Ministerstwo Finansów opublikowało długo oczekiwany project ustawy wdrażającej przepisy o 15-proc. minimalnej efektywnej stawce CIT. Zmiana miałaby wejść w życie od 1 stycznia 2025 r.,
Podatnicy mogliby jednak stosować nowe regulacje już za rok 2024 r.
Taka decyzja mogłaby opłacać się podatnikom należącym do międzynarodowych koncernów, które już w roku bieżącym płacą globalny podatek wyrównawczy w państwie siedziby „spółki matki”.
- Po wybraniu opodatkowania z mocą wsteczną rachunek ekonomiczny pozostanie dla nich taki sam, ale podlegać będą polskim przepisom – wyjaśniał w mediach społecznościowych Łukasz Kuśmierz, zastępca dyrektora departamentu podatków dochodowych w Ministerstwie Finansów.
Nowy projekt będzie podlegał konsultacjom do 17 maja br. Uwagi należałoby przesłać na adres e-mail globalny.minimalny@mf.gov.pl
Resort finansów apeluje, aby były one przesyłane w formie tabelarycznej (wzór tabeli został załączony w mediach społecznościowych). Założeniem jest, aby rząd przyjął konsultowane przepisy w trzecim kwartale 2024 r., tak aby mogły one wejść w życie od początku przyszłego roku.
Pośpiech jest zrozumiały
Dlaczego jest to tak istotne? Projekt wdraża unijną dyrektywę 2022/2523 z 14 grudnia 2022 r. w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii. Polska powinna była do końca 2023 r. przyjąć ustawę wdrażającą tę dyrektywę, ale podobnie jak osiem innych państw unijnych zanotowała legislacyjne spóźnienie. Z tego powodu pod koniec stycznia br. Komisja Europejska rozpoczęła postępowanie naruszeniowe wobec naszego kraju i innych spóźnialskich. Postępowanie może skończyć się niekorzystnym wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE i koniecznością zapłaty kar finansowych.
Dyrektywa 2022/2523 zakłada wdrożenie na terytorium Unii Europejskiej drugiego filaru światowej reformy podatkowej, uzgodnionej przez kraje członkowskie Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Oznacza to, że międzynarodowe grupy kapitałowe, których roczny skonsolidowany przychód w dwóch z czterech ostatnich lat wyniósł co najmniej 750 mln euro, zapłacą CIT według efektywnej stawki nie niższej niż 15 proc. Podobne przepisy powinny zostać przyjęte również poza terytorium UE (np. w Australii, Kanadzie lub w USA).
Trzy podatki, jeden cel
Zgodnie z dyrektywą, jeśli łączne dochody spółek z grupy w danej jurysdykcji byłyby opodatkowane niższą efektywną stawką CIT niż 15 proc. (np. z uwagi na ulgi lub preferencje obowiązujące na danym terytorium), to od koncernu będzie można pobrać tzw. podatek wyrównawczy. W praktyce mogą być pobierane trzy daniny (zasady poboru wszystkich trzech zostały również określone w projekcie polskiej ustawy).
Pierwsza to wspomniany globalny podatek wyrównawczy, określany także jako zasada włączenia dochodu do opodatkowania (ang. income inclusion rule – IIR). Powinien on być zasadniczo płacony w kraju, w którym siedzibę ma spółka matka, od niedostatecznie opodatkowanych dochodów podmiotów zależnych.
Drugą daniną będzie krajowy podatek wyrównawczy (ang. qualified domestic minimum top-up tax – QDMTT). Poszczególne państwa (w tym Polska) będą mogły pobierać go od niedostatecznie opodatkowanych dochodów osiągniętych na ich terytorium. Krajowy podatek wyrównawczy będzie odliczany od podatku globalnego płaconego w kraju siedziby spółki matki.
Trzecią daniną będzie podatek od niedostatecznie opodatkowanych zysków (ang. undertaxed payment rule – UTPR). Będzie to możliwe, gdy w macierzystej jurysdykcji danej spółki nie zostaną jeszcze wdrożone przepisy o globalnym podatku minimalnym. W takiej sytuacji kwotą podatku wyrównawczego podzielą się kraje, w których znajdują się siedziby spółek zależnych – proporcjonalnie do liczby pracowników i wartości aktywów trwałych.
Niezależnie od unijnej dyrektywy polski projekt wdraża również reguły modelowe opracowane przez eksperckie forum działające przy OECD oraz komentarz do nich i wytyczne administracyjne. Skutkiem tego jest długość projektu (154 strony) i załączonego do niego uzasadnienia (174 strony).
