Jedną z ulg, z których można skorzystać w zeznaniu rocznym PIT za 2023 rok, jest ulga rehabilitacyjna. Przysługuje ona osobom niepełnosprawnym lub tym, którzy utrzymują osoby niepełnosprawne i ponoszą związane z tego tytułu wydatki. Jakie korzyści daje ulga rehabilitacyjna? Kto może z niej skorzystać? I co można odliczyć? Odpowiadamy w tekście.
Ulga rehabilitacyjna. Kto może ją odliczyć?
Osoba, która poniosła wydatki na cele rehabilitacyjne lub związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, może skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej. Trzeba jednak spełnić określone warunki.
Osoba kwalifikuje się do ulgi rehabilitacyjnej, jeżeli jest niepełnosprawna lub ma na utrzymaniu osobę niepełnosprawną. Ponadto, konieczne jest poniesienie wydatków na rehabilitację lub związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych. Wartość tych wydatków, które można odliczyć, jest określona w przepisach ustawy PIT.
Aby skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, konieczne jest posiadanie dokumentu potwierdzającego poniesienie wydatków, oraz spełnienie jednego z poniższych warunków:
- posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności w jednym z trzech stopni, określonych w odrębnych przepisach, lub
- decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, lub
- orzeczenia o niepełnosprawności dla osoby która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów, lub
- orzeczenia o niepełnosprawności wydanego przez właściwy organ przed 31 sierpnia 1997 roku.
Dodatkowo, ulgę rehabilitacyjną można także skorzystać, jeśli osoba niepełnosprawna pozostaje na utrzymaniu podatnika, takiego jak współmałżonek, dziecko, rodzic, rodzeństwo. Dochody osoby niepełnosprawnej nie mogą przekroczyć 19 061,28 zł w roku 2023, a nie zalicza się do nich pewnych świadczeń, dodatków i zasiłków.
Do kwoty 19 061,28 zł nie zalicza się:
• zasiłku pielęgnacyjnego,
• świadczenia uzupełniającego, otrzymanego na podstawie przepisów o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji,
• dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów,
• kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów
• alimentów na rzecz dzieci, o których mowa w ustawie PIT.
• dodatku energetycznego o którym mowa w art. 5c ustawy z dnia 10 kwietnia 1997r. – Prawo energetyczne,
• dodatku osłonowego, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1, 202 i 1692),
• dodatku węglowego, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym (Dz. U. poz. 1692 i 1967),
• dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła i dodatku dla niektórych podmiotów niebędących gospodarstwami domowymi z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła, o których mowa w art. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 15 września 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw (Dz. U. poz. 1967),
• dodatku elektrycznego, o którym mowa w art. 27 ustawy z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (Dz. U. poz. 2127),
• refundacji kwoty odpowiadającej podatkowi VAT, o której mowa w art. 18 ustawy z dnia 15 grudnia 2022 r. o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. w związku z sytuacją na runku gazu (Dz.U. poz. 2687).
Ulga rehabilitacyjna. Co można odliczyć?
Istnieją różne rodzaje wydatków, które można odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej, takie jak koszty adaptacji mieszkania, zakupu wyrobów medycznych, opłaty za turnusy rehabilitacyjne czy odpłatności za przewóz osób niepełnosprawnych. Są to wydatki limitowane i nielimitowane.
Katalog wydatków objętych ulgą, zarówno nielimitowanych, jak i limitowanych, jest zamknięty.
Oznacza to, że można odliczyć jedynie te wydatki, które zostały wprost wymienione w przepisach ustawy PIT.
