Prowadzę niewielką firmę zajmującą się obrotem paliwami – pisze pan Maciej. – Planuję sprowadzać z Węgier i Niemiec oleje smarowe, które potem sprzedawałbym w kraju. Uzyskałbym status zarejestrowanego odbiorcy, a moi klienci zużywaliby towar na cele zwolnione od akcyzy. Teraz zastanawiam się, czy to wystarczy, aby nie płacić tego podatku – pyta czytelnik.
Tomasz Orłowski konsultant w dziale prawnopodatkowym PwC / Dziennik Gazeta Prawna
Niestety nie, a plan biznesowy czytelnika może w ten sposób okazać się nieopłacalny. Co więcej, mali i duzi przedsiębiorcy, którzy sprowadzali oleje smarowe w podobny sposób, mogą też liczyć się z kontrolami urzędników fiskusa.
Problem powstał z różnicy cen
Od kilku lat zarówno duże, jak i małe przedsiębiorstwa działające przy zachodniej granicy kraju sprowadzały bez podatku oleje smarowe z Niemiec, Holandii, Francji, Belgii, Austrii. We wszystkich tych krajach były one o kilkanaście procent tańsze niż w Polsce. Przedsiębiorcy, tak jak czytelnik, byli przekonani, że nie muszą płacić daniny. Odwoływali się do par. 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 8 lutego 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego. Z przepisu wynika, że wolne od daniny są oleje smarowe przeznaczone do innych celów niż napędowe lub opałowe albo do wykorzystania w silnikach. Takie zastrzeżenie nie dotyczyło jednak towaru wykorzystanego w celach smarowych, przekładniczych itp. Takie oleje mogły być zwolnione z podatku. Przedsiębiorcy musieli też spełniać warunki określone w art. 32 ust. 5–13 ustawy akcyzowej. Chodzi m.in. o posiadanie statusu zarejestrowanego odbiorcy, czyli zezwolenia na sprowadzanie towarów akcyzowych z innych krajów UE. Jeśli spełnili ten i inne warunki zapisane w przepisach, to – jak byli przekonani – mogli bez podatku sprowadzać tańsze oleje z zagranicy.
Początkowe sukcesy
Początkowo potwierdzały to też sądy administracyjne. Przykładem jest wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 sierpnia 2015 r., sygn. akt I FSK 857/15. Chodziło właśnie o firmę, która sądziła, że nie musi płacić akcyzy od olejów kupowanych za granicą. Podkreślała, że posiada przecież status zarejestrowanego odbiorcy, a jej kontrahenci będą wykorzystywać towar do celów innych niż napędowe lub opałowe bądź silnikowe. Spełniała wszystkie warunki do skorzystania z preferencji i uważała, że nie musi rozliczać daniny.
Innego zdania byli urzędnicy, którzy zwrócili uwagę na brzmienie ustawowej definicji zarejestrowanego odbiorcy. Z art. 2 pkt 13 ustawy wynika, że chodzi o podmioty, którym wydano zezwolenie na nabywanie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych wysłanych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru podatku w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Tymczasem – jak zwracali uwagę urzędnicy –oleje smarowe nie są w ogóle uważane za wyroby akcyzowe w wielu krajach UE. Nie mogą więc być objęte procedurą zawieszenia poboru podatku, a firma, która je sprowadza, powinna zapłacić daninę – podsumowano.
Sąd stanął jednak po stronie przedsiębiorców. Przypomniał, że chociaż oleje smarowe nie są wyrobem akcyzowym, to w praktyce podlegają opodatkowaniu i nie ma przy tym znaczenia, czy były kupione w kraju, czy za granicą. Potwierdza to orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE, np. wyrok z 12 lutego 2015 r., sygn. akt C-349/13. Skoro tak, to aby uniknąć podatku, wystarczy, aby firma posiadała status zarejestrowanego odbiorcy, a jej kontrahenci kupowali towar nie dla celów napędowych lub grzewczych bądź silnikowych – uznał NSA.
