Gmina może przyjąć własną metodę liczenia prewspółczynnika

Wykorzystując halę sportową do działalności komercyjnej oraz edukacyjnej, gmina może odliczyć podatek naliczony według klucza czasowego, a więc inaczej niż wynikałoby to z rozporządzenia ministra finansów – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku.

Przypomnijmy, że w rozporządzeniu z 17 grudnia 2015 r. (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 999 ze zm.) minister wskazał, jak u niektórych podatników należy określać zakres wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej. Zaproponowana w tym rozporządzeniu metoda dla jednostek samorządu terytorialnego polega na ustaleniu, jaki jest udział obrotu z działalności gospodarczej w całkowitym obrocie zarówno z działalności gospodarczej, jak i z działalności pozostającej poza sferą VAT.

Co prawda w art. 86 ust. 2h ustawy o VAT dopuszcza się możliwość zastosowania innego sposobu określenia proporcji, ale tylko gdy ten inny sposób będzie bardziej reprezentatywny.

W sprawie rozpatrzonej przez gdański sąd chodziło o gminę, która zaplanowała budowę hali sportowej obok budynku szkoły. We wniosku o interpretację gmina poinformowała, że po wybudowaniu hala zostanie przekazana w trwały zarząd dyrektorowi szkoły, a więc jednostki budżetowej gminy. Będzie wykorzystywana do celów:

• edukacji publicznej, nieobjętej zakresem VAT, bo jest to zadanie własne gminy, oraz
• komercyjnej działalności gospodarczej podlegającej VAT (będzie wynajmowana odpłatnie m.in. firmom, klubom sportowym).

Gmina dodała, że zasady funkcjonowania i korzystania z hali – z podziałem na działalność edukacyjną i komercyjną – będą szczegółowo opisane w regulaminie tego obiektu. Dzięki temu będzie można precyzyjnie określić, w jakich godzinach hala jest wykorzystywana do działalności edukacyjnej, w jakich do działalności komercyjnej, a w jakich w ogóle nie jest wykorzystywana (ze względu na porę nocną lub święto).

Nie przewidywano, aby w tym samym czasie hala była wykorzystywana jednocześnie do czynności opodatkowanych i niepodlegających opodatkowaniu.

Według klucza czasowego

Gmina chciała odliczać VAT naliczony przy zastosowaniu innej metody niż „obrotowa”, wskazana w rozporządzeniu ministra finansów z 17 grudnia 2015 r. Chciała to robić na podstawie klucza czasowego, czyli porównując liczbę godzin, w których hala jest wykorzystywana do działalności komercyjnej, do zsumowanej liczby godzin, w których hala jest wykorzystywana zarówno do działalności komercyjnej, jak i edukacyjnej. Taki sposób liczenia nie uwzględniałby natomiast czasu, w którym hala w ogóle nie będzie wykorzystywana.

Bazując na kalendarzu roku 2023, gmina wyliczyła, że do celów działalności gospodarczej hala byłaby wykorzystywana przez 64,42 proc. czasu jej całkowitego wykorzystania.

Gdyby gmina musiała uwzględniać również godziny nocne i świąteczne jako czas użytkowania hali niedający prawa do odliczenia podatku naliczonego – z czym gmina się nie zgadza – to prewspółczynnik byłby niższy i wyniósłby 31 proc.

Natomiast prewspółczynnik wyliczony metodą określoną w rozporządzeniu dla gminy na podstawie danych dla roku 2022 wynosił 4 proc.

Według rozporządzenia

Nie zgodził się z nią dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. W interpretacji z 20 lutego 2024 r. (sygn. 0112-KDIL3.4012.706. 2023.2.AW) stwierdził, że metoda, którą chce przyjąć gmina, nie zapewnia, iż odliczona zostanie tylko ta część podatku naliczonego, która przypada na czynności opodatkowane, wykonywane w ramach działalności gospodarczej (komercyjnej). Nie uwzględnia ona kosztów utrzymania hali sportowej, które są generowane również podczas świąt, dni ustawowo wolnych od pracy, przerw na naprawy i konserwacje oraz w czasie, gdy z innych przyczyn nikt nie będzie korzystał z hali (np. kosztów energii elektrycznej, ogrzewania itp.). Zaproponowaną przez gminę metodą nie da się więc precyzyjnie obliczyć kosztów związanych ze stopniem wykorzystywania hali sportowej do działalności gospodarczej – stwierdził fiskus.

Uznał więc, że zaproponowany przez gminę sposób nie będzie najbardziej reprezentatywny. Stwierdził, że powinna ona zastosować proporcję według sposobu wymienionego w par. 3 rozporządzenia z 17 grudnia 2015 r., czyli metody „obrotowej”, uwzględniającej specyfikę działalności w jednostce samorządu terytorialnego.

Najbardziej reprezentatywna

Z taką interpretacją nie zgodził się WSA w Gdańsku. Orzekł, że najbardziej reprezentatywną metodą określenia proporcji odliczenia VAT będzie zaproponowane przez gminę rozliczenie godzinowe.

Uzasadniając wyrok, sędzia Sławomir Kozik przywołał wcześniejsze orzeczenie tego sądu, które zapadło w podobnej sprawie – z 12 stycznia 2022 r. (sygn. akt I SA/Gd 1071/21). Sąd orzekł wtedy, że skoro można precyzyjnie określić liczbę godzin, w których hala sportowa będzie udostępniana wyłącznie nieodpłatnie, jak i liczbę godzin, w których wstęp na nią będzie płatny, to trudno o „bardziej dokładne ustalenie stopnia jej wykorzystywania do działalności gospodarczej, niż czas (liczbę godzin), w którym obiekt ten udostępniany będzie w celach komercyjnych (odpłatnie)”.

Co z nocami i ze świętami

W wyroku z 12 stycznia 2022 r. gdański sąd nie zgodził się również z dyrektorem KIS co do tego, że w mianowniku współczynnika czasowego należałoby uwzględnić również pory nocne i dni, kiedy hala sportowa w ogóle nie jest użytkowana.

Gdyby tak przyjąć, to w zasadzie zawsze, przy każdej działalności gospodarczej, należałoby obliczać proporcje, bo zawsze w określonych porach (głównie nocnych, w czasie świąt, urlopów) całość lub część infrastruktury należącej do podatnika nie jest wykorzystywana do świadczenia usług lub dostaw towarów podlegających opodatkowaniu.

Korzystnie dla gmin w sprawie odliczania VAT przy wykorzystywaniu hali sportowej do działalności opodatkowanej VAT i niepodlegającej opodatkowaniu wypowiedział się także Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 13 września 2022 r. (I FSK 843/19).

Oba wyroki WSA w Gdańsku są nieprawomocne. ©℗

orzecznictwo