Skończyły się rozliczenia PIT, czas na ewentualne korekty. Co grozi za brak zeznania?

Upłynął termin na złożenie zeznania podatkowego za 2023 r.Co teraz? Czy złożone zeznanie można skorygować, w jakim czasie, z jakimi konsekwencjami? Ile czasu ma fiskus na kontrolę i ewentualną egzekucję?

Wiele osób, spodziewając się nadpłaty, złożyło zeznanie roczne jak najszybciej. Przypomnijmy, że można to było zrobić od 15 lutego br. (art. 45 ust. 1 ustawy o PIT). Jeżeli ktoś złożył zeznanie na ostatnią chwilę, powinien wiedzieć, że urząd skarbowy ma na zwrot nadpłaty:

- 3 miesiące, jeżeli zeznanie zostało złożone w formie papierowej,

- 45 dni, jeżeli zeznanie zostało złożone elektronicznie, tj. za pośrednictwem usługi Twój e-PIT, przez system e-Deklaracje lub za pomocą programów dostępnych na rynku.

Kiedy kontrola?

Zwrot nadpłaty nie oznacza, że urząd skarbowy zweryfikował poprawność zeznania i nie będzie już mógł w przyszłości go sprawdzić. Jest wręcz przeciwnie, samo postępowanie nadpłatowe nie wyklucza kontroli lub choćby czynności sprawdzających za rok, dwa czy nawet pięć lat.

Wynika to z tego, że na zwrot nadpłaty skarbówka ma stosunkowo mało czasu (wspomniane 45 dni lub 3 miesiące – w zależności od formy złożenia zeznania) i nie ma możliwości sprawdzenia dogłębnie każdego zeznania, w którym została wykazana nadpłata.

W uchwale z 27 stycznia 2014 r. (sygn. akt II FPS 5/13) Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że przed rozpatrzeniem wniosku o stwierdzenie nadpłaty organ podatkowy „nie ma obowiązku wszczynać w każdej sprawie postępowania, celem określenia wysokości zobowiązania podatkowego”.

Urząd skarbowy ma na kontrolę lub choćby czynności sprawdzające pięć lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku za 2023 r.. Pięcioletni termin liczy się więc od końca 2024 r., a zatem zobowiązanie podatkowe za 2023 r. przedawni się dopiero z końcem 2029 r.

Jeżeli deklaracja zawiera błędy rachunkowe lub inne oczywiste pomyłki, bądź wypełniono ją niezgodnie z ustalonymi wymaganiami, urząd ma – zgodnie z art. 274 par. 1 ordynacji podatkowej - dwie możliwości:

-koryguje deklarację, dokonując stosownych poprawek lub uzupełnień, jeżeli zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty, kwoty zwrotu podatku albo kwoty nadwyżki podatku do przeniesienia lub wysokości straty w wyniku tej korekty nie przekracza 5 tys. zł;

-zwraca się do podatnika o skorygowanie oraz złożenie niezbędnych wyjaśnień, wskazując przyczyny, dlaczego ma wątpliwości co do informacji zawartych w deklaracji.

Korekta zeznania PIT

Jeżeli po złożeniu zeznania za 2023 r. podatnik sam wykryje błąd lub zorientuje się, że przeoczył jakiś przychód, ulgę lub odliczenie, również ma pięć lat na korektę, czyli czas do 31 grudnia 2029 r.

Kto złoży korektę, musi mieć świadomość tego, że może dłużej poczekać na zwrot nadpłaty podatku (gdy ta wystąpiła). Termin zwrotu wynosi dwa miesiące, licząc od dnia złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wraz ze skorygowanym zeznaniem. Nie nastąpi to jednak wcześniej niż w ciągu 45 dni od dnia złożenia zeznania (pierwotnego) w formie elektronicznej lub 3 miesiące od dnia złożenia go w formie papierowej (art. 77 par. 1 pkt 6 ordynacji podatkowej).

Niedopłata podatku - co wtedy?

Jeżeli w wyniku korekty wzrośnie kwota należnego podatku, to poza zapłatą różnicy, trzeba również uiścić odsetki od powstałej zaległości. Kto złoży korektę zeznania do 30 października 2024 r., ten zapłaci je o połowę niższe.

Zasadniczo – przypomnijmy - stawka odsetek od powstałej zaległości jest równa sumie 200 proc. podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego (ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim) i 2 proc., przy czym nie może być niższa niż 8 proc.

Obecnie odsetki od zaległości podatkowych wynoszą 14,5 proc.

