Subskrybuj nas na Youtube
Podmioty mikro mogą sporządzić uproszczony raport. Potrzebna jest tylko decyzja organu zatwierdzającego.
/>
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.; dalej: u.r.) wskazuje, że podmiotami mikro mogą być zarówno podmioty, które prowadzą działalność gospodarczą, jak i te, które są jednostkami non profit. SCHEMAT
Jako jednostki mikro nieprowadzące działalności gospodarczej mające prawo do wyboru statusu sprawozdawczego wskazano stowarzyszenia, związki zawodowe, organizacje pracodawców, izby gospodarcze, fundacje, przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, społeczno-zawodowe organizacje rolników, organizacje samorządu zawodowego, organizacje samorządu gospodarczego rzemiosła i Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Jednostki te sporządzają takie samo sprawozdanie finansowe, jak inne podmioty mikro, z niewielką różnicą w zakresie prezentacji wyniku finansowego w rachunku zysków i strat. Przewidziano dla nich jednak dodatkowe uproszczenia, m.in. w zakresie wyceny (możliwość niestosowania zasady ostrożności), czy brak obowiązku składania sprawozdań do Krajowego Rejestru Sądowego.
Ustawodawca zastosował nieco inne kryteria wielkościowe dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w formie działalności osób fizycznych i ich spółek oraz dla pozostałych jednostek. TABELA 1, S. C4
W przypadku sprawozdań za 2015 r. prawo do uproszczeń będą miały osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, spółki cywilne osób fizycznych i spółki jawne osób fizycznych obowiązkowo prowadzące księgi rachunkowe, których przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych mieściły się w przedziale od 1 200 000 euro do 2 000 000 euro.
Przygotowując sprawozdanie za 2015 r. wartości te przeliczamy na walutę polską jeszcze po średnim kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski na 30 września roku poprzedzającego rok obrotowy. Kurs euro na 30 września 2014 r. wynosił 4,1755 zł/euro (tabela nr 189/A/NBP/2014). Dlatego równowartość 1 200 000 euro to 5 010 600 zł a równowartość 2 000 000 euro to 8 351 000 zł. W przyszłości, za sprawą ustawy z 23 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1333), dniem przeliczenia będzie pierwszy dzień roboczy października. Zatem jednostki rozpoczynające prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą albo rozpoczynające działalność w 2016 r., które w 2017 r. będą sporządzały sprawozdania finansowe za 2016 r., wielkości wyrażone w euro przeliczą na walutę polską po średnim kursie ogłoszonym przez NBP na 1 października 2015 r. Wynosił on 4,2437 zł/euro (tabela nr 191/A/NBP/2015). Będzie to zatem 5 092 440 zł przy równowartość 1 200 000 euro i 8 487 400 zł przy 2 000 000 euro.
Podkreślić też należy, że ustawą z 23 lipca 2015 r. do art. 3 u.r. dodano ust. 1e. Wskazano w nim podmioty, które bez względu na wielkość uzyskiwanych przychodów ze statusu mikro nie mogą skorzystać. Są to:
● jednostki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3 u.r., czyli jednostki organizacyjne działające na podstawie prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych, przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, przepisów o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych lub przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,
● jednostki zamierzające ubiegać się albo ubiegające się o zezwolenie na wykonywanie działalności na podstawie przepisów, o których mowa wyżej,
● emitenci papierów wartościowych dopuszczonych, emitenci zamierzający ubiegać się lub ubiegających się o ich dopuszczenie do obrotu na jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
● emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu w alternatywnym systemie obrotu,
● instytucje pieniądza elektronicznego,
● jednostki sektora finansów publicznych.
Jednostki te z racji prowadzenia działalności ubezpieczeniowej, finansowej bądź przynależności do sektora finansów publicznych (w więc dysponowania środkami publicznymi) są de facto jednostkami zaufania publicznego. Danie im możliwości skorzystania ze znaczących możliwości uproszczeń podważyłoby zaufanie do transparentności działalności takich podmiotów. Poprzednio były one wskazane też w art. 3 ust. 1a pkt 1 u.r. Zmiana wynika z wprowadzenia do ustawy o rachunkowości tzw. jednostek małych.
Dobrowolnie
Organ uprawniony do zatwierdzania sprawozdania finansowego ma prawo podjąć decyzje o sporządzaniu przez jednostkę spełniająca kryteria dla jednostek mikro uproszczonych sprawozdań z uwzględnieniem załącznika nr 4 do u.r.
Ustawa o rachunkowości nie wskazuje, w jakim terminie organ zatwierdzający powinien podjąć decyzję o zastosowaniu uproszczeń. Warto taką decyzję podjąć możliwie wcześnie, aby służby finansowo-księgowe, w tym biura rachunkowe, z których usług często tacy przedsiębiorcy korzystają, mogły przygotować odpowiednio dane. WZÓR UCHWAŁY
Organ uprawniony do zatwierdzania sprawozdań ma prawo (nie obowiązek) podjąć decyzję o sporządzeniu sprawozdania finansowego z zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 4, art. 47 ust. 4 pkt 4, art. 48 ust. 3, art. 48a ust. 3, art. 48b ust. 4 lub art. 49 ust. 4 u.r. Oznaczać to będzie, że w takiej sytuacji sprawozdanie jednostki mikro musi zawierać zakres informacji przewidziany w załączniku nr 4 do u.r., tj.: wprowadzenie do sprawozdania finansowego, uproszczony bilans, uproszczony porównawczy rachunek zysków i strat, a także ewentualnie informacje uzupełniające do bilansu.
