Podatki lokalne należą do grupy podatków bezpośrednich. Stanowią one źródło dochodów gmin. Jakie rodzaje podatków lokalnych wyróżniamy? Czym charakteryzuje się każdy z nich? Przeczytaj poniżej.
- Podatek rolny
- Podatek leśny
- Podatek od środków transportowych
- Podatek od nieruchomości
- Podatek od spadków i darowizn
Pojęcie podatków lokalnych to ogólne określenie grupy podatków, z których gminy uzyskują dochody. Wyróżniamy wśród nich:
- podatek rolny,
- podatek leśny,
- podatek od środków transportowych,
- podatek od nieruchomości,
- podatek od spadków i darowizn,
- podatek od czynności cywilnoprawnych.
Podatek rolny
Podstawę naliczania i poboru podatku rolnego stanowi ustawa z dnia 15 listopada 1984 roku o podatku rolnym.
Podatnikami podatku rolnego są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, będące właścicielami, posiadaczami samoistnymi, użytkownikami wieczystymi gruntów, jak również – w określonych przypadkach - posiadaczami gruntów, stanowiących własność Skarbu Państwa.
Przedmiotem opodatkowania podatkiem rolnym są grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.
Podstawę opodatkowania podatkiem rolnym stanowi:
- dla gruntów gospodarstw rolnych – liczba hektarów przeliczeniowych ustalana na podstawie powierzchni, rodzajów i klas użytków rolnych wynikających z ewidencji gruntów i budynków oraz zaliczenia do okręgu podatkowego,
- dla pozostałych gruntów – liczba hektarów wynikająca z ewidencji gruntów i budynków.
Podatek leśny
Aktem prawnym odnoszącym się do podatku leśnego jest ustawa z dnia 30 października 2002 roku o podatku leśnym.
Podatnikami podatku leśnego są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, będące właścicielami, posiadaczami samoistnymi, użytkownikami wieczystymi lasów, jak również posiadaczami lasów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.
Podstawę opodatkowania podatkiem leśnym stanowi powierzchnia lasu, wyrażona w hektarach, wynikająca z ewidencji gruntów i budynków.
Wysokość podatku leśnego wynosi odpowiednio:
- dla lasów niebędących rezerwatami ani parkami narodowymi – równowartość pieniężną 0,220 m3 drewna od 1 ha,
- dla lasów będących rezerwatami lub parkami narodowymi – równowartość pieniężną 0,110 m3 drewna od 1 ha
- obliczaną według średniej ceny sprzedaży drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy.
Podatek od środków transportowych
Podstawą naliczania i poboru podatku od środków transportowych jest ustawa z dnia 12 stycznia 1991 roku o podatkach i opłatach lokalnych.
Opodatkowaniu podatkiem od środków transportowych podlegają pojazdy samochodowe, ciągniki, przyczepy i naczepy, jak również autobusy.
Obowiązek podatkowy w zakresie podatku od środków transportowych ciąży na osobach fizycznych i osobach prawnych będących właścicielami środków transportowych.
Wysokość stawek podatku od środków transportowych określa rada gminy w drodze uchwały.
Podatek od nieruchomości
Aktem prawnym regulującym podatek od nieruchomości jest ustawa z dnia 12 stycznia 1991 roku o podatkach i opłatach lokalnych.
Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają następujące nieruchomości lub obiekty budowlane:
- grunty,
- budynki lub ich części,
- budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają użytki rolne lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.
Podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące m.in. właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych, jak również użytkownikami wieczystymi gruntów.
Podstawę opodatkowania dla gruntów stanowi ich powierzchnia, zaś dla budynków lub ich części – powierzchnia użytkowa.
Podatek od spadków i darowizn
Podstawą naliczania i poboru podatku od spadków i darowizn jest ustawa z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn.
Podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Polski lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Polski, tytułem dziedziczenia, darowizny, zasiedzenia, nieodpłatnego zniesienia współwłasności, zachowku lub nieodpłatnej renty, użytkowania oraz służebności.
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów, ustalone według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.
Podatek od czynności cywilnoprawnych
Aktem prawnym regulującym podatek od czynności cywilnoprawnych jest ustawa z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Podatkowi podlegają m.in. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, umowy dożywocia czy ustanowienie hipoteki.
Podmiotami, na których ciąży obowiązek podatkowy są m.in.:
- przy umowie sprzedaży – kupujący,
- przy umowie zamiany – strony czynności,
- przy umowie dożywocia – obdarowany,
- przy umowie pożyczki – biorący pożyczkę,
- przy ustanowieniu hipoteki – składający oświadczenie woli o ustanowieniu hipoteki.
Podstawę opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych stanowi:
- przy umowie sprzedaży – wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego,
- przy umowie dożywocia – wartość rynkowa nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego,
- przy ustanowieniu hipoteki – kwota zabezpieczonej wierzytelności.
Stawki podatku od czynności cywilnoprawnych zostały zróżnicowane ze względu na rodzaj czynności cywilnoprawnej.