Catering może być z 3-proc. stawką ryczałtu. Historia ponad 10-letniego sporu zatoczyła koło

Fiskus najpierw twierdził, że usługi cateringu są objęte 3-proc. ryczałtem, potem że 5,5-proc., aż na koniec opowiedział się za stawką 8,5 proc. WSA w Gdańsku właśnie orzekł, że właściwe jest 3 proc.

Można by powiedzieć, że historia tego ponad 10-letniego sporu zatoczyła koło. Wyrok z 18 lipca 2023 r. (sygn. I SA/Gd 358/23) jest jednak nieprawomocny.

Przez lata spory z fiskusem toczyły się również o stawkę VAT od cateringu. Stanęło na tym, że właściwy jest 5-proc. VAT.

Nadal nieprzesądzone zostało natomiast opodatkowanie cateringu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Spór toczy się wokół trzech stawek wymienionych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2022 r. poz. 2540 ze zm.):

• 8,5-proc., właściwej dla przychodów z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 proc. (art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a),
• 5,5-proc., właściwej dla przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 t (art. 12 ust. 1 pkt 6 lit. a),
• 3-proc., właściwej dla działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 proc. (art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. a).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku stwierdził, że w cateringu świadczeniem podstawowym jest przygotowanie oraz sprzedaż posiłków, a pozostałe czynności, takie jak dostawa, mają charakter pomocniczy.

Problem wynika z tego, że usługi cateringowe są sklasyfikowane w PKWiU w ramach usług gastronomicznych (dział 56), ale jako odrębna pozycja (56.21.19.0 – usługi przygotowywania i dostarczania żywności – catering dla pozostałych odbiorców zewnętrznych).

Działalność wytwórcza…

Fiskus dwukrotnie w tej kwestii zmieniał zdanie. Początkowo w interpretacji indywidualnej z 10 kwietnia 2012 r. (sygn. IBPBI/1/415-10/12/WRz) dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził, że usługi cateringowe (przyrządzanie: kanapek, obiadów, przekąsek) świadczone bez pobierania dodatkowej opłaty za dostawę są usługami gastronomicznymi opodatkowanymi według stawki 3 proc.

Potem zmienił zdanie. W interpretacji indywidualnej z 14 lutego 2017 r. (sygn. 2461-IBPB-1-1.660.2016.1.Wrz) nie zgodził się z podatnikiem, że niepobieranie opłat za dostawę i transport pozwala uznać catering za usługi gastronomiczne. Catering to nie usługi gastronomiczne, bo podatnik nie przygotowuje i nie podaje posiłków w miejscu ich przygotowania, np. w restauracji – stwierdził.

Uznał, że jest to działalność wytwórcza w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 4 ustawy. Z przepisu tego wynika, że działalnością wytwórczą jest działalność, w wyniku której powstają nowe wyroby, w tym również sprzedaż wyrobów własnej produkcji.

Stanęło więc na tym, że catering jest z 5,5-proc. stawką ryczałtu.

…czy usługowa

Z czasem jednak fiskus znów zmienił zdanie. W interpretacji z 21 lutego 2023 r. (sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.1024. 2022.2.MZ) dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się z podatnikiem, który skłonny był już przyjąć 5,5-proc. stawkę ryczałtu, a więc tę, która wynikała z interpretacji z 14 lutego 2017 r.

Dyrektor KIS uznał jednak za konieczne przypisanie rodzaju wykonywanych czynności do określonego grupowania Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Stwierdził więc, że po pierwsze, usługi cateringowe nie są sklasyfikowane w PKWiU jako usługi gastronomiczne, lecz jako odrębna usługa (56.21.19.0 – usługi przygotowywania i dostarczania żywności – catering dla pozostałych odbiorców zewnętrznych).

Po drugie, wykluczył, że są to usługi gastronomiczne lub działalność wytwórcza. Uznał, że jest to działalność usługowa, dla której właściwa jest stawka 8,5 proc. ryczałtu.

W szerszym zakresie

Tego samego zdania dyrektor KIS był w kolejnej interpretacji – z 10 marca 2023 r. (nr 0113 KDIPT2-1.4011.1095.2022.2.ID).

W tym przypadku przedsiębiorca prowadził szerszą działalność. Poprzednie interpretacje bowiem dotyczyły podatników, którzy przyrządzali potrawy na zamówienie klientów, najczęściej szkół, przedszkoli, żłobków, zakładów produkcyjnych. Przyrządzali oni: kanapki, obiady (dwudaniowe) z kompotem lub bez, sałatki, inne przekąski. Posiłki te dostarczali do klienta bez pobierania opłat za dostawę i transport.

Tym razem w zakresie usług podatnika było:

• przygotowywanie i dostarczanie ciepłych posiłków we wskazane przez klienta miejsce bez dodatkowej obsługi (głównie dostawa dań do zakładu pracy),
• przygotowywanie i dostarczanie ciepłych posiłków we wskazane przez klienta miejsce z dodatkową obsługą polegającą na podziale posiłków w bufecie klienta ze zbiorczych opakowań na porcje i następnie na odbiorze i myciu naczyń po zakończonej konsumpcji, natomiast bez obsługi kelnerskiej,
• przygotowywanie i serwowanie ciepłych posiłków w miejscu przygotowania.

