Spółka zaciągnęła kredyt bankowy. Oprocentowanie kredytu jest według zmiennej stopy procentowej. Nasza spółka w celu zabezpieczenia przyszłych płatności zawarła kontrakt typu swap z innym bankiem na pięć lat. W jaki sposób dokonać w ewidencji księgowej zapisu takiego kontraktu? Dodam, że pomiędzy naszą spółką a drugim bankiem nie dochodzi w momencie zawarcia transakcji do żadnego przepływu pieniężnego i rozliczamy się na zasadzie płatności netto z wyliczonych odsetek.
Zgodnie z rozporządzeniem ministra finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych przez kontrakt swap należy rozumieć umowę zamiany przyszłych płatności na warunkach z góry określonych przez strony. Kontrakt swap polega na zamianie pomiędzy dwoma stronami płatności wyliczonych na podstawie ustalonej kwoty bazowej, ale przy różnych warunkach dokonania płatności.
Kontrakty swap dzieli się na:
● swap odsetkowy, który polega na zamianie płaconych odsetek, zamieniając ryzyko finansowe wynikające ze zmiany stóp procentowych ze zmiennych na stałą lub odwrotnie,
● swap walutowy, który polega na zamianie płatności z pożyczek w różnych walutach,
● swap towarowy, który polega na zamianie płatności naliczanych od wartości danego towaru.
W trakcie zawierania kontraktu swap strony umowy ustalają:
● walutę płatności,
● termin zapadalności,
● cenę transakcji,
● moment rozpoczęcia lub częstotliwość płatności.
Z pytania wynika, że zawarta przez spółkę z bankiem umowa będzie swapem odsetkowym. Sposób ewidencji jest pokazany w przykładzie. [przykład]
Warto pamiętać, że aktywa finansowe, w tym zaliczone do aktywów instrumenty pochodne wycenia się nie później niż na koniec okresu sprawozdawczego, w wiarygodnie ustalonej wartości godziwej bez jej pomniejszania o koszty transakcji, jakie jednostka poniosłaby, zbywając te aktywa lub wyłączając je z ksiąg rachunkowych z innych przyczyn, chyba że wysokość tych kosztów byłaby znacząca.
Wielkości ustalone w wyniku kalkulacji wysokości odsetek na koniec 2015 r. wyniosły:
Data | Stopa WIBOR +400 p.b | Spółka płaci | Spółka otrzyma | Płatność netto |
31.12.2015 | 5,75 proc. | 57 500 | 60 000 | 2500 |
31.12.2016 | 6,10 proc. | 61 000 | 60 000 | –1000 |
31.12.2017 | 5,65 proc. | 56 500 | 60 000 | 3500 |
31.12.2018 | 5,85 proc. | 58 500 | 60 000 | 1500 |
31.12.2019 | 5,60 proc. | 56 000 | 60 000 | 4000 |
Wartość godziwa | 10 500 | |||
Wartość godziwa po dokonaniu płatności | 8000 |
Na dzień zawierania kontraktu nie ma obowiązku dokonania żadnego zapisu księgowego. Dopiero na dzień bilansowy trzeba dokonać wyceny zawartego kontraktu.
Operacje gospodarcze na dzień 31 grudnia 2015 r.:
1. Wycena kontraktu swap w wartości godziwej zgodnie z wyliczeniem w tabeli – 10 500 zł.
2. WB – wyciąg bankowy – wpływ płatności netto z rozliczenia kontraktu – bank wpłacił 2500 zł.
/>
Wartość bilansowa zawartego kontraktu wynosi na 31 grudnia 2015 r. 8000 zł.
PRZYKŁAD
Kontrakt z bankiem
Spółka zawarła 1 stycznia 2015 r. kontrakt swap z bankiem. Wartość kontraktu wynosi 1 000 000 zł. Czas trwania kontraktu to pięć lat. Strony kontaktu ustaliły, że:
● jedna ze stron płaci odsetki według stałej stopy procentowej 6 proc. – bank,
● druga ze stron płaci odsetki według kursu zmiennego WIBOR 6M + 400 p.b – nasza spółka,
● płatności będą dokonywane netto,
● odsetki będą płacone na koniec każdego roku,
● w momencie zawarcia kontaktu nie dochodzi do żadnego przepływu środków pieniężnych.
Dla ustalenia wartości godziwej kontraktu spółka przyjęła spodziewane wartości WIBOR 6 M. Kalkulacje płatności przedstawia tabela obok.
Podstawa prawna
Par. 3, par. 14 rozporządzenia ministra finansów z grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz.U. nr 149, poz. 1674 ze zm.).