Celem resortu finansów będzie walka z luką VAT oraz z unikaniem opodatkowania dochodów. Ma powstać projekt ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej i złożeń do całkiem nowych przepisów o kontroli skarbowej.
Najważniejsze cele Ministerstwa Finansów / Dziennik Gazeta Prawna
Z opublikowanego planu działań Pawła Szałamachy wynika, że jednym z najistotniejszych celów na przyszły rok ma być wykrywanie istotnych nieprawidłowości zagrażających bezpieczeństwu państwa. W tym zakresie znalazły się dwa kluczowe zadania, o których mówili dotychczas przedstawiciele Prawa i Sprawiedliwości, a więc zwalczanie oszustw podatkowych w VAT i zapobieganie unikaniu opodatkowania podatkiem dochodowym. Nacisk zostanie położony na ujawnianie oszustw karuzelowych oraz transakcji z udziałem „znikającego podatnika”. W zakresie podatków dochodowych minister weźmie pod lupę w szczególności stosowanie cen transferowych.
Resort weźmie udział w pracach nad centralną bazą faktur VAT i opracuje projekt nowej ustawy o VAT. Nie wiadomo, czy będzie to ten sam projekt, który od dwóch miesięcy prezentuje PiS na swojej stronie internetowej, czy całkiem nowy. Z zapowiedzi przedstawicieli partii rządzącej wynikało dotychczas, że walce z nadużyciami VAT ma służyć m.in. likwidacja odwrotnego obciążenia, upowszechnienie solidarnej odpowiedzialności nabywcy i sprzedawcy za VAT oraz system podzielonej płatności (split payment).
Kontrola skarbowa
Powstanie nowa ustawa o kontroli skarbowej. Na razie w przyszłym roku resort chce przygotować założenia do niej. Zamierza też przedstawić projekt nowej ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej.
Prawo i Sprawiedliwość pracowało nad nią już za poprzednich swoich rządów. Jednym z pomysłów było połączenie izb celnych i skarbowych. Nie wiadomo, czy ten pomysł powróci.
O zmianach w zakresie administracji mówiła w swoim exposé premier Beata Szydło. Zapewniała, że administracja zostanie wyposażona w nowoczesne narzędzia informatyczne, które pozwalają ograniczyć wyłudzenia w VAT, skuteczniejszy pobór akcyzy i podatku CIT od dużych korporacji.
Przesunie się natomiast reforma, którą chciał wdrożyć poprzedni rząd. Chodzi o ustawę o administracji podatkowej. Większość jej przepisów miała obowiązywać już 1 stycznia 2016 r. Jednak wczoraj w Sejmie rozpoczęły się prace nad odroczeniem terminu ich wejścia w życie.
W efekcie dyrektor biura Krajowej Informacji Podatkowej zacznie wydawać interpretacje podatkowe (dziś zajmuje się tym pięciu dyrektorów izb skarbowych) dopiero od 1 lipca 2016 r. Również z półrocznym opóźnieniem przedsiębiorcy rozpoczynający działalność będą mogli korzystać z asystenta podatnika (dziś funkcjonują oni jedynie w wybranych urzędach skarbowych). Pod znakiem zapytania staje termin utworzenia superurzędu do obsługi największych podatników.
Kwota wolna
W planie działań ministra finansów jest również opracowanie założeń projektu nowelizacji ustawy o PIT w zakresie kwoty wolnej od podatku. Dokument nie wyjaśnia, czy będzie to projekt konkurencyjny do złożonego już w Sejmie przez prezydenta Andrzeja Dudę, zakładającego podwyższenie kwoty wolnej z obecnych 3091 zł do 8000 zł.
Z pewnością ministerstwo będzie jednak musiało wziąć pod uwagę wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 28 października 2015 r. (sygn. akt K 21/14). Trybunał dał bowiem ustawodawcy rok (do 30 listopada 2016 r.) na podwyższenie kwoty wolnej i wprowadzenie mechanizmu jej waloryzowania, gwarantującego co najmniej minimum egzystencji (prezydencki projekt takiej waloryzacji nie przewiduje).
