Fiskus nie może żądać daniny od odsetek wypłacanych za granicę, jeśli w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania nie ma klauzuli rzeczywistego beneficjenta – orzekł NSA.
Sprawa dotyczyła polskiej spółki, która zamierzała przystąpić do umowy cash poolingu oferowanej przez bank z siedzibą we Francji. Jedna ze spółek francuskich miała pełnić rolę agenta, czyli posiadać rachunek służący bilansowaniu sald na rachunkach technicznych uczestników umowy. Jeśli saldo byłoby dodatnie, to pieniądze miały być przenoszone z kont uczestników na rachunek agenta, a jeśli byłoby ujemne – odwrotnie. Następnie francuski bank miał obliczać odsetki – należne sobie (jeśli saldo na rachunku agenta było ujemne) lub agentowi (jeśli saldo było dodatnie). Odsetki miały być wypłacane uczestnikom cash poolingu lub od nich pobierane.
Spór dotyczył tego, czy odsetki, którymi agent obciąży rachunek polskiej spółki, mają być opodatkowane w Polsce 20-proc. podatkiem u źródła (art. 21 ust.1 pkt 1–2 ustawy o CIT).
Cash pooling to nie pożyczka

Zobacz również
Spółka uważała, że w świetle polsko-francuskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania mogą one być opodatkowane wyłącznie we Francji (art. 11 ust. 1 tej umowy). Uznała, że skoro w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania nie ma postanowienia o klauzuli rzeczywistego beneficjenta (z ang. beneficial owner), to nie ma znaczenia to, czy agent jest uprawniony do swobodnego dysponowania odsetkami wypłacanymi przez spółkę, czy pełni jedynie funkcję pośrednika.
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uważał inaczej. Powołał się na Konwencję Modelową OECD, zgodnie z którą tylko właściciel odsetek może skorzystać ze zwolnienia zawartego w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania. Dyrektor podkreślił, że agent nim nie jest.
Potwierdził to WSA w Lublinie. Orzekł, że odsetki wypłacone na rzecz francuskiego agenta powinny być objęte 20-proc. podatkiem w Polsce.
Z wyrokiem tym nie zgodził się z kolei NSA. Sędzia Anna Dumas wyjaśniła, że postanowienia Konwencji Modelowej OECD nie mają w tym przypadku znaczenia, bo kwestia opodatkowania odsetek zależy wyłącznie od postanowień poszczególnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. – W umowie polsko-francuskiej nie ma klauzuli rzeczywistego beneficjenta, w związku z tym każda wypłata odsetek jest opodatkowana wyłącznie we Francji, niezależnie od tego, czy otrzyma je rzeczywisty odbiorca, czy tylko pośrednik – powiedziała sędzia Dumas.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 10 listopada 2015 r., sygn. akt II FSK 2225/13.