Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie gminy Wrocław, a także uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego w kwestii uznania gminy oraz jej jednostek organizacyjnych (tj. jednostek budżetowych oraz zakładów budżetowych) za jednego podatnika VAT, zmieniły ugruntowaną praktykę, która dawała możliwość uznawania jednostek organizacyjnych gminy za odrębnych podatników VAT.
Konsekwencją tych wyroków, dokonujących zmiany przyjętej wcześniej interpretacji regulacji z zakresu ustawy o VAT, jest konieczność dostosowania sposobu rozliczania VAT w gminach przez wspólne rozliczenie gminy oraz jej jednostek organizacyjnych.
Historyczna praktyka organów podatkowych bazowała w uproszczeniu na założeniu, że skoro jednostka organizacyjna gminy wykonuje na podstawie umowy cywilnoprawnej czynności opodatkowane VAT, to może być uznana za odrębnego podatnika VAT. W konsekwencji organy podatkowe dokonywały rejestracji jednostek w organizacjach gminy jako odrębnych od niej podatników VAT. Cały proces rozliczania VAT był w praktyce prowadzony przez jednostki organizacyjne (wykonujące czynności opodatkowane VAT), które następnie rozliczały VAT ze swojej działalności i składały odpowiednie deklaracje.
Zanegowanie powyższego schematu rozliczania w gminach jest bardzo istotną zmianą, do której należy się odpowiednio przygotować. Wdrożenie zmiany sposobu rozliczania VAT jest zadaniem wielowątkowym i wymaga czasu (zwłaszcza w gminach, które mają kilkanaście i więcej jednostek organizacyjnych). Potrzebny jest on na dostosowanie się przez pracowników oraz całą organizację do nowych zasad raportowania danych i ich rozliczania.
Niewdrożenie centralnego rozliczenia VAT lub centralizacja działająca niepoprawnie, tj. generująca błędy lub nieprawidłowości, jest sporym ryzykiem dla osób odpowiedzialnych za rozliczenia podatkowe danej gminy. Specyfika funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego nie pozwala niestety na szablonowe potraktowanie procesu centralizacji VAT.
W związku z tym to najwyższy czas dla jednostek samorządu terytorialnego, by rozpocząć prace mające na celu wdrożenie scentralizowanego modelu rozliczania VAT, jeżeli chcą być przygotowane na 1 stycznia 2017 r.
W artykule postaramy się wskazać na najbardziej fundamentalne elementy procesu centralizacji rozliczeń podatkowych gminy, o których należy pamiętać. Wierzymy, że materiał ten będzie przydatny w szczególności skarbnikom jednostek samorządu terytorialnego, na których najprawdopodobniej zostanie przeniesiony ciężar wdrożenia centralizacji VAT. ©?
Od tego dnia gmina i jej jednostki organizacyjne najprawdopodobniej stają się obligatoryjnie jednym podatnikiem VAT