Przepisy rachunkowe
W planie MF jest też nowelizacja ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 77 poz. 649 ze zm.). To konieczne, ponieważ kraje unijne muszą dostosować swoje przepisy do zmian w dyrektywie 2006/43/WE i nowego rozporządzenia 537/2014 w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań jednostek zainteresowania publicznego. Polska ma na to czas do 17 czerwca 2016 r.
Projekt założeń do nowelizacji został już opracowany przez poprzednie władze. Między innymi zakłada on wprowadzenie katalogu czynności zakazanych dla biegłych rewidentów i choćby z tego powodu jest szeroko komentowany przez audytorów. Najwięcej kontrowersji budzą jednak o kary finansowe, które miałyby sięgać nawet 1 mln zł, i ograniczenie usług dla małych firm audytorskich, czego nie przewiduje dyrektywa.
Skutkiem zmian w przepisach unijnych (nowa dyrektywa 2014/95/UE) mają być również planowane zmiany w ustawie o rachunkowości. Kraje członkowskie mają na wdrożenie dyrektywy czas do 6 grudnia 2016 r. Polskie ministerstwo zamierza się z tego wywiązać.
Loteria paragonowa
Minister nie zrezygnuje z kampanii edukacyjno-informacyjnych zapoczątkowanych przez poprzednich szefów MF. Planuje więc kontynuować w 2016 r. loterię paragonową, uświadamiającą potrzebę zbierania paragonów. Będzie też kampania „Szybki PIT” dotycząca rozliczeń podatkowych za 2015 r., akcja edukacyjna dla uczniów szkół gimnazjalnych, a także II część telewizyjnego Wielkiego Testu o Podatkach.
Większa efektywność
Resort liczy także na skuteczność postępowań egzekucyjnych. Zamierza „odpowiednio motywować pracowników” administracji podatkowej i wprowadzić nowe rozwiązania usprawniające organizację ich pracy. Zakłada, że czas obsługi zgłoszeń w procedurach celnych (standardowych) nadal będzie krótszy niż 1 godz.
Stawia też na walkę z szarą strefą na rynku wyrobów tytoniowych. Chce do niej zaangażować inne ministerstwa: spraw wewnętrznych, gospodarki, rolnictwa i rozwoju wsi.
Budżet i samorządy
Jednym z priorytetów budżetowych ma być opracowanie wieloletniego planu finansowego państwa na lata 2016-2019. Resort zamierza w nim określić prognozy podstawowych wartości makroekonomicznych oraz wstępną kwotę planowanych w tym okresie wydatków. Zmieniona ma być jednak reguła wydatkowa; Sejm właśnie nad tym pracuje. Zdaniem niektórych ekonomistów pozwoli to w 2016 r. na zwiększenie limitu wydatków nawet o 8 mld zł.
W planach MF jest też przygotowanie założeń makroekonomicznych na potrzeby jednostek samorządu terytorialnego. Resort ma również przygotować propozycje zmian w janosikowym. Czeka na nie prawie 3 tys. jednostek samorządu terytorialnego. Najpierw zostaną przedstawione propozycje zmian mechanizmu korekcyjno-wyrównawczego, a następnie resort opracuje stosowne zmiany w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.
Ministerstwo chce też utrzymać relacje państwowego długu publicznego wobec PKB na poziomie poniżej 60 proc., czyli poniżej progu zapisanego konstytucji. Zakłada natomiast aktualizację programu konwergencji (taki program określa politykę budżetową dla państw unijnych nienależących do strefy euro). Każdorazowo ocenia je Komisja Europejska, a Rada Europejska wydaje w związku z tym zalecenia dla poszczególnych krajów.
W ramach prac Komitetu Budżetowego Rady Europejskiej resort chce budować koalicję państw członkowskich, która pozwoliłaby bronić planowanego zwiększenia wydatków budżetowych.