PROBLEM: Przedsiębiorca zajmuje się produkcją palników kuchenek gazowych. W lutym 2016 r. poniósł wydatki na remont tokarki do metali (naprawa silnika) w wysokości 6150 zł, w tym VAT 1150 zł. Jest to środek trwały całkowicie zamortyzowany. Wartość początkowa tej maszyny wynosi 82 000 zł.
Wydatki zostały udokumentowane fakturą wystawioną przez firmę dokonującą naprawy w dniu jej zakończenia, tj. 29 lutego 2016 r., na kwotę brutto 6150 zł, w tym VAT 1150 zł. Fakturę przedsiębiorca otrzymał 29 lutego 2016 r. Nie zawiera ona wyrazów „metoda kasowa”. Zapłaty za fakturę przedsiębiorca zamierza dokonać w ustalonym 21-dniowym terminie. Przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT (dokonuje wyłącznie sprzedaży opodatkowanej VAT) rozliczającym się za okresy miesięczne (deklaracja VAT-7). Na gruncie podatku dochodowego rozlicza się podatkiem liniowym, prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą kasową, a zaliczki opłaca za okresy miesięczne. Przedmiotowy środek trwały (tokarka do metali) był amortyzowany metodą liniową za pomocą ustawowej 14-proc. rocznej stawki amortyzacyjnej (odpisy amortyzacyjne naliczane były za okresy miesięczne). Jak powinien rozliczyć na gruncie VAT i PIT poniesione wydatki?
ODPOWIEDŹ
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT (art. 22 ust. 1 ustawy o PIT).
Zatem aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, musi spełniać następujące warunki:
● został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
● był definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
● pozostawał w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
● został poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może wpływać na wielkość osiągniętych przychodów,
● został właściwie udokumentowany,
● nie może się znajdować w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 22g ust. 17 ustawy o PIT powiększają wartość środków trwałych stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych (art. 23 ust. 1 pkt 1 lit. c in principio ustawy o PIT).
Jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, ich wartość początkową powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 3500 zł. Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 3500 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji (zob. art. 22g ust. 17 ustawy o PIT).
Ulepszeniu może podlegać także środek trwały całkowicie zamortyzowany.
Zatem bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów podatnik może zaliczyć przedmiotowe wydatki, jeżeli stanowią one remont środka trwałego (tokarki do metali), a nie jego ulepszenie.
Moim zdaniem wydatki poniesione przez podatnika na naprawę silnika w stanowiącej środek trwały maszynie budowlanej stanowią remont środka trwałego.
Wydatki na remont środka trwałego można zaliczyć bezpośrednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów (por. interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 27 listopada 2014 r., nr ILPB1/415-884/14-5/AA).
Uwaga: Kosztem uzyskania przychodów nie będzie podatek naliczony w kwocie 1150 zł wynikający z otrzymanej od usługodawcy faktury z 29 lutego 2016 r., gdyż przedsiębiorca będzie uprawniony do jego odliczenia w całości. Stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów podatku od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania przychodów podatek naliczony:
● jeżeli podatnik jest zwolniony od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odsprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług,
● w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług, jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.
Kosztem uzyskania przychodu będzie zatem kwota netto, tj. 5000 zł.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że przedsiębiorca prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą kasową. Koszty z tytułu remontu potrącamy zatem z chwilą ich poniesienia.
Koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione (zob. art. 22 ust. 4 ustawy o PIT). Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu (zob. art. 22 ust. 6b ustawy o PIT).
Przedmiotowe wydatki na remont w kwocie 5000 zł będą zatem kosztem uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia, tj. 29 lutego 2016 r.
Ponieważ poniesione wydatki nie stanowią ulepszenia środka trwałego, przedsiębiorca nie dokonuje żadnych wpisów w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
WAŻNE
Wydatki na remont środka trwałego można zaliczyć bezpośrednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów
VAT
Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Z przedstawionego w pytaniu stanu faktycznego wynika, że przedsiębiorca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny i wykonuje wyłącznie czynności opodatkowane. Zatem przedmiotowe wydatki remontowe poniesione na wykorzystywany w prowadzonej działalności środek trwały (tokarkę do metali) mają związek z czynnościami opodatkowanymi VAT.
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT). Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że przedmiotowa faktura potwierdza nabycie usług, a nie dokonanie zaliczek.
W przypadku naszego podatnika podatek naliczony wyniesie 1150 zł. Wykonuje on wyłącznie czynności opodatkowane VAT, nie jest zatem zobowiązany do odliczenia częściowego lub proporcjonalnego (art. 90 ustawy o VAT). Zatem cała kwota 1150 zł podlega odliczeniu. Rozumiem, że odliczeniu podatku naliczonego nie sprzeciwiają się przepisy art. 88 ustawy o VAT.
