Fundacja rodzinna jako wspólnik spółki cywilnej to zły pomysł

Dochody fundacji rodzinnej z działalności gospodarczej prowadzonej poprzez uczestnictwo w spółce cywilnej są opodatkowane sankcyjnym, 25-proc. CIT – wyjaśnił dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.

Przypomnijmy, że fundacje rodzinne są co do zasady zwolnione z podatku na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT. Ale nie dotyczy to prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie niedozwolonym przez ustawę o fundacji rodzinnej (Dz.U. z 2023 r. poz. 326 ze zm.).

Prowadząc taką niedozwoloną działalność, fundacja płaci CIT według sankcyjnej stawki 25 proc. na podstawie art. 24r ustawy o CIT.

Artykuł 5 ustawy o fundacji rodzinnej pozwala m.in. na przystępowanie przez fundację do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze.

Czym jest spółka cywilna

Podatnik, który złożył wniosek o interpretację, planował założenie takiej fundacji. Chciał się upewnić co do skutków przystąpienia przez nią do spółki cywilnej.

Uważał, że dochody, które fundacja uzyska z prowadzenia działalności gospodarczej w takiej spółce, nie będą opodatkowane 25-proc. stawką. Przekonywał, że spółkę cywilną należy uznać za podmiot o charakterze podobnym do spółek handlowych, o których mowa w art. 5 ust. 3 ustawy o fundacji rodzinnej.

Dyrektor KIS uznał inaczej. Zwrócił uwagę na to, że spółki, do których może przystępować fundacja rodzinna (chcąc prowadzić nieopodatkowaną działalność gospodarczą), są podatnikami CIT. Nie jest nim natomiast i nie może być spółka cywilna.

Przypomniał, że regulacje dotyczące spółek cywilnych są zawarte w kodeksie cywilnym, a nie w kodeksie spółek handlowych. Spółki cywilne nie mają osobowości prawnej, nie są podmiotami odrębnymi od swoich wspólników, nie mają własnego majątku ani nie zaciągają własnych zobowiązań. Wszystkie te różnice sprawiają, że nie jest to podmiot podobny do spółek handlowych – podsumował dyrektor KIS.

Potrzebne jest doprecyzowanie

– Stanowisko fiskusa trudno jest ocenić jednoznacznie z uwagi na to, że w art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy o fundacji rodzinnej znajduje się zastrzeżenie o przystępowaniu do „podmiotów o podobnym charakterze” do spółek handlowych – komentuje Bartosz Przybysz, doradca podatkowy.

Czy takim podmiotem jest spółka cywilna?

– Z jednej strony nie jest ona podmiotem odrębnym od swoich wspólników w ujęciu cywilistycznym. Z drugiej strony jednak jest odrębną jednostką na gruncie ustawy o rachunkowości i jest traktowana jak podatnik VAT – zwraca uwagę ekspert.

Dlatego – jego zdaniem – trudno przesądzić, czy spółka cywilna ma „podobny charakter” do spółek handlowych. – Jej status jest różnie traktowany na gruncie różnych dziedzin prawa – podkreśla Bartosz Przybysz.

Jego zdaniem z uwagi na cel uchwalenia przepisów o fundacji rodzinnej oraz popularność prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej należałoby doprecyzować, że dozwolone jest również uzyskiwanie przez fundację dochodu w ten sposób.©℗