Zmiany w JPK dotyczącym CIT. Jest jedno udogodnienie

Po kilku miesiącach ciszy na legislacyjną scenę wrócił projekt rozporządzenia dotyczącego JPK w zakresie CIT. W najnowszej jego wersji Ministerstwo Finansów wprowadziło znaczące zmiany, w tym jedno istotne udogodnienie dla podatników.

Mowa o projekcie rozporządzenia ministra finansów w sprawie dodatkowych danych, o które należy uzupełnić prowadzone księgi podlegające przekazaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Dotyczy on nowych struktur JPK_KR_PD oraz JPK_KR_ST – potocznie określanych zbiorczo jako JPK CIT.

Czasu na przygotowanie się do obowiązkowego ich przesyłania jest coraz mniej. Co prawda 1 stycznia 2025 r. może się wydawać odległą datą, ale biorąc pod uwagę skalę zmian, warto już teraz rozpocząć przygotowania.

W najnowszej wersji projektu znalazły się istotne zmiany o charakterze merytorycznym, a także redakcyjne.

Dobrowolność w pierwszym roku

Dla roku podatkowego (lub roku obrotowego dla spółek niebędących osobami prawnymi) rozpoczynającego się po 31 grudnia 2024 r., a przed 1 stycznia 2026 r., raportowanie struktury JPK_ST_KR będzie dobrowolne. Dzięki temu podatnicy zyskają więcej czasu na dostosowanie się do nowych wymogów.

Wraz z tą taryfą ulgową wprowadzono jednak pewne zmiany w rejestrze środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Dodano obowiązek raportowania daty nabycia, wytworzenia, przyjęcia do używania lub wykreślenia z ewidencji, a także numeru inwentarzowego nadawanego przez jednostkę.

Dane te znalazły już swoje odzwierciedlenie w schemie opublikowanej w kwietniu.

Aktywa sprzed 2025 r.

Interesującym aspektem projektu jest podejście do historycznych aktywów. Co prawda utrzymany został przepis, zgodnie z którym nie będzie obowiązku raportowania dodatkowych danych (wprowadzanych docelowo rozporządzeniem) dotyczących środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych wprowadzonych do ewidencji przed 1 stycznia 2025 r. Niemniej ta swoista amnestia ma swoje granice, co może prowadzić do pewnych niejasności interpretacyjnych.

Jest to związane z wprowadzeniem wyłączenia, zgodnie z którym przepis ten nie będzie miał zastosowania do środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych w zakresie, w jakim zostały one zbyte z nadanym numerem KSeF oraz w zakresie daty wykreślenia ich z ewidencji.

W toku prac nad projektem rządowa komisja prawnicza zwróciła uwagę na pewne aspekty wymagające doprecyzowania. Głównym problemem jest niejednoznaczność sformułowania dotyczącego daty wykreślenia z ewidencji – sugeruje szerszy zakres danych, niż zamierzono. Komisja zauważyła rozbieżność między treścią przepisu a intencją wyrażoną w uzasadnieniu, zwłaszcza w kontekście niezdefiniowanych „danych bieżących”.

Dodatkowo z tego przepisu wynika, że będzie on dotyczył tylko środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, które zostały udokumentowane fakturą w okresie fakultatywnego KSeF i wykreślone do tego momentu. Przekładając to na strukturę JPK_ST_KR, dochodzimy do wniosku, że o ile numer KSeF jest polem fakultatywnym, o tyle data wykreślenia jest polem obligatoryjnym niezbędnym do prawidłowej walidacji schemy.

Tym samym w obecnym kształcie, jeśli schema nie ulegnie zmianom w zakresie obligatoryjności poszczególnych pól, wymagałoby to uzupełnienia kompletu obligatoryjnych danych dla środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wprowadzonych przed 1 stycznia 2025 r. Nie wystarczą tylko pola dotyczące numeru KSeF faktury i daty wykreślenia.

Nowe wymogi raportowania

Istotną zmianą jest także wprowadzenie obowiązku raportowania danych dotyczących wysokości przychodów i kosztów uzyskania przychodów, które nie są ujęte w księgach. Wprawdzie zmiana ta została uwzględniona w zaktualizowanej w kwietniu strukturze JPK_KR_PD w węźle RPD, ale teraz pojawia się również bezpośrednio w projekcie rozporządzenia. Projekt nie rozwiewa jednak wątpliwości dotyczących obligatoryjności tych danych. Choć według projektu są one fakultatywne w pierwszym roku raportowania, to schema JPK_KR_PD nadal wymaga ich obligatoryjnego wykazywania.

Sposób wykazywania danych

Doprecyzowano sposób raportowania danych w zakresie nowych struktur JPK CIT:

• dane dotyczące NIP i numeru KSeF trzeba będzie wykazywać w odniesieniu do poszczególnych zdarzeń ujętych w księgach w postaci zapisu,
• dane dotyczące znaczników kont księgowych trzeba będzie przyporządkowywać na podstawie kryteriów klasyfikacyjnych przyjętych dla zapisów zdarzeń w księgach, wynikających z przepisów o rachunkowości,
• dane dotyczące środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych trzeba będzie wykazywać w odniesieniu do danego środka trwałego lub danej wartości niematerialnej i prawnej wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.©℗

Dobrze, że uniknięto kumulacji KSeF i JPK CIT

Statystyki udostępnione przez urzędy celno-skarbowe pokazują rosnące zainteresowanie organów podatkowych plikami JPK i raportowaniem elektronicznym. W 2023 r. liczba wezwań do przekazania JPK_KR na żądanie wzrosła aż o 93 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim.

To pokazuje, że nie tylko przedsiębiorcy nauczyli się korzystać z dużych zasobów danych. Krajowa Administracja Skarbowa również stawia na analizę danych zebranych od podatników, co może wpłynąć na efektywność kontroli, a tym samym budżetowe wpływy. Jest to długoterminowy trend, a JPK w zakresie CIT to odpowiedź na potrzebę masowej analizy danych prezentowanych przez podatników w księgach rachunkowych.

Ministerstwo Finansów przedstawiło właśnie nowy projekt rozporządzenia w tym zakresie. Wprowadza on m.in. fakultatywność raportowania w pierwszym roku danych z ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. To odpowiedź na obawy biznesu dotyczące gotowości do pełnego wdrożenia systemu. Mimo że każde raportowanie jest bezspornie obciążeniem dla biznesu, na plus należy ocenić zmiany uwzględnione przez MF względem pierwotnego projektu.

Pozytywnie należy też ocenić rozdzielenie w czasie wdrożenia Krajowego Systemu e-faktur i JPK w zakresie CIT, nawet jeśli nie było to efektem starannie zbudowanej strategii, a raczej koniecznością wynikającą z niedostatecznego przygotowania KSeF do debiutu.

Niewątpliwą korzyścią jest możliwość efektywnego zaplanowania przygotowań do stosowania obu tych nowych obowiązków. W wielu przypadkach bowiem za wdrożenie KSeF i JPK CIT odpowiadają te same zespoły. W wielu wypadkach potrzeba wdrożenia tych dwóch rozwiązań w tym samym czasie mogłaby być znaczącym wyzwaniem logistycznym i operacyjnym.

Kumulacja wdrożenia JPK CIT z KSeF skutkowałaby większym obciążeniem dla biznesu i z pewnością byłaby droższym i bardziej obciążającym wariantem (dostawcy zewnętrzni również uwzględniają ograniczone po ich stronie zasoby).