Subskrybuj nas na Youtube
Akcyza podobnie jak podatek od towarów i usług jest podatkiem pośrednim. Różni się jednak tym, że opodatkowanie akcyzą nie ma charakteru powszechnego. Za wyroby akcyzowe uważa się głównie energię elektryczną, alkohol, wyroby tytoniowe i energetyczne.
Zgodnie z art. 13 ustawy o podatku akcyzowym podatkiem, na którym ciąży obowiązek rozliczania się z akcyzy to osoba fizyczna i osoba prawna. To także jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą. Do podatników należy również zaliczyć podmioty niebędące importerem, jeżeli ciąży na nich obowiązek uiszczenia cła.
Naczelnicy urzędów celnych i dyrektorzy izb są stanowią organy podatkowe. Co do zasady, właściwość miejscową organów podatkowych ustala się ze względu na miejsce wykonywania czynności, która podlega opodatkowaniu akcyzą. Od stycznia stało się to powszechną zasadą. Przed 2016 rokiem, jeżeli czynności podlegające opodatkowaniu były wykonywane na terenie podległym kilku organom podatkowym, właściwość miejscową określało się osobno dla osób prawnych i fizycznych z góry. Dziś podatnik sam może wskazać organ podatkowy w oświadczeniu, na którego złożenie ma 12 miesięcy. Jeśli jednak nie zdąży złożyć go w terminie, automatycznie uruchamiana jest procedura ogólna, obowiązująca przed 2016 rokiem.
Kiedy powstaje obowiązek podatkowy? Zgodnie z ustawą powstaje on z dniem wykonania czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą. Ustawodawca opisuje pojęcie obowiązku podatkowego w zależności od przedmiotu opodatkowania. Np. obowiązek podatkowy z tytułu sprzedaży wyrobów węglowych powstaje z dniem wydania takich wyrobów.
Stawki akcyzy są wyrażane w kwocie na jednostkę wyrobu, procencie podstawy opodatkowania, procencie maksymalnej ceny detaliczne lub kwocie na jednostkę wyrobu i procencie maksymalnej ceny detalicznej. Stawki obowiązujące w 2016 roku przewidują, że 1000 sztuk papierosów opodatkowane jest kwotą 206,76 zł co stanowi 31, 41 proc. ceny detalicznej. Oleje napędowe opodatkowane są stawką 1171 zł na 1000 l.
Podatnicy podatku akcyzowego obowiązani są m.in. do składania w urzędzie celnym deklaracji dla podatku akcyzowego za miesięczne okresy rozliczeniowe, tj. w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. W przypadku wyrobów objętych procedurą zawieszenia poboru akcyzy deklarację akcyzową należy złożyć dopiero wtedy, gdy powstanie zobowiązanie podatkowe, a więc w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zakończy się ta procedura. Należy także pamiętać o odliczeniu i zapłaty akcyzy za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy na rachunek właściwej izby celnej.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym
Stawki podatku akcyzowego (stan na 1 stycznia 2016 roku) udostępnione przez MF