Nie będzie natomiast obejmowało zestawienia zmian w kapitale własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych nawet, jeśli jednostka będzie poddawała sprawozdanie badaniu przez biegłego rewidenta.
Do takiego sprawozdania finansowego nie będzie sporządzane sprawozdanie z działalności, nawet jeśli jednostką mikro będzie spółka kapitałowa, która na podstawie art. 49 ust. 1 u.r. powinna zasadniczo je przygotować.
Sprawozdanie finansowe sporządzane z uwzględnieniem uproszczeń jest uznawane za rzetelnie i wiernie odzwierciedlające sytuację finansową i majątkową oraz wynik finansowy. Wskazuje to wprost art. 49a u.r. Samo sporządzenie sprawozdania finansowego powinno nastąpić zgodnie z art. 45 ust. 1 i art. 52 ust. 1 u.r. nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego, tj. do 31 marca 2016 r. Sprawozdanie uproszczone powinno być podpisane zarówno przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych, jak i wszystkich członków organu zarządzającego.
Warto pamiętać, że te jednostki, które za 2014 r. sporządzały sprawozdania finansowe wg ogólnych zasad powinny te sprawozdania przekształcić, aby zapewnić ich porównywalność z informacjami za 2015 r. W znakomitej większości przypadków będzie to jedynie zagregowanie danych wykazywanych w bilansie i rachunku zysków i strat. Te, które już za 2014 r. skorzystały z możliwości sporządzania sprawozdań wg kryteriów mikro, sprawdzić muszą ,czy nie zmieniły w ramach zmian polityki rachunkowości zasad wyceny aktywów lub pasywów.
Może być też małą
Nowelizacja z 23 lipca 2015 r. wprowadziła pojęcie jednostki małej i, co ważne, po spełnieniu określonych warunków, mogą być za nią uznane także jednostki mikro. Wówczas organ uprawniony do zatwierdzania sprawozdania finansowego może podjąć decyzję o sporządzaniu go z uwzględnieniem art. 46 ust. 5 pkt 5, art. 47 ust. 4 pkt 5, art. 48 ust. 4, art. 48a ust. 4, art. 48b ust. 5 lub art. 49 ust. 5 u.r. To oznacza, że sprawozdanie będzie zawierało:
● bilans przygotowany zgodnie z załącznikiem nr 5,
● rachunek zysków i strat w wersji porównawczej lub kalkulacyjnej wg decyzji kierownika jednostki przygotowany zgodnie z załącznikiem nr 5,
● informację dodatkową obejmującą wprowadzenie do sprawozdania i wskazane w załączniku nr 5 objaśnienia.
Nie będzie zaś zawierało: rachunku przepływów pieniężnych i zestawienia zmian w kapitale własnym – nawet jeśli sprawozdanie jednostki będzie podlegało obligatoryjnemu badaniu przez biegłego rewidenta). Do takiego sprawozdania finansowego nie będzie sporządzane sprawozdanie z działalności – nawet jeśli jednostka mikro będzie spółką kapitałową, która na podstawie art. 49 ust. 1 u.r. powinna zasadniczo je przygotować.
Bez decyzji
Jeśli organ uprawniony do zatwierdzania sprawozdania finansowego nie podejmie żadnej decyzji związanej z przyjęciem uproszczeń sprawozdawczych, oznaczać to będzie sporządzanie sprawozdania zgodnie z załącznikiem nr 1 do ustawy. Za 2015 r. może być ono po raz ostatni sporządzone z uwzględnieniem uproszczeń wynikających z art. 50 ust. 2 u.r.
Mikro mają także prawo do uproszczeń w wycenie
Najistotniejszymi uproszczeniami, z jakich mogą skorzystać jednostki mikro, są oczywiście uproszczenia sprawozdawcze. Poza nimi jednostki te mogą skorzystać także z innych uproszczeń w zakresie:
1) klasyfikacji umów leasingu i odstąpienia od ustalania rezerw i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego;
2) wyceny inwestycji finansowych;
3) zastąpienia ceny nabycia ceną zakupu w odniesieniu do niektórych zapasów;
4) uproszonego ustalania kosztu wytworzenia produktów i produkcji w toku na dzień bilansowy.
Uproszczenia dobrowolnie wybrane przez jednostkę mikro powinny być opisane w dokumentacji polityki rachunkowości. Jednak takim jednostkom nie wolno stosować uproszczeń w zakresie wyceny aktywów i pasywów według wartości godziwej i skorygowanej ceny nabycia.