Potrawy te – jak wyjaśnił podatnik – są przygotowywane w pięciu kuchniach wynajmowanych od klientów zamawiających posiłki (głównie są to przedszkola, szkoły, bursy, schroniska młodzieżowe, ale także przedsiębiorcy i inne instytucje).

Przedsiębiorca dodał, że tylko jedna kuchnia (wynajmowana od schroniska młodzieżowego) ma charakter produkcyjny, tzn. jest wykorzystywana do przyrządzania posiłków od podstaw. W pozostałych czterech potrawy nie są przyrządzane, lecz już gotowe są dostarczane samochodami dostawczymi. Kuchnie służą wyłącznie do przełożenia gotowych posiłków z opakowań zbiorczych do pojedynczych naczyń, wydania ich na miejscu osobom zainteresowanym (tj. w stołówce przy danej kuchni), a następnie zebrania i umycia naczyń i sztućców po zakończonym posiłku. Dowóz nie stanowi odrębnej usługi, lecz jest integralnym elementem całościowej usługi przygotowania posiłków z dowozem na miejsce.

Mężczyzna uważał, że od całości przychodów powinien płacić 3-proc. ryczałt, właściwy dla usług gastronomicznych. Twierdził, że przy ustalaniu zakresu pojęcia działalności gastronomicznej nie należy kierować się symbolem PKWiU, bo w tym zakresie ustawa o zryczałtowanym podatku nie odwołuje się do PKWiU. Kluczowe znaczenie mają tu czynności związane z przygotowaniem posiłków – argumentował podatnik.

Dyrektor KIS zgodził się z nim tylko w części. Potwierdził, że przygotowanie i serwowanie ciepłych posiłków w miejscu przygotowania (PKWiU 56.29.20.0 – usługi stołówkowe) są objęte 3-proc. stawką ryczałtu.

Innego zdania był natomiast co do usług cateringu (PKWiU 56.21.19.0). Wyjaśnił, że działalność usługowa to pozarolnicza działalność gospodarcza, której przedmiotem są czynności zaliczone do usług zgodnie z PKWiU (art. 4 ust. 1 pkt 1). Skoro więc catering jest sklasyfikowany w PKWiU, to nie można pomijać tej klasyfikacji. Nie są to zatem usługi gastronomiczne, ponieważ catering występuje jako odrębna usługa. Jest to zatem działalność usługowa, dla której właściwa jest stawka 8,5 proc. ryczałtu – uznał dyrektor KIS.

...a jednak gastronomiczne

Interpretację tę uchylił 18 lipca 2023 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku. W uzasadnieniu wyroku sędzia Krzysztof Przasnyski zwrócił uwagę na to, że w definicji działalności gastronomicznej (art. 4 ust. 1 pkt 2) ustawodawca użył zwrotu „usługi związane z przygotowaniem posiłków oraz sprzedażą posiłków i towarów”.

– Zatem w pojęciu działalności gastronomicznej mieści się również usługa cateringu. Polega ona na przygotowaniu zamówionego posiłku i transporcie do zamawiającego. Dowóz posiłku w takiej sytuacji będzie usługą związaną z jego przygotowaniem i sprzedażą – tłumaczył sędzia.

Sędzia potwierdził również, że w odniesieniu do usług gastronomicznych ustawodawca nie odwołuje się do symboli PKWiU.

– Uznanie usługi za działalność gastronomiczną wymaga, aby podstawowym świadczeniem było przygotowanie lub sprzedaż posiłku. Pozostałe świadczenia (aby mogły być uznane za działalność gastronomiczną) muszą być świadczeniami pomocniczymi – argumentował sędzia Przasnyski.

Wyrok jest nieprawomocny. ©℗

To typowa usługa gastronomiczna

Zagadnienie stawki ryczałtu dla usług cateringowych było do tej pory niemal nieobecne w orzecznictwie sądowym, co może dziwić w sytuacji, gdy wcale niemało było interpretacji niekorzystnych, wskazujących jako właściwą stawkę 8,5 proc., a nie 3 proc. Dyrektor KIS opierał swoje stanowisko na twierdzeniu, jakoby usługi cateringowe nie stanowiły działalności gastronomicznej (dla której przewidziano stawkę 3 proc.), ponieważ nie są one tak sklasyfikowane w PKWiU. Należy jednak wziąć pod uwagę to, że ustawowa definicja działalności gastronomicznej w ogóle nie odwołuje się do klasyfikacji statystycznej (stanowią ją „usługi związane z przygotowaniem posiłków oraz sprzedażą posiłków i towarów”). Ponadto w ramach PKWiU catering jest ewidentnie grupowany jako jeden z rodzajów usług gastronomicznych.

Wyrok WSA w Gdańsku z 18 lipca 2023 r. potwierdza więc, że stanowisko dyrektora KIS nie znajduje oparcia w przepisach prawa ani tym bardziej w zdrowym rozsądku. Usługa cateringowa jest wszak typową usługą gastronomiczną. Trudno znaleźć uzasadnienie dla wykładni dyrektora KIS będącej pogwałceniem powszechnie uznanych metod wykładni prawa.

orzecznictwo