Ulga termomodernizacyjna. Dofinansowanie na panele fotowoltaiczne i pompy ciepła możliwe mimo braku faktury

Możliwe, że mieszkańcy, którym gmina dofinansowuje panele fotowoltaiczne i pompy ciepła, będą mogli korzystać z ulgi termomodernizacyjnej, mimo braku faktury. Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytanie DGP przyznało, że nie wyklucza zmiany przepisów podatkowych w tym zakresie.

Przypomnijmy, że problem dotyczy gminnych inwestycji dofinansowywanych m.in. z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, które polegają np. na instalowaniu paneli fotowoltaicznych lub pomp ciepła. W takim przypadku gmina pokrywa większą część kosztów takich inwestycji w nieruchomościach należących do jej mieszkańców, a ci dokładają resztę (wkład własny). Wprawdzie w takiej sytuacji faktury (np. za montaż fotowoltaiki) są wystawiane na gminę przez podmioty zewnętrzne, instalujące system OZE, ale gminy przez długi czas wystawiały faktury mieszkańcom na ich wkład własny. Działały w takich sytuacjach jak podatnicy VAT. Dzięki temu mieszkańcy, którzy byli właścicielami lub współwłaścicielami domów jednorodzinnych, mogli odliczyć część kosztów montażu paneli fotowoltaicznych czy pomp ciepła, które sami sfinansowali, w ramach ulgi termomodernizacyjnej.

Zmieniło się to po wyrokach Trybunału Sprawiedliwości UE z 30 marca 2023 r. (sygn. akt C-612/21 oraz C-616/21). Unijny trybunał potwierdził w nich, że gmina w takich sytuacjach nie występuje jako podatnik VAT. Nie może więc wystawiać faktur, które są podstawą odliczania ulgi. Problem dotyczy nie tylko nowych inwestycji, lecz także starych, sprzed wyroków TSUE. Tylko bowiem jeżeli gmina nie skoryguje tych rozliczeń, na co pozwala interpretacja ogólna ministra finansów z 2 maja 2024 r. (nr PT1.8101.1.2023), to jej mieszkańcy zachowają ulgę. W przeciwnym razie też ją stracą i będą musieli skorygować wcześniejsze rozliczenia. Pisaliśmy o tym w artykule „Jeśli gmina zrobi korektę, mieszkaniec straci ulgę na fotowoltaikę” (DGP nr 106/2024).

MF w odpowiedzi na pytania redakcji przyznało, że w przypadku gdy jednostka samorządu terytorialnego (JST) zdecyduje się – zgodnie z interpretacją ogólną oraz ze wskazanymi w niej wyrokami TSUE – na korektę rozliczenia VAT za poprzednie okresy, odpowiedniemu skorygowaniu powinny również podlegać wystawione dla mieszkańców (właścicieli nieruchomości) faktury.

– Zaistniała sytuacja wpływa na rozwiązania podatkowe normujące ulgę termomodernizacyjną. Nie wykluczamy zmiany przepisów podatkowych w tym zakresie – przyznał resort.

Małgorzata Samborska, doradca podatkowy i partner w Grant Thornton, uważa, że przepisy trzeba zmienić jak najszybciej.

– Wystarczy, żeby ustawodawca zapisał w ustawie o PIT, że obowiązek posiadania faktury dla celów skorzystania z ulgi termomodernizacyjnej nie dotyczy projektów realizowanych przez JST udokumentowanych rachunkiem od JST – podkreśla ekspertka.

Jak podkreśla, dziś dochodzi do kuriozalnej sytuacji, bo z jednej strony ustawa o PIT pozwala na częściowe odliczenie wydatków termomodernizacyjnych dofinansowanych ze środków np. z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – w części pokrytej przez samego podatnika. Z drugiej jednak strony podatnicy nie mogą potrącić tych wydatków, bo nie otrzymują faktur.

– To znaczy, że obecny przepis w tym zakresie jest martwy, mimo że wydatek pozostaje w zgodzie z celem ustawodawcy – podsumowuje ekspertka. ©℗

Katarzyna Jędrzejewska