Wydatki limitowane to:
• zakup, naprawa lub najem wyrobów medycznych, które są wymienione w wykazie wyrobów medycznych określonym w przepisach wydanych na podstawie 38 ust. 4 ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz wyposażenia, które umożliwia ich używanie zgodnie z przewidzianym zastosowaniem (uwaga: w ramach nielimitowanych wydatków nie odliczysz wydatków na pieluchomajtki, pieluchy anatomiczne, chłonne majtki, podkłady i wkłady anatomiczne);
• odpłatność za pobyt opiekuna osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I grupy inwalidztwa lub dzieci niepełnosprawnych do lat 16, który przebywa z osobą niepełnosprawną na turnusie rehabilitacyjnym, w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego lub zakładzie rehabilitacji leczniczej;
• zakup, naprawa lub najem indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, oraz wyposażenia umożliwiającego ich używanie zgodnie z przewidzianym zastosowaniem, niewymienionych w wykazie wyrobów medycznych określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 38 ust. 4 ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego;
• zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb, które wynikają z niepełnosprawności;
• przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb, które wynikają z niepełnosprawności;
• odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne lub leczniczo-rehabilitacyjne;
• kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia;
• odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:
• na turnusie rehabilitacyjnym,
• na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia.
• odpłatność za pobyt w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym;
• opłacenie tłumacza języka migowego;
• adaptacja i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb, które wynikają z niepełnosprawności;
• odpłatny przewóz:
- osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 - również innymi środkami transportu niż karetka transportu sanitarnego;
- osoby niepełnosprawnej - karetką transportu sanitarnego.
W ramach wydatków limitowanych można odliczyć:
• używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16. roku życia - maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym wynosi 2 280 zł.
• utrzymanie psa asystującego, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, tj. odpowiednio wyszkolonego i specjalnie oznaczonego psa, który ułatwia osobie niepełnosprawnej aktywne uczestnictwo w życiu społecznym - maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym wynosi 2 280 zł.
• opłacenie przewodników osób niewidomych zaliczonych do I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa - maksymalna kwota odliczenia wynosi 2 280 zł.
• zakup pieluchomajtek, pieluch anatomicznych, chłonnych majtek, podkładów, wkładów anatomicznych - maksymalna kwota odliczenia wynosi 2 280 zł.
• zakup leków, o których mowa w ustawie Prawo farmaceutyczne, jeżeli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować stale lub czasowo te leki. W tym przypadku odliczeniu podlegają wydatki w wysokości różnicy pomiędzy wydatkami faktycznie poniesionymi w danym miesiącu, a kwotą 100 zł.
Jak obliczyć ulgę rehabilitacyjną?
Aby obliczyć ulgę rehabilitacyjną, należy uwzględnić różne rodzaje wydatków, zarówno nielimitowanych, jak i limitowanych, i odliczyć odpowiednią kwotę od dochodu opodatkowanego według skali podatkowej lub przychodu opodatkowanego ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Ważne jest również dokładne dokumentowanie poniesionych wydatków, takich jak faktury, rachunki czy dowody wpłaty. Ulgę można skorzystać również w trakcie roku podatkowego, przy obliczaniu zaliczki lub ryczałtu, ale ostateczne rozliczenie odbywa się w zeznaniu podatkowym.
Wydatki nielimitowane
• odliczasz kwotę wydatku, który poniosłeś.
Wydatki ograniczone "górnym" limitem kwotowym
• odliczasz kwotę wydatku, który poniosłeś, ale nie możesz odliczyć więcej niż określony limit.
Wydatki częściowo sfinansowane (dofinansowane)
• odliczasz różnicę pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą, którą otrzymałeś z funduszy rehabilitacyjnych, środków zakładowego funduszu, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub zwróconą ci w jakiejkolwiek formie.
Jak łatwo rozliczyć PIT – sprawdź!
Wydatki na leki
• odliczasz różnicę pomiędzy poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł.
Ulga rehabilitacyjna. Jaki formularz podatkowy?
Aby odliczyć ulgę rehabilitacyjną w PIT należy złożyć zeznanie:
• PIT-37 - jeżeli uzyskano przychody opodatkowane według skali podatkowej za pośrednictwem płatnika
• PIT-36 - jeżeli uzyskano przychody opodatkowane według skali podatkowej z działalności gospodarczej lub inne przychody bez pośrednictwa płatnika;
• PIT-28 - jeżeli uzyskano przychody opodatkowane w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych
- z załącznikiem PIT/O (informacja o odliczeniach).