59 proc. ankietowanych przez CBOS rozliczyło się z podatku od dochodów osobistych za rok 2015 samodzielnie, 21 proc. zrobiło to za pośrednictwem zakładu pracy lub ZUS, 14 proc. deklarowało, że nie musieli płacić podatku, a 6 proc. nie złożyło PIT-u z innych powodów.
Jak podaje CBOS od 2012 roku systematycznie spada odsetek badanych składających zeznania podatkowe osobiście w urzędach, wzrasta natomiast odsetek tych, którzy rozliczają się elektronicznie. W tym roku 49 proc. samodzielnie rozliczających się z fiskusem złożyła swoje zeznanie przez internet, 39 proc. osobiście w urzędzie, 8 proc. listownie, a 3 proc. w inny sposób.
CBOS zaznacza, że w tym roku po raz pierwszy liczba osób składających swoje zeznania za pomocą internetu przewyższyła liczbę tych, które składały je osobiście w urzędach.
Na osobiste składanie zeznań podatkowych w urzędach najczęściej decydowali się starsi ankietowani, z wykształceniem podstawowym albo gimnazjalnym, niezadowoleni z warunków materialnych swoich gospodarstw domowych oraz mieszkańcy wsi.
Przez internet częściej niż pozostali PIT-y wysyłają badani z wyższym wykształceniem, w wieku 25–54 lata, zadowoleni z własnych warunków materialnych, częściej mieszkańcy miast niż wsi.
Dla 54 proc. samodzielnie rozliczających się z urzędem skarbowym wypełnianie PIT-u jest łatwe, dla 24 proc. – trudne. 22 proc. badanych nie miało wyrobionego zdania na ten temat.
W porównaniu z ubiegłym rokiem o 6 proc. zmniejszył się odsetek ankietowanych, dla których wypełnienie formularza podatkowego było trudne.
CBOS zwraca uwagę, że wypełnianie zeznań podatkowych jest obecnie znacznie łatwiejsze niż kilkanaście lat temu. Do roku 2008 podatnicy częściej deklarowali, że wypełnianie PIT-u było dla nich trudne, natomiast od roku 2009 przeważa przekonanie, że jest ono łatwe. W tym roku odsetek badanych, dla których wypełnienie PIT-u stanowi trudność, kształtuje się na poziomie najniższym od 1997 roku.
Trudności w wypełnianiu zeznań podatkowych częściej niż pozostali zgłaszali najstarsi ankietowani, gorzej wykształceni, źle oceniający warunki materialne swoich gospodarstw domowych. Z kolei absolwenci wyższych uczelni, ankietowani w wieku 25–34 lata, mieszkańcy największych miast, respondenci zadowoleni ze swojego położenia materialnego ponadprzeciętnie często deklarowali, że wypełnienie PIT-u było łatwe.
Przygotowując swoje zeznania podatkowe 43 proc. podatników samodzielnie rozliczających się z fiskusem korzystało z pomocy kogoś z rodziny lub znajomych, 40 proc. – z programów komputerowych, a 27 proc. z pomocy specjalistów.
Centrum dodaje, że od roku 2009 znacząco wzrósł odsetek podatników korzystających z programów komputerowych do wypełniania PIT-ów, liczba osób korzystających z fachowych doradców oraz z pomocy rodziny i znajomych utrzymują się na względnie stabilnym poziomie.
Z programów komputerowych do wypełniania PIT-ów częściej niż pozostali korzystali absolwenci wyższych uczelni, mieszkańcy największych miast, badani znajdujący się w dobrym położeniu materialnym. Z kolei ze wsparcia kogoś z rodziny lub znajomych ponadprzeciętnie często korzystali najmłodsi ankietowani oraz badani z wykształceniem podstawowym albo gimnazjalnym.
Jeśli zaś chodzi o pomoc fachowych doradców, to częściej niż pozostali korzystali z niej mieszkańcy mniejszych miast i wsi, ankietowani w wieku 18–24 lata oraz 35–44 lata, badani z wykształceniem zasadniczym zawodowym, a także osoby określające warunki materialne swoich gospodarstw domowych jako przeciętne.
CBOS zauważa, iż respondenci decydujący się na korzystanie z programów komputerowych do wypełniania PIT-ów w ogromnej większości (81 proc.) deklarowali, że było to dla nich łatwe. Natomiast na trudności w wypełnianiu PIT-ów najczęściej wskazywali ankietowani korzystający z pomocy fachowych doradców.
W ubiegłym roku Ministerstwo Finansów udostępniło podatnikom nową usługę wstępnie wypełnionego zeznania podatkowego (PFR – Pre-Filled tax Return) mającą na celu ułatwienie rozliczania PIT-u. Wówczas usługa ta obejmowała jedynie PIT-37, natomiast w tym roku również PIT-38. Podobnie jak rok temu, o usłudze tej słyszał mniej więcej co czwarty samodzielnie rozliczający się z fiskusem, a blisko jedna piąta spośród nich skorzystała z niej.
O tej nowej usłudze częściej niż pozostali słyszeli absolwenci wyższych uczelni, mieszkańcy największych miast oraz respondenci znajdujący się w dobrym położeniu materialnym.
CBOS komentuje, że rozliczanie PIT-ów staje się dla Polaków coraz łatwiejsze. "Obecnie większość podatników samodzielnie rozliczających się z fiskusem uważa, że wypełnienie formularza podatkowego jest łatwe, a odsetek tych, którzy twierdzą, iż jest ono trudne, kształtuje się na poziomie najniższym od 1997 roku, od kiedy pytamy o tę kwestię" - podkreślono.
Badanie „Aktualne problemy i wydarzenia” przeprowadzono metodą wywiadów bezpośrednich (face-to-face) wspomaganych komputerowo (CAPI) w dniach 5–12 maja 2016 roku na liczącej 1100 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.