Markizy, pergole, klimatyzatory z 8-proc. VAT. Gorzej z ulgami

Fiskus przyznał w końcu, że montaż markiz i pergoli tarasowych należy traktować jak usługę modernizacji w ramach budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Zakupu markiz nie da się natomiast odliczyć w ramach ulg termomodernizacyjnej i mieszkaniowej.

Klimatyzator również można kupić z niższym VAT, ale jego zakup także nie mieści się w uldze termomodernizacyjnej. Jest natomiast objęty ulgą mieszkaniową w PIT.

Niższy VAT na markizy…

To, że montaż markiz i pergoli tarasowych jest ze stawką 8 proc. VAT, wynika z najnowszych interpretacji dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: z 3 sierpnia 2023 r. (sygn. 0115-KDIT1-1.4012.230. 2019.7.MŻ) i 2 sierpnia br. (sygn. 0115-KDIT1-1.4012.220. 2019.8.MŻ). Obie zostały wydane po wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Wcześniej dyrektor KIS uważał, że w tych przypadkach nie dochodzi do zmiany parametrów użytkowych lub technicznych budynku i że w związku z tym preferencyjna stawka nie wchodzi w grę.

Przypomnijmy, że ma ona zastosowanie do dostaw, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji, przebudowy i robót konserwacyjnych, jeżeli czynności te dotyczą obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Tak wynika z art. 41 ust. 12 ustawy o VAT. Chodzi o domy o powierzchni nieprzekraczającej 300 mkw. oraz mieszkania o powierzchni nieprzekraczającej 150 mkw.

Fiskus przez lata uważał, że montaż markiz nie jest modernizacją. Nie przekonywały go argumenty podatników, że założenie markiz wymusza ingerencję w strukturę budynku, bo trzeba przykręcić do ściany specjalne uchwyty oraz konsole i kołki montażowe. Nie przemawiał też do niego argument, że celem zamontowania markiz jest ochrona przed zmiennymi warunkami atmosferycznymi (wiatrem, deszczem, słońcem, a nawet śniegiem), a więc termomodernizacja, co również mieści się w art. 41 ust. 12 ustawy o VAT.

Jedną z takich niekorzystnych interpretacji uchylił Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 15 marca 2023 r. (sygn. akt I FSK 153/20). Po tym orzeczeniu dyrektor KIS wydał nową interpretację, z 3 sierpnia br., w której potwierdził, że montaż markiz jest z 8-proc. VAT.

Za kluczowe uznał – w ślad za NSA – to, że połączenie markizy z elementami konstrukcyjnymi nieruchomości jest trwałe i że montaż narusza substancję budynku, co powoduje, że markiza staje się integralną jego częścią, stanowiąc z nim jedną całość. Nie ma przy tym znaczenia, że zespolenie markizy z elementami konstrukcyjnymi budynku jest odwracalne. Warunek nieodwracalności nie jest konieczny, aby usługę uznać za modernizację – przyznał dyrektor KIS.

Zgodził się z tym, że skutkiem montażu markiz jest ograniczenie energii zużywanej na utrzymanie niskiej temperatury w budynku w okresie letnim oraz ochrona przed przegrzaniem.

…pergole…

Podobne argumenty zdecydowały o zmianie wykładni w sprawie montażu pergol, co również zostało wymuszone wyrokiem NSA – z 15 marca 2023 r. (sygn. akt I FSK 152/20).

W tym wypadku również firma tłumaczyła, że pergole (systemy osłonowe na tarasie) są montowane do elewacji budynku i w tym celu konieczne jest przykręcenie do ściany budynku specjalnych uchwytów, konsol oraz kołków montażowych. Taki system osłonowy również służy przed wiatrem, deszczem, słońcem, a nawet śniegiem – argumentowała.

Dyrektor KIS nie miał wyjścia – uwzględnił wykładnię NSA i uznał stanowisko podatnika za prawidłowe.

…klimatyzację…

Stawka 8 proc. VAT dotyczy również montażu klimatyzatorów, które, podobnie jak markizy i pergole, także chronią przed upałem.

Co więcej, preferencyjnym VAT jest też objęty serwis takich urządzeń. Potwierdził to dyrektor KIS np. w wiążącej informacji stawkowej z 27 października 2022 r. (sygn. 0111-KDSB1-1.440.70.2022.9.WK). Podatnik, który o nią wystąpił, wyjaśnił, że wykonuje usługi serwisowania i konserwacji urządzeń klimatyzacyjnych w mieszkaniach o powierzchni do 150 mkw. Dyrektor KIS potwierdził, że taka kompleksowa usługa stanowi roboty konserwacyjne dotyczące obiektów budowlanych zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

…i inne

Stawka 8 proc. dotyczy też montażu zaprojektowanej zabudowy meblowej, a także paneli fotowoltaicznych (patrz: tabela). Przy czym panele nie muszą być zamontowane na budynku domu mieszkalnego. Preferencyjna stawka ma zastosowanie także wówczas, gdy są one zamontowane na budynku gospodarczym (wiążąca informacja stawkowa z 17 maja 2023 r. sygn. 0111-KDSB1-1.440. 60.2023.3.GB) lub na gruncie w obrębie nieruchomości funkcjonalnie związanej z domem (o powierzchni nieprzekraczającej 300 mkw.)