Do stowarzyszeń, związków zawodowych, organizacji pracodawców, izb gospodarczych, fundacji, przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, społeczno-zawodowych organizacji rolników, organizacji samorządu zawodowego, organizacji samorządu gospodarczego rzemiosła i Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, jeżeli nie prowadzą działalności gospodarczej, nie stosuje się przepisów rozdziałów 6 i 7 ustawy o rachunkowości, czyli dotyczących skonsolidowanych sprawozdań finansowych oraz badania i publikacji sprawozdań finansowych. Ponadto te jednostki mogą zrezygnować z zachowania zasady ostrożności przy wycenie poszczególnych składników aktywów i pasywów. Jednostki mikro po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego zwiększą odpowiednio przychody lub koszty w następnym roku obrotowym o ustaloną w rachunku zysków i strat różnicę pomiędzy przychodami a kosztami. Różnica dodatnia może być zaliczona na zwiększenie kapitału (funduszu) podstawowego.
WAŻNE Zmienił się termin przeliczania na walutę polską wielkości wyrażonych w euro. Przygotowując sprawozdanie za 2015 r. przeliczamy je jeszcze według kursu z 30 września, ale w przyszłym – sporządzając je za 2016 rok. – wartości w euro przeliczymy na złotówki po kursie z pierwszego dnia roboczego października.
WAŻNE Trzeba przekształcić sprawozdania za 2014 r. przygotowane wg ogólnych zasad. Jest to potrzebne, aby porównać z nimi dane za 2015 r.
! Organ uprawniony do zatwierdzania sprawozdań ma prawo podjąć decyzję o sporządzeniu sprawozdania finansowego dla jednostki mikro.
Tabela 1. Jakie limity musi spełnić firma, żeby zostać jednostką mikro
| Rodzaj podmiotu | Działalność gospodarcza osób fizycznych, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie | Spółki handlowe (osobowe i kapitałowe, w tym również w organizacji) oraz spółki cywilne, a także inne osoby prawne, a także oddziały przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej;nie dotyczy to spółek cywilnych oraz jawnych z wyłącznym udziałem osób fizycznych |
| Wysokość limitów, jeśli kontynuuje działalność z lat poprzednich | Przychody netto tych jednostek ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wyniosły równowartość w walucie polskiej nie mniej niż 1 200 000 euro i nie więcej niż 2 000 000 euro za poprzedni rok obrotowy. | W roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:a) 1 500 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,b) 3 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,c) 10 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty. |
| Wysokość limitów, jeśli w 2015 r. rozpoczęła działalność lub obligatoryjne prowadzenie ksiąg rachunkowych | W roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą, przychody netto tych jednostek ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wyniosły równowartość w walucie polskiej nie mniej niż 1 200 000 euro i nie więcej niż 2 000 000 euro. | W roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność, nie przekroczyły, co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:a) 1 500 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,b) 3 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,c) 10 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty. |
| Inne sytuacje | Jednostki dobrowolnie prowadzące księgi rachunkowe na podstawie art. 2 ust. 2 u.r. | Spełnione oba warunki jednocześnie:1) za poprzedni rok obrotowy sporządziły sprawozdanie finansowe wg kryteriów mikro,2) w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, albo w roku poprzedzającym ten rok obrotowy przekroczyły dwie z wymienionych wyżej wielkości. |
WZÓR
Uchwała nr .........
Walnego Zgromadzenia Udziałowców spółki ASSAW sp. z o.o.
z dnia ................................
w sprawie sporządzania sprawozdań finansowych spółki wg zasad określonych przez ustawę o rachunkowości dla jednostek mikro
Walne Zgromadzenie na podstawie par. 5 pkt 9 umowy spółki, w związku z art. 3 ust. 1a ustawy o rachunkowości, postanawia:
§ 1
Sprawozdania finansowe spółki będą sporządzane z zastosowaniem art. 45, art. 46 ust. 5 pkt 4, art. 47 ust. 4 pkt 4, art. 48 ust. 3, art. 48a ust. 3, art. 48b ust. 4 lub art. 49 ust. 4 ustawy o rachunkowości, tj. zgodnie z zasadami dla jednostek mikro w rozumieniu ustawy o rachunkowości, jeśli dane wykazane w sprawozdaniu finansowym nie przekroczą progów wskazanych w art. 3 ust 1a pkt 1 ustawy o rachunkowości.
§ 2
Sprawozdania finansowe od 2015 r. sporządza się już według zasad określonych w par. 1.
PRZYKŁAD 1
Bez przekroczenia
Spółka Ypsylon SA prowadzi działalność od 2008 r. W sprawozdaniu za 2014 r. wykazała przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów 1 630 000 zł, aktywa bilansu 790 000 zł i średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty 12 osób. Natomiast w 2015 r. wartości te wynosiły: przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów 3 430 000 zł, aktywa bilansu 1 070 000 zł i średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty 8,5 osoby.
Spółka ta będzie miała prawo do sporządzania sprawozdania finansowego dla jednostek mikro, ponieważ za 2014 r. nie zostały przekroczone progi dla przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów i aktywów bilansu. Z kolei za 2015 r. nie zostały przekroczone progi dotyczące aktywów bilansu i średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty. Ustawa o rachunkowości nie wymaga, aby w kolejnych latach były nieprzekraczane te same progi.