Wynagrodzenie za umorzenie udziałów nie musi być z ryczałtem od dochodów spółek

Wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziałów nie jest ukrytym zyskiem, jeżeli nie przekracza ono wartości wkładu wniesionego przez wspólnika na pokrycie kapitałów w spółce – orzekł WSA w Krakowie.

Chodziło o spółkę z o.o., która wybrała podatek od dochodów spółek, zwany estońskim CIT.

Spółka powstała z przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej. Pierwotnie miała tylko jednego wspólnika, który objął wszystkie udziały w kapitale zakładowym (udziały pierwotne). Potem do spółki przystąpił drugi wspólnik. Wniósł wkład pieniężny, który w części został przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego, a w części na kapitał zapasowy.

Wspólnicy planowali, że w przyszłości przeprowadzą dobrowolne umorzenie udziałów w trybie art. 199 par. 1 kodeksu spółek handlowych. Brali też pod uwagę ewentualne umorzenie przymusowe, na podstawie art. 199 par. 1 k.s.h., lub automatyczne, zgodnie z art. 199 par. 4 k.s.h.

We wniosku o interpretację spółka wyjaśniła, że umorzenie udziałów zostanie przeprowadzone poprzez obniżenie kapitału zakładowego oraz kapitału zapasowego – w części niepochodzącej z zysków. Chciała się upewnić, że wynagrodzenie wypłacone z tego tytułu nie będzie ukrytym zyskiem.

Jest podatek

Nie zgodził się z nią dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. W interpretacji z 26 maja 2023 r. (sygn. 0114-KDIP2-2.4010.86.2023.2.IN) wskazał, że za ukryty zysk uznaje się, zgodnie z pierwszym zdaniem art. 28m ust. 3 ustawy o CIT, każde świadczenie, którego beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest wspólnik lub inny podmiot powiązany, a które jest wykonane w związku z prawem do udziału w zysku.

Wyjaśnił, że ukryty zysk powstaje m.in. wtedy, gdy podatnik (spółka), dokonując czynności prawnej (jednej lub wielu), osiąga taki sam efekt ekonomiczny, jaki osiągnąłby poprzez wypłatę zysku w formie dywidendy.

– Wypłata wynagrodzenia z tytułu umorzenia udziałów (akcji) jest bez wątpienia świadczeniem związanym z prawem do udziału w zysku, innym niż podzielony zysk, którego beneficjentem jest udziałowiec lub akcjonariusz – stwierdził organ.

Musi być z zysku

Interpretację tę uchylił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie. Zwrócił uwagę na to, że do umorzenia udziałów ma dojść nie z zysku, lecz z obniżenia kapitału zakładowego i zapasowego powstałych z wkładów pieniężnych i niepieniężnych wniesionych przez wspólnika.

Sąd podkreślił, że interpretując przepisy, należy wziąć pod uwagę nie tylko zdanie wstępne art. 28m ust. 3 ustawy o CIT, lecz także pkt 5 tego przepisu. Przepis ten mówi o wypłaconym z zysku wynagrodzeniu z tytułu umorzenia udziału (akcji).

– Ukryte zyski nie obejmują więc wypłaty wynagrodzenia z tytułu umorzenia udziałów nieprzekraczającego wartości środków wniesionych przez wspólnika tytułem wkładów na pokrycie podwyższenia kapitału zakładowego spółki w ramach, którego objął te następnie umarzane udziały – stwierdził sąd.

Orzekł więc, że skoro wynagrodzenie nie zostało wypłacone z zysku, to nie powstanie obowiązek podatkowy na gruncie estońskiego CIT.

Wyrok jest nieprawomocny.

Przypomnijmy, że wcześniej inny WSA, w Gliwicach, uznał, że ukrytym zyskiem nie jest też otrzymane przez wspólników świadczenie wynikające z obniżenia kapitału zakładowego. Tu również spór dotyczył art. 28m ust. 3 ust. 5 ustawy o CIT, który do ukrytych zysków zalicza m.in. wypłacone z zysku wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziału (akcji) lub ze zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce.

Gliwicki sąd podkreślił, że przepis ten należy czytać wraz z pierwszym zdaniem art. 28m ust. 3.

Uznał, że w rozpatrywanej sprawie nie da się zastosować tych regulacji, ponieważ świadczenia miały zostać wypłacone ze środków, które zostały wpłacone przez wspólników. Nie można ich zatem uznać za ukryte zyski – orzekł gliwicki sąd w wyroku z 27 grudnia 2022 r. (sygn. akt I SA/GL 1122/22).

Wyrok ten jest również nieprawomocny. Pisaliśmy o nim szerzej w artykule „Nie wszystkie wypłaty dla wspólników są z estońskim CIT” (DGP nr 6/2023).©℗

orzecznictwo