Rządowy program wprowadzający zmiany gospodarki odpadowej wejdzie w życie wraz z początkiem 2016 r. Jego celem jest usprawnienie sprawozdawczości odpadowej przez stworzenie bazy danych o produktach i opakowaniach (BDO). Indywidualne konto elektroniczne w bazie danych ma ułatwić obowiązek sprawozdawczy. Każdy użytkownik będzie miał dostęp do wszystkich potrzebnych formularzy sprawozdawczych.
Nowe zasady sprawozdawczości odpadowej
„Dotychczasowe przepisy zobowiązywały przedsiębiorców do składania corocznych sprawozdań w formie papierowej, co stanowiło utrudnienie w przypadku konieczności przekazywania ich wielu organom jednocześnie. (…) Zatem konieczne jest utworzenie systemu gromadzenia i przechowywania danych, który będzie źródłem danych o stanie gospodarki odpadami ” - czytamy w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 8 kwietnia 2015r.
Elektroniczne raportowanie będzie możliwe jednak dopiero w 2018 roku za rok poprzedni.
W świetle znowelizowanej ustawy, do sprawozdawczości odpadowej zobligowany jest każdy „posiadacz odpadów”. Obowiązek ten dotyczy także sprzedawcy odpadów i pośrednika w ich obrocie, nawet jeśli nie są oni posiadaczami odpadów. Jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami także podlegają ustawie o odpadach. Podmioty te zobowiązane są do cyklicznego raportowania za pomocą formularzy. Znaczną zmianą jest przepis, na mocy którego wszyscy przedsiębiorcy mają obowiązek składać raport w jednym miejscu- do marszałka danego województwa w terminie do 15 marca.
Ponadto, wymagane we wniosku informacje już są jasno określone adekwatnie do rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej.Dotychczas wielu przedsiębiorców miało z tym problem. Niektóre podmioty, ze względu na złożoną sytuację gospodarczą, zobligowane były do zamieszczenia w sprawozdaniu licznych informacji. To m.in. informacja o poziomach osiągniętego recyklingu czy też wykaz właścicieli, z którymi w okresie objętym sprawozdaniem podmiot zawarł umowę na odbieranie odpadów komunalnych oraz tych właścicieli, z którymi ją rozwiązał. W wykazach zamieszczano imię i nazwisko albo nazwę oraz adres właściciela nieruchomości, a także adres nieruchomości. W praktyce oznaczało to, że gmina, która dotychczas odbierała raporty, mogła otrzymać sprawozdanie, które zamiast rozjaśnić, mogło jedynie zaciemnić sytuację związaną nie tylko z ilościami odpadów, ale też np. z poziomami recyclingu– te same dane mogły znaleźć się w wielu sprawozdaniach. Nowe wnioski w każdym przypadku wymagają uwzględnienia głównie danych posiadacza odpadów i sklasyfikowania odpadów. W dodatku, do każdej z kart załączone są zwięzłe objaśnienia.
Kary za niedotrzymanie terminów
Zmiany w sprawozdawczości to także konsekwencja nowelizacji ustawy o samorządzie gminnym z 2015r. Ta reguluje przepisy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ale także rodzaj sankcji za spóźnienia w raportowaniu lub zaniechanie obowiązku sprawozdawczego. Każdy dzień zwłoki będzie kosztował gminę 100zł. Ustawodawca przewidział taką sankcję do roku opóźnienia . Złożenie nierzetelnego sprawozdania podlega karze od 200 do 500 zł i obowiązku uzupełnienia lub poprawienia raportu. Jeśli jednak gmina nie zrobi tego przez kolejny miesiąc, będzie musiała zapłacić od 500 do 5000 zł.
Grzywna za spóźnienia w dostarczaniu sprawozdań nie ominie także przedsiębiorców.
Na przykład, gdy przedsiębiorca zatai fakt, że odpady są niebezpieczne wskazując na inną klasyfikację, grozi mu kara nie niższa niż 1000 zł. Jeśli zaś nie złoży w wyznaczonym terminie oświadczenia o odpadach, podlega karze w wysokości 500zł. Kolejno wojewódzki inspektor ochrony środowiska ustala termin złożenia wniosku, co do zasady- minimum 14 dni. Niedotrzymanie ustalonego terminu skutkuje karą w wysokości 2000zł. Kara ta może być nakładana wielokrotnie, jednak maksymalna, łączna wysokość kar nie może przekraczać 8500zł jednego roku kalendarzowego.
Ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2016 r. Baza danych o produktach i opakowaniach, sporządzona na podstawie formularzy ma być gotowa do 24 stycznia 2018r. Rejestracja będzie możliwa poprzez stronę www.bdo.mos.gov.pl
Oprac. Katarzyna Witwicka