W wartości sprzedaży decydującej o tym, czy podatnik może rozliczać się z VAT raz na kwartał, należy uwzględniać również kwoty otrzymanych przez niego zaliczek – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku.

Przypomnijmy, że za małego podatnika uważa się, zgodnie z art. 2 pkt 25 lit. a ustawy o VAT, podatnika, u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym równowartości 2 mln euro (przed 1 lipca 2023 r. było to 1,2 mln euro).

Zaliczki na lokale

W sprawie rozpatrzonej przez WSA w Gdańsku chodziło o spółkę deweloperską, która wybudowała budynek usługowy z licznymi lokalami. Klienci, którzy byli zainteresowani zakupem lokali użytkowych, wpłacali zaliczki, począwszy od 2021 r. Budowa została zakończona w czerwcu 2022 r. i od tego momentu spółka systematycznie sprzedawała lokale, w tym także wcześniej zaliczkowane. Do końca III kw. 2022 r. spółka rozliczała się z VAT w okresach miesięcznych. Od IV kw. postanowiła rozliczać VAT kwartalnie. Uważała bowiem, że ma status małego podatnika VAT.

Trzeba je doliczać

Obliczając swoją sprzedaż za 2021 r. – decydującą o statusie małego podatnika – spółka nie doliczyła zaliczek, które wpłacili jej klienci w 2021 r. Sugerowała się tym, że dostawa lokali miała miejsce dopiero w 2022 r.

Nabrała jednak co do tego wątpliwości, dlatego postanowiła spytać, czy ustalając status małego podatnika VAT, należy doliczyć kwoty zaliczek wpłaconych przez klientów w 2021 r. na dostawy realizowane w 2022 r. i w latach następnych.

Limit sprzedaży u małego podatnika VAT (wartość sprzedaży z poprzedniego roku)

I półrocze 2023 r. II półrocze 2023 r. 2024 r.
5 793 000 zł (tj. 1,2 mln euro) 9 654 000 zł (tj. 2 mln euro) 9 218 000 zł (tj. 2 mln euro)

W odpowiedzi dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że należało tak zrobić, ponieważ otrzymana w 2021 r. przez spółkę należność (zaliczki) dotyczyła dostawy (sprzedaży) towarów.

Nie zmienia tego okoliczność, że do faktycznej dostawy towarów dojdzie w następnych latach po otrzymaniu zaliczek – dodał dyrektor KIS w interpretacji z 14 kwietnia 2023 r. (sygn. 0111-KDIB3-3.4012.59.2023.1.MW).

Stanowisko to zaakceptował WSA w Gdańsku. Orzekł, że otrzymane zaliczki wpływają na limit wartości sprzedaży decydujący o statusie małego podatnika.

W uzasadnieniu sędzia Marek Kraus wskazał, że w definicji małego podatnika użyto terminu „wartość sprzedaży”, którego jednak nie zdefiniowano w ustawie o VAT.

Dlatego słusznie – zdaniem sądu – dyrektor KIS sięgnął po wykładnię systemową wewnętrzną i nawiązał do art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, w którym ustawodawca określił szczególny moment powstania obowiązku podatkowego. Przepis ten stanowi wyjątek od generalnej zasady powstania obowiązku podatkowego związanego z dostawą towarów i wykonaniem usług. Wyjątkiem tym jest czynność zapłaty zaliczki (przedpłaty, zadatku, raty). W takiej sytuacji obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania zaliczki (przedpłaty, zadatku, raty).

– Byłoby pewną niekonsekwencją ustawodawcy, gdyby obowiązek podatkowy powstawał z momentem wpłaty zaliczki, natomiast kwota ta nie była z jakichś powodów uwzględniana w wartości sprzedaży – stwierdził sędzia Kraus.

Wyrok jest nieprawomocny.©℗

orzecznictwo