Zmieniamy przepisy
Porażka w sądzie nie zniechęciła jednak Ministerstwa Finansów. Jeszcze w październiku ub.r. opublikowało projekt rozporządzenia dotyczącego zwolnień z akcyzy. Dokument miał zastąpić poprzedni wydany jeszcze w 2013 r. i dotyczył m.in. opodatkowania olejów smarowych. Minister doprecyzował przepisy, tak aby jednoznacznie znieść możliwość zwolnienia od podatku nabycia oleju smarowego za granicą. Jak tłumaczył w uzasadnieniu do projektu, „zmiana podyktowana została tym, iż obowiązujący system obrotu olejami smarowymi nie dopuszcza wewnątrzwspólnotowego przemieszczania ich w procedurze zawieszenia poboru akcyzy”.
Niezależnie od tego w dokumencie zlikwidowano inną preferencję dla olejów napędowych wykorzystywanych dla celów elektroizolacyjno-transformatorowych oraz procesowo-technologicznych. W projekcie uzasadniono to tym, że zwolnienie skutkuje wieloma wykrytymi nieprawidłowościami i w konsekwencji powoduje uszczuplenia we wpływach podatkowych od oleju napędowego. Rozporządzenie zostało już przyjęte, ale zmiany w zakresie olejów smarowych obowiązywać będą oficjalnie dopiero od lipca 2016 r. Już dziś jednak, jak alarmują eksperci, urzędnicy fiskusa kontrolują przedsiębiorców ze statusem zarejestrowanego i nakazują dopłacić podatek, jeśli kupowali oleje smarowe za granicą. To tylko jeden ze sposobów, w jaki uszczelniany jest przez fiskusa system poboru akcyzy, przez który do tej pory wyciekało z budżetu wiele miliardów złotych. Podsumowując, nie wydaje się, aby czytelnik wybrał odpowiedni sposób na biznes i miał szansę uniknąć akcyzy od kupionych olejów smarowych.
OPINIA EKSPERTA
Zgodnie z unijnymi przepisami oleje smarowe zaklasyfikowane do kodów CN 2710 19 71-99, jeśli są wykorzystywane w inny sposób niż jako paliwa silnikowe lub opałowe, nie są objęte wspólnotowym systemem zharmonizowanego podatku akcyzowego. Jednakże te same oleje są wyrobem opodatkowanym na gruncie krajowych uregulowań. Czynnością, która podlega akcyzie według stawki 1180,00 zł za 1000 litrów, jest przykładowo ich nabycie wewnątrzwspólnotowe. Wyjątki dotyczą wyrobów klasyfikowanych do kodu CN 2710 19 85 (oleje białe, parafina ciekła) oraz smarów plastycznych zaliczanych do kodu CN 2710 19 99. Podlegają one zerowej stawce akcyzy.
Oleje smarowe o kodach CN 2710 19 71-83 i 2710 19 87-99 mogą być zwolnione z opodatkowania na podstawie wspomnianego wyżej rozporządzenia z 8 lutego 2013 r.
Od 1 lipca 2016 r. wejdzie jednak w życie jego nowelizacja, która zlikwiduje możliwość korzystania ze zwolnienia od opodatkowania przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu olejów smarowych przez zarejestrowanego odbiorcę. Tym samym podmioty dokonujące nabyć wewnątrzwspólnotowych olejów smarowych będą zobowiązane do spełnienia obowiązków wskazanych w art. 78 ustawy akcyzowej, tj.:
● dokonania zgłoszenia o planowanym nabyciu do właściwego naczelnika urzędu celnego,
● złożenia deklaracji uproszczonej oraz dokonania zapłaty akcyzy na rachunek właściwej izby celnej,
● złożenia zabezpieczenia akcyzowego,
● prowadzenia ewidencji nabywanych wewnątrzwspólnotowo wyrobów akcyzowych.
Podstawa prawna
Art. 2 pkt 13, art. 32 ust. 5–13 ustawy z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2014 r. poz. 752 ze zm.). Par. 6 pkt 2 rozporządzenia ministra finansów z 8 lutego 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (Dz.U. z 2015 r. poz. 195). Par. 1 pkt 3 lit. a rozporządzenia ministra finansów z 21 grudnia 2015 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (Dz.U. z 2015 r. poz. 2176).