Podatnik może zapłacić je o połowę niższe (obecnie 7,25 proc.), jeżeli:

- złoży skuteczną korektę deklaracji, nie później niż w ciągu 6 miesięcy od upływu terminu do złożenia deklaracji, czyli nie później niż 30 października i

- wpłaci zaległość podatkową w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.

Warunkiem jest też to, aby korekta nie została złożona w wyniku przeprowadzonych przez fiskusa czynności sprawdzających lub po doręczeniu podatnikowi (lub jego pełnomocnikowi):

- zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a gdy nie stosuje się zawiadomienia - po zakończeniu kontroli podatkowej,

- upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej.

Nie uiszcza się odsetek za zwłokę, jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby trzykrotności opłaty pobieranej przez Pocztę Polską za przesyłkę poleconą, czyli obecnie 8,70 zł.

Odsetki od zaliczek

Roczne rozliczenie podatkowe poprzedzają zazwyczaj wpłaty zaliczek na podatek za poszczególne miesiące bądź kwartały. Zdarza się, że kwoty zaliczek nie zostały zapłacone w ogóle lub w niepełnej wysokości. Takie sytuacje występują szczególnie przy zaliczkach naliczanych bez pośrednictwa płatnika.

Od takich niezapłaconych w terminie zaliczek (traktowanych jako zaległość podatkowa - art. 51 par. 2 ordynacji) również trzeba zapłacić odsetki za zwłokę.

„Zaległości w zakresie niezapłaconych zaliczek istnieją aż do czasu rozliczenia ich w zeznaniu rocznym, składanym zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o PIT w terminie do 30 kwietnia następnego roku. W tym samym terminie podatnicy są obowiązani wpłacić różnicę pomiędzy podatkiem należnym od dochodu wynikającym z zeznania a sumą należnych za dany rok zaliczek” – orzekł NSA w wyroku z 10 stycznia 2020 r. (II FSK 376/18).

Takie odsetki trudno jest czasem samemu wyliczyć, najlepiej poprosić o to urząd skarbowy

Przerwa w usłudze Twój e-PIT

O północy z 30 kwietnia na 1 maja 2024 r. rozpocznie się automatyczna akceptacja zeznań w usłudze Twój e-PIT – poinformowało Ministerstwo Finansów. Resort przewiduje, że potrwa ona do 7 maja br. W tym czasie nie będzie dostępna usługa Twój e-PIT.

Po zakończeniu automatycznej akceptacji podatnicy będą mieli wgląd do swoich zeznań i będą mogli pobrać Urzędowe Potwierdzenie Odbioru tzw. UPO. Będą też mogli złożyć korektę zeznania – zarówno tego, które zostało zaakceptowane automatycznie,jak i innych złożonych samodzielnie i dostępnych w ramach usługi Twój e-PIT – poinformował resort.

Co grozi za brak zeznania

Niezłożenie w terminie zeznania podatkowego to czyn zabroniony, który jest wykroczeniem skarbowym, a może być nawet przestępstwem skarbowym. Kodeks karny skarbowy przewiduje bowiem kary za nieskładanie deklaracji i narażenie w ten sposób na uszczuplenie podatkowe (art. 54).

Wykroczenie skarbowe jest wtedy, gdy kwota, na którą została uszczuplona lub narażona na uszczuplenie, nie przekracza 5-krotności minimalnego wynagrodzenia w czasie popełnienia czynu. Obecnie, w okresie od stycznia do czerwca 2024 r.jest to 21 210 zł (5 x 4242 zł),

Kara grzywny za wykroczenie skarbowe wynosi obecnie od 424,20 zł do 84 840 zł.

Grzywna może zostać nałożona mandatem karnym (czyli przez urzędnika urzędu skarbowego, a nie przez sąd) do wysokości 21 210 zł.

Jeżeli kwota uszczuplenia lub narażenie na uszczuplenie z powodu niezłożenia deklaracji przekroczyłaby 21 210 zł,mielibyśmy do czynienia z przestępstwem skarbowym, a więc z dużo większym zagrożeniem karą.

Kary można uniknąć składając czynny żal, czyli zawiadamiając naczelnika urzędu skarbowego o popełnieniu czynu zabronionego. Należy przy tym poinformować o istotnych okolicznościach popełnienia czynu i dopełnić zaległego obowiązku, w tym uiścić w całości zaległy podatek (jeżeli wynika z zeznania).

Czynny żal trzeba złożyć, zanim fiskus samodzielnie ustali, że mogło dojść do wykroczenia skarbowego lub przestępstwa skarbowego.