Ulga termomodernizacyjna…

Zarówno markizy, jak i klimatyzator można więc kupić z niższym VAT, ale nie można tych zakupów odliczyć w ramach ulgi termomodernizacyjnej – wynika z coraz liczniejszych interpretacji dyrektora KIS.

Przypomnijmy, że w ramach tej preferencji można odliczyć 53 tys. zł na przedsięwzięcia termomodernizacyjne w budynkach jednorodzinnych, których podatnik jest właścicielem lub współwłaścicielem.

Takim wydatkiem nie jest jednak zakup markizy – stwierdził dyrektor KIS w interpretacji z 24 października 2022 r. (sygn. 0113-KDIPT2-2.4011. 738.2022.1.SR). Wynika to z tego – wyjaśnił – że markizy nie zostały ujęte w wykazie rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych. Wykaz ten jest zamieszczony w rozporządzeniu ministra inwestycji i rozwoju (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 273).

Z klimatyzatorami sprawa jest bardziej skomplikowana. W nowej wersji objaśnień podatkowych dotyczących ulgi termomodernizacyjnej – z 30 marca 2023 r. – minister finansów wprost stwierdził, że ulga termomodernizacyjna nie przysługuje na zakup klimatyzatora.

Czasem jednak zdarzają się korzystne interpretacje, np. z 22 czerwca 2023 r. (sygn. 0111-KDSB2-2.4011.177.2023.3.MM). Są one konsekwencją sposobu, w jaki podatnik zadał pytanie. Jeżeli we wniosku o interpretację podatnik twierdzi, że jego klimatyzator ma nie tylko funkcję grzania, ale jest wręcz pompą ciepła typu powietrze-powietrze, to dyrektor KIS nie ma wyjścia – musi potwierdzić, że zakup takiego urządzenia można odliczyć w ramach ulgi termomodernizacyjnej. Pompa ciepła (wraz z osprzętem) jest bowiem wprost wymieniona w rozporządzeniu ministra inwestycji i rozwoju (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 273).

Należy jednak pamiętać, że jeżeli urząd skarbowy stwierdziłby (np. w trakcie czynności sprawdzających lub kontroli), że stan faktyczny jest inny i że w rzeczywistości klimatyzator nie jest pompą ciepła, to otrzymana przez podatnika interpretacja indywidualna go nie chroni.

Ryzyko istnieje, ponieważ specjaliści zajmujący się sprzedażą urządzeń chłodzących i grzewczych twierdzą, że klimatyzator a pompa ciepła to zupełnie inne urządzenie. Zwracaliśmy na to uwagę w artykule „Ulga jest na pompę ciepła, a nie na klimatyzator” (DGP nr 68/2023).

W ramach ulgi termomodernizacyjnej nie można też rozliczyć zakupu pieca na ekogroszek, bo on również nie jest wymieniony w rozporządzeniu ministra inwestycji i rozwoju. Potrącić można natomiast np. koszty wymiany dachu lub instalacji paneli fotowoltaicznych (patrz: ramka).

…i mieszkaniowa

Kosztów instalacji markizy nie można uwzględnić również w ramach ulgi mieszkaniowej, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT.

Zasadniczo ulga ta pozwala uniknąć PIT od dochodu ze sprzedaży domu lub mieszkania przed upływem 5 lat od zakupu. Wystarczy w ciągu trzech lat przeznaczyć pieniądze ze zbycia na własny cel mieszkaniowy, np. na spłatę kredytu zaciągniętego na nabycie nieruchomości, remont mieszkania (art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT).

W przepisie, który wymienia wydatki na własne cele mieszkaniowe, tj. w art. 21 ust. 25 ustawy o PIT, mowa jest o: budowie, rozbudowie, nadbudowie, przebudowie lub remoncie. Nie ma natomiast mowy o modernizacji, więc nawet jeżeli fiskus uznaje montaż markiz za modernizację dla celów zastosowania 8-proc. VAT, to i tak wydatku tego nie da się odliczyć w ramach ulgi mieszkaniowej w PIT.

Nie jest to zarazem – zdaniem fiskusa – remont (co pozwoliłoby na objęcie ulgą w PIT). W interpretacji z 23 grudnia 2019 r. (sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.585.2019.2.AKR) dyrektor KIS stwierdził, że montaż markiz nie jest remontem.

Inaczej jest natomiast z montażem klimatyzatorów. Dyrektor KIS wielokrotnie już potwierdził, że jest to remont, a więc wydatek wymieniony w art. 21 ust. 25 ustawy o PIT . Stwierdził tak m.in. w interpretacjach z 27 kwietnia 2023 r. (sygn. 0114-KDIP3-2.4011.288.2023.1.BM i 0112 KDIL2-1.4011.216.2023.1.SN), z 13 marca 2023 r. (sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.1032. 2022.3.SR).©℗