Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Prace nad klauzulą dotyczącą obejścia przepisów prawa podatkowego dobiegają końca. Zgodnie z projektem nowe przepisy mają wejść w życie jeszcze w tym roku. Jest to ostatni moment na podjęcie działań, które pod rządami nowego prawa będą już mogły zostać zakwestionowane przez władze skarbowe.
Obecne przepisy z zakresu prawa podatkowego nie przewidują regulacji, na podstawie których organy podatkowe mogłyby kwestionować skutki legalnych transakcji, nawet jeśli ich głównym celem było zmniejszenie obciążeń podatkowych. W tym miejscu warto przypomnieć wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 11 maja 2004 r. dotyczący oceny zgodności z konstytucją poprzedniej klauzuli dotyczącej obejścia przepisów prawa podatkowego. Zgodnie z przedmiotowym wyrokiem brak jest w systemie prawa podatkowego normy prawnej, która zakazywałaby niższego opodatkowania (oczywiście jeżeli podatnik dochodzi do takiego celu przy zastosowaniu legalnych środków działania).
Fundamentem przedstawionego powyżej stanowiska Trybunału Konstytucyjnego jest stwierdzenie, że dokonanie czynności prawnej zgodnej z prawem nie może być na gruncie przepisów prawa podatkowego podważane z uwagi na osiągnięcie zamierzonego celu podatkowego. Jeżeli zatem efekt w postaci optymalizacji podatkowej jest osiągany za pomocą legalnych działań, organy podatkowe nie mają prawa kwestionować skuteczności podjętych czynności zmierzających do optymalizacji. Na marginesie należy dodać, że także nowe przepisy zapewne zostaną ocenione przez trybunał. Istotne jest, jak trybunał odniesie się do nowych regulacji w kontekście wyrażonego wcześniej poglądu na temat konstytucyjności klauzuli obejścia przepisów.
Warto się zatem zastanowić, jakie działania może podjąć podatnik, których efektem może być zmniejszenie obciążeń podatkowych. W ostatnich latach jednym z popularniejszych sposobów na osiągnięcie optymalizacji podatkowej było wydzielenie znaków towarowych i innych wytworzonych wartości niematerialnych i prawnych do odrębnej spółki. W wyniku ich przeniesienia z uwzględnieniem rynkowej wyceny nowy właściciel zyskuje prawo do amortyzacji od wspomnianej wyceny. Zatem przychód osiągany z opłat licencyjnych jest równoważony odpisami amortyzacyjnymi. Jednocześnie po stronie dotychczasowego właściciela pojawia się koszt uzyskania przychodów w postaci uiszczanych opłat licencyjnych. Zatem w uproszczeniu podatnik zyskuje oszczędność podatkową wynosząca 19 proc. rynkowej wyceny znaku towarowego. Analogiczny mechanizm znajduje zastosowanie w przypadku nieruchomości. W sytuacji gdy wartość księgowa danej nieruchomości znacząco odbiega od jej wartość rynkowej, możliwe jest jej przeszacowanie dla celów podatkowych, w wyniku czego podatnik zyskuje podwyższoną podstawę do amortyzacji lub wyższy koszt uzyskania przychodów w przypadku sprzedaży nieruchomości.
Kolejnym mechanizmem pozwalającym na oszczędności podatkowe jest tzw. wymiana udziałów. Podatnik (grupa podatników), który przeniesie udziały (akcje) w danej spółce dające bezwzględną większość praw głosu, do innej spółki, może podatkowo wycenić przenoszone udziały według ich wartości rynkowej. Wartość ta będzie stanowić koszt uzyskania przychodów w przypadku sprzedaży udziałów albo ich umorzenia.
Powyższe przykłady oczywiście nie wyczerpują katalogu transakcji. Warto zatem dokonać weryfikacji dotychczasowej polityki podatkowej i zastanowić się nad skorzystaniem z możliwości optymalizacji podatkowej, w granicach przewidzianych przez obecne przepisy.
