Nie ma potrzeby ustanawiania nowego pełnomocnika tylko dla potrzeb związanych z nadaniem nieostatecznej decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności – orzekł NSA.
Chodziło o małżeństwo, które zalegało z zapłatą PIT i w VAT. Gdy do upływu terminu przedawnienia (31 grudnia 2012 r.) zostały tylko trzy miesiące, a dochody obojga były zbyt niskie, by mogły pokryć kwotę zobowiązań i odsetek, organy podatkowe uznały, że zaistniały wystarczające przesłanki, by nadać decyzji podatkowej rygor natychmiastowej wykonalności.
Postanowienie o nadaniu rygoru doręczono bezpośrednio podatnikom, a nie pełnomocnikowi, który reprezentował ich w postępowaniu wymiarowym. Małżonkowie uznali, że to poważny błąd i że z tego powodu postanowienie w ogóle nie funkcjonowało w obiegu prawnym. Tak sformułowany zarzut przedstawili w zażaleniu do dyrektora izby skarbowej. Ten utrzymał stanowisko organu I instancji. Małżeństwo złożyło więc skargę WSA we Wrocławiu.
Wrocławski sąd orzekł, że nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności daje początek odrębnemu postępowaniu, co nakłada na organy obowiązek doręczenia postanowienia – jako pierwszej czynności w nowym postępowaniu – nie pełnomocnikowi, tylko bezpośrednio podatnikowi. Na poparcie uzasadnienia WSA przywołał prawomocny wyrok z 19 października 2011 r. (sygn. akt I SA/Gd 774/11).
Nie zgodził się z tym NSA. Uznał, że skarga małżeństwa była zasadna. Doszło bowiem do pominięcia pełnomocnika, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Sędzia Jacek Brolik wyjaśnił, że było to ewidentne postępowanie wpadkowe mające na celu wykonanie decyzji nieostatecznej. – Jest oczywiste, że taka decyzja zapada w toku postępowania podatkowego i nawet wydanie decyzji ostatecznej nie musi jeszcze oznaczać zakończenia postępowania, bo jeżeli podatnik wniesie odwołanie, to postępowanie toczy się dalej – tłumaczył sędzia Jacek Brolik. Dodał, że co prawda można sobie wyobrazić kapryśnego podatnika, który zażyczy sobie, aby jego interesy w postępowaniu wpadkowym reprezentował ktoś inny, ale w tej sytuacji pełnomocnik był już przez małżeństwo wskazany, więc to jemu powinno zostać doręczone postanowienie.
W uzasadnieniu NSA powołał się również na wyrok z 16 stycznia 2014 r. (sygn. akt II FSK 718/13). Wynika z niego wprost, że pełnomocnik strony postępowania w sprawie określenia wysokości zobowiązania podatkowego jest także pełnomocnikiem w postępowaniu o nadanie decyzji podatkowej rygory natychmiastowej wykonalności.
ORZECZNICTWO
Wyrok z 9 lutego 2016 r., sygn. akt II FSK 3536/13. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia