Subskrybuj nas na Youtube
Kto dzięki dotacji, dofinansowaniu lub dopłacie wydał mniej, niż powinien, musi uważać na PIT. Bo zwolnienia z podatku to wyjątki, a nie reguła.
/>
/>
O tym, że właściciele posesji przyłączanych do sieci kanalizacyjnej muszą zapłacić PIT od dotacji przyznawanych na ten cel z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), pisaliśmy w DGP nr 25/2016.
Przyznanie dotacji powoduje bowiem obniżenie ceny przyłącza o 45 proc., a dla fiskusa to przychód, na dodatek niezwolniony z opodatkowania. Potwierdził to Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt II FSK 3469/13).
Takich przypadków jest jednak znacznie więcej.
Nie tylko kanalizacja
Wszystkie dotacje z NFOŚiGW skutkują powstaniem obowiązku zapłaty podatku. Ustawa o PIT zwalnia bowiem z daniny wyłącznie dotacje w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, przyznawane z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego (art. 21 ust.1 pkt 129). Tymczasem NFOŚiGW jest państwową osobą prawną i dlatego jego wsparcie nie jest objęte zwolnieniem. Potwierdzają to liczne interpretacje podatkowe (np. nr ILPB1/4511-1-352/15-4/AA, nr IPTPB2/4511-328/15-2/JR, nr IBPBII/1/4511-159/15/MK, nr IPTPB1/415-681/14-4/SJ, ILPB2/415-376/14-4/TR, nr ITPB1/415-118/14/PSZ, nr ILPB2/4511-1-972/15-2/MK), a także prawomocne wyroki sądów (np. sygn. akt I SA/Sz 989/10, II FSK 783/10, II FSK 822/10).
W związku z tym podatnik, który otrzyma taką pomoc, dostaje PIT-8C (np. od wodociągów), na podstawie którego musi zapłacić podatek od dotacji jako przychód z innych źródeł i opodatkować go na zasadach ogólnych (stawką 18 proc. lub 32 proc.).
Co innego, gdy dotacja na ten sam cel zostanie przyznana przez gminę. Wtedy jest zwolniona z opodatkowania, co również potwierdzają interpretacje (np. nr IBPBII/ 1/4511-234/15/DP , nr IBPBII/1/ 415-105/13/BJ).
Kolektory i kotły
Daniny nie unikną więc nie tylko właściciele posesji przyłączanych do sieci kanalizacyjnej, ale także ci, którzy dostali z NFOŚiGW dopłaty do preferencyjnego kredytu na zakup i montaż kolektorów słonecznych. W tym wypadku fundusz spłaca 45 proc. wartości kredytu zaciągniętego w banku na ten cel. Dlatego bank wystawia podatnikowi PIT-8C.
Tak samo jest z dopłatami udzielanymi przez fundusz do kredytów na zakup kotła grzewczego opalanego biomasą czy zakup przydomowej oczyszczalni ścieków.
Podatku nie unikną również ci, którym fundusz dofinansował zakup lub budowę energooszczędnego domu. Także w tym wypadku przyszły właściciel musi zaciągnąć kredyt w jednym z banków współpracujących z NFOŚiGW, a po zakończeniu inwestycji fundusz spłaci część tego kredytu. Podatnik musi więc uregulować PIT od tej dopłaty.
Podatek zapłacą też właściciele nieruchomości, którzy otrzymali z NFOŚiGW dotację na wymianę pieców gazowych. Fundusz refunduje bowiem 45 proc. ceny nowego urządzenia. To samo dotyczy udzielanych przez fundusz dopłat do demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji czy dotacji na usuwanie azbestu.
Też przedsiębiorcy
Na tych samych zasadach co pomoc z NFOŚiGW opodatkowane są dotacje z Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej (PISF). Z tego powodu podatek musiała zapłacić podatniczka prowadząca działalność gospodarczą, która otrzymała wsparcie na promocję polskiej kinematografii w liniach lotniczych. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wyjaśnił jej, że PISF – podobnie jak NFOŚiGW – jest państwową osobą prawną, a więc instytucją, której środki nie pochodzą z budżetu państwa. Z tego powodu odmówił jej prawa do zwolnienia z PIT, nakazując rozliczyć dotację jako przychód z działalności gospodarczej (interpretacja nr IPPB1/4511-1017/15-4/KS).
Na podatek muszą także uważać przedsiębiorcy, którzy otworzyli biznes dzięki środkom na aktywizację bezrobotnych z powiatowych urzędów pracy i postanowili rozliczać się z fiskusem w formie ryczałtu. Do ryczałtowców stosuje się bowiem tylko część zwolnień przewidzianych w ustawie o PIT. Potwierdza to interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach nr IBPB-1-1/4511-318/15/WRZ. Wynika z niej, że w tym wypadku zwolnieniu podlega tylko ta część dotacji, która zostanie przeznaczona na zakup środków trwałych. Od reszty trzeba oddać fiskusowi 3 proc. przychodu.
Potrąca szef
W nieco lepszej sytuacji są pracownicy. W ich przypadku bowiem obowiązek pilnowania, czy powstaje przychód i czy należy potrącić od niego zaliczkę na podatek, ciąży zasadniczo na pracodawcy.
Z tego względu więc firmy, które dostają unijną pomoc na określony cel, do realizacji którego zatrudniają pracowników, potrącają od wypłacanych wynagrodzeń zaliczki na podatek. Art. 21 ust. 1 pkt 46 lit. b ustawy o PIT zwalnia bowiem z daniny tylko bezpośrednich beneficjentów programów pomocowych, czyli w tym przypadku – same firmy, a nie ich pracowników. Potwierdzają to liczne wyroki (np. o sygn. akt II FSK 1918/12, II FSK 2564/10, II FSK 2460/10) oraz interpretacje (np. nr DD3.8222.2.34.2015.CRS).
To także powód do potrącenia podatku od niektórych form dofinansowywania do wypoczynku dzieci pracowników. Z art. 21 ust.1 pkt 78 ustawy o PIT wynika bowiem, że zwolnione z podatku są tylko dopłaty do zorganizowanego wypoczynku niepełnoletnich jeszcze dzieci. Jeśli pracodawca dopłaca do wyjazdu pełnoletniego dziecka, to od tej kwoty musi już potrącić zaliczkę na PIT (interpretacja nr ILPB1/4511-1-30/15-2/TW).
Podatek muszą też płacić nauczyciele zatrudnieni w prywatnych szkołach, jeśli pracodawca rezygnuje z pobierania od nich opłat za kształcenie ich własnych dzieci (interpretacja nr IBPBII/1/415-983/14/BD).
Podatek jest regułą, jego brak jest wyjątkiem
W PIT obowiązuje zasada, zgodnie z którą opodatkowaniu podlegają wszelkie dochody. Wyjątki od niej zostały enumeratywnie wymienione w ustawie i jak wynika z orzecznictwa sądów administracyjnych, należy je stosować ściśle. W konsekwencji, wszelkiego rodzaju zwolnienia i ulgi podatkowe można stosować pod warunkiem, że zostały wprost wymienione w ustawie o PIT.
Co więcej, przychodami są nie tylko pieniądze, np. z pracy, ale również innego rodzaju przysporzenia majątkowe, np. dopłata do preferencyjnego kredytu zaciągniętego przez podatnika na sfinansowanie wydatków związanych z ochroną środowiska. Podatnicy często jednak pozostają w błędnym przekonaniu, że wszystkie otrzymywane przez nich dotacje są zwolnione z podatku dochodowego.
