art. 12 ust. 3 nowelizacji).

Działalność operacyjna

Nowelizacja wprowadzi też zmianę w definicji wyniku działalności operacyjnej zawartej w art. 42 ust. 2 ustawy o rachunkowości. Z przychodów z działalności podstawowej zostaną usunięte „materiały” i zostaną one przeniesione do pozostałej działalności operacyjnej (art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. b).

Zmiana ta będzie miała zastosowanie już dla sprawozdań finansowych za rok obrotowy rozpoczynający się po 31 grudnia 2023 r., czyli w przypadku gdy rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym za 2024 r. Modyfikacja ta będzie wymagała zmian w ewidencji i w sprawozdawczości.

– Jeżeli wprowadzenie tych zmian dla danego przedsiębiorstwa będzie znacząco wpływało na prezentację wyniku z działalności operacyjnej, to sprawozdanie za 2024 r. trzeba będzie sporządzić w układzie trzech kolumn. To oznacza, że dane porównawcze za 2023 r. trzeba będzie prezentować zarówno według starych, jak i nowych zasad – wyjaśnia dr Agnieszka Baklarz, biegła rewident, prezes Monte Vero Audit and Advisory.

Taka zmiana – jak podkreśla ekspertka – może mieć szczególne znaczenie dla firm handlowo-produkcyjnych, które przy zakupie danego surowca (np. piasku, półtusz) nie mogą od razu podjąć decyzji, czy będzie on towarem, czy materiałem.

Sprawozdawczość niefinansowa

Oprócz tego ustawa wprowadza definicję dużej grupy (patrz: tabela), która będzie zobowiązana do prowadzenia sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju. Sprawozdawczość ma być według jednolitego standardu, co będzie weryfikowane przez biegłego rewidenta.

Informacje dotyczące kwestii środowiskowych, społecznych (w tym praw człowieka) oraz ładu korporacyjnego będą raportowane bardziej szczegółowo niż dotychczas.

Dziś ustawa o rachunkowości zobowiązuje największe podmioty do przekazywania części takich danych w informacji niefinansowej.©℗