Termin obniżenia podatku
Pozostaje tylko ustalić, w jakim miesiącu przedsiębiorca może odliczyć ten podatek naliczony. W myśl reguły zawartej w art. 86 ust. 10 ustawy o VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że otrzymana faktura nie zawiera wyrazów „metoda kasowa”, a to wskazuje, że usługodawca rozlicza się na zasadach ogólnych, a nie według metody kasowej. Oznacza to, że obowiązek podatkowy z tytułu przedmiotowych usług naprawy tokarki do metali powstał z chwilą ich wykonania, tj. 29 lutego 2016 r., stosownie do art. 19a ust. 1 ustawy o VAT.
Jednak samo ustalenie kiedy w stosunku do nabytej usługi powstał obowiązek podatkowy, choć konieczne, nie pozwala na ustalenie w pełni, kiedy można odliczyć podatek naliczony. Konieczne jest sięgnięcie do przepisu art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a ustawy o VAT, powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.
Przedmiotową fakturę przedsiębiorca otrzymał 29 lutego 2016 r., a zatem odliczenia wynikającego z niej podatku naliczonego przedsiębiorca może dokonać najwcześniej w deklaracji VAT-7 za luty 2016 r.
Na potrzeby schematu rozliczenia podatku zakładam, że przedsiębiorca nie skorzysta z możliwości, jaką daje art. 86 ust. 11 ustawy o VAT w myśl którego, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w art. 86 ust. 10, 10d i 10e ustawy o VAT, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
Podsumowując, przedsiębiorca w deklaracji VAT-7 za luty 2016 r. może odliczyć podatek naliczony z tytułu nabytych przedmiotowych usług naprawy tokarki do metali w wysokości 1150 zł. ©?
Różnica
Istotą remontu są wszystkie działania przywracające pierwotny stan techniczny i użytkowy środka trwałego, w tym również polegające na wymianie zużytych składników technicznych, następujące w toku eksploatacji środka trwałego i będące wynikiem tej eksploatacji, niezwiększające jego wartości początkowej. Podkreślenia wymaga fakt, że przy remoncie mogą być stosowane materiały odpowiadające aktualnym standardom technologicznym. Remont następuje w toku eksploatacji środka trwałego przez podatnika. Wymiana zużytych elementów środka trwałego na nowe ma charakter odtworzeniowy przywracający jedynie jego pierwotną wartość użytkową i niezmieniający jego charakteru. Konsekwencją remontu ma być utrzymanie środka trwałego we właściwym stanie technicznym i użytkowym. W przypadku gdy wydatki zostaną poniesione na remont środka trwałego – bez względu na ich wysokość stanowią koszty uzyskania przychodów. Z kolei ulepszenie polega na przebudowie, rozbudowie, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji środka trwałego. Wyliczenie to jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że wydatki związane tylko z jedną z tych prac, które w konsekwencji skutkują wymienionymi efektami, czyli przebudową, rozbudową, rekonstrukcją, adaptacją lub modernizacją środka trwałego, mogą zostać uznane za wydatki ulepszające ten środek. Różnica pomiędzy nakładami ponoszonymi na remont a nakładami ponoszonymi na ulepszenie środków trwałych polega na tym, że remont zmierza do podtrzymania, odtworzenia wartości użytkowej środka trwałego i jest rodzajem naprawy, wymiany zużytych elementów, natomiast w wyniku ulepszenia środek trwały zostaje unowocześniony lub przystosowany do spełniania innych, nowych funkcji, zyskuje istotną zmianę cech użytkowych (por. interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 8 marca 2013 r., nr IPPB1/415-109/13-2/JB; interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 4 maja 2012 r., nr ILPB1/415-148/12-2/AG; interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 23 września 2011 r., nr IPPB1/415-647/11-4/ES).
SCHEMAT
Rozliczenia przedsiębiorcy*
1. Jaki podatek wystąpi przy remoncie środka trwałego:
VAT naliczony: 1150 zł (wykazujemy w poz. 44 wartość netto w zł: 5000 i w poz. 45 podatek naliczony w zł: 1150) – cały VAT z otrzymanej faktury podlega odliczeniu;
PIT: Koszty uzyskania przychodów (KUP): 5000 zł (wartość netto wydatków remontowych).
2. W jakiej deklaracji wykazać podatek:
VAT – deklaracja VAT-7 (podatek naliczony w poz. 45: 1150 zł i wartość netto w poz. 44: 5000 zł).
PIT – nie ma obowiązku składać deklaracji zaliczkowej, przedsiębiorca powinien jednak uwzględnić przedmiotowe koszty uzyskania przychodów w kwocie 5000 zł przy obliczeniu zaliczki na podatek PIT podlegający wpłacie do urzędu skarbowego, a po zakończeniu roku podatkowego uwzględnić go w zeznaniu rocznym PIT-36L.
3. Termin złożenia deklaracji:
VAT-7: 25 marca 2016 r.
PIT – 36L: 2 maja 2017 r. (30 kwietnia 2017 r. to niedziela, a 1 maja 2017 r. to święto).
* w schemacie rozliczenia pominięte zostały inne zdarzenia/czynności
Podstawa prawna
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.). Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).
Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy