Pani Joanna prowadzi działalność gospodarczą jako higienistka. Od niedawna świadczy swoje usługi także w szkole, gdzie nadzoruje stan zdrowia uczniów i warunki sanitarne w placówce. Od swoich zarobków chciałaby opłacać uproszczony PIT w formie karty podatkowej. Znajoma księgowa poinformowała ją jednak, że nie będzie miała prawa do takiej preferencji. Teraz pani Joanna zastanawia się, czy to prawda, a jeśli tak, to dlaczego.
Tak, księgowa ma w tym przypadku rację. Z preferencji w podobnym zakresie mogliby korzystać np. przedstawiciele wolnych zawodów świadczący usługi ochrony zdrowia ludzkiego. Czym są wolne zawody w kontekście karty podatkowej, zdefiniowano w art. 4 ust. 1 pkt 11 ustawy o zryczałtowanym podatku od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Chodzi m.in. o lekarzy, stomatologów, weterynarzy, ale nie higienistki.
Podobnej sytuacji dotyczyła m.in. interpretacja Ministra Finansów z 14 lipca 2015 r. (nr DD9.8220.2.125.2015.JQP). Tu także chodziło o prowadzącą działalność gospodarczą higienistkę, której usługi w gabinetach szkolnych finansował Narodowy Fundusz Zdrowia. Kobieta sądziła, że ma prawo do karty podatkowej, skoro spełnia wszystkie warunki określone w art. 23 i 25 ustawy o zryczałtowanym podatku od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Argumentowała, że wykonuje wolny zawód, swoje usługi świadczy osobiście i nie zatrudnia żadnych pracowników. Początkowo dyrektor poznańskiej izby skarbowej przyznał jej rację, ale ostatecznie dokument ten uchylił minister finansów. Powołał się właśnie na definicję wolnego zawodu z art. 4 ust. 1 pkt 11 ustawy. Kobieta nie ma więc prawa opłacać karty podatkowej. Pozostaje pytanie, co i dlaczego utraciła w ten sposób pani Joanna.
Korzystne preferencje
Po pierwsze korzystałaby w ten sposób ze zryczałtowanej formy opodatkowania, gdzie wysokość płaconej daniny nie miałaby nic wspólnego z faktycznie osiąganymi przez nią przychodami. W praktyce stawka daniny byłaby ustalana kwotowo w decyzji naczelnika urzędu skarbowego. Ten brałby pod uwagę m.in. rodzaj i zakres prowadzonej działalności czy też liczbę mieszkańców w mieście, w którym prowadzona jest działalność. Dodatkowo stawkę tej daniny mogłaby pomniejszyć o składki na ubezpieczenie zdrowotne (ale nie więcej niż 7,75 proc. podstawy jej wymiaru). Po zakończeniu roku podatkowego, do 31 stycznia następnego roku przedsiębiorca stosujący kartę musi złożyć w urzędzie skarbowym roczną deklarację PIT-16A.
Po drugie na inne korzyści opłacania karty podatkowej wskazuje samo Ministerstwo Finansów w wyjaśnieniach publikowanych na stronie. Tacy przedsiębiorcy zwolnieni są z obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych i wpłacania zaliczek na PIT. Muszą jedynie wydawać na żądanie klienta rachunki i faktury oraz przechowywać je przez pięć lat, licząc od końca roku, w którym wystawiono dokument.
Ale dla kogo?
Aby jednak rozliczać się w formie karty podatkowej, trzeba spełnić kilka ściśle określonych warunków, do czego nawiązał m.in. minister finansów we wspomnianej wcześniej interpretacji. Po pierwsze przysługuje ona tylko przedsiębiorcom wykonującym określone rodzaje usług. Chodzi m.in. o ochronę zdrowia ludzkiego, pomoc zwierzętom, opiekę nad dziećmi i osobami chorymi, udzielanie lekcji na godziny itp. Pełna lista takich usług znajduje się w art. 23 ustawy o zryczałtowanym podatku od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
To dopiero początek. Podatnik, aby rozliczać się w formie karty podatkowej, musi złożyć do urzędu skarbowego stosowny wniosek (w deklaracji PIT-16). Ma na to czas nie później niż do 20 stycznia danego roku podatkowego. Jeżeli rozpoczyna prowadzenie działalności w trakcie roku podatkowego, to wnioskować o rozliczanie się w tej formie powinien we wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji Informacji o Działalności Gospodarczej. Jeśli przedsiębiorca nie zgłosi do 20 stycznia roku podatkowego likwidacji działalności gospodarczej lub nie wybierze innej formy opodatkowania, to uważa się, że w następnym roku nadal będzie się rozliczać w formie karty podatkowej. Przedsiębiorca musi także pamiętać o tym, że aby mógł korzystać z karty podatkowej, nie może prowadzić innej działalności gospodarczej (poza taką, która uprawnia do stosowania karty i zapisana jest w art. 23 ustawy). Nie może zatrudniać pracowników na inną umowę niż umowa o pracę ani korzystać z usług oferowanych przez innych przedsiębiorców, chyba że chodzi o te specjalistyczne. W praktyce chodzi o czynności i prace wchodzące w zakres działalności inny niż ten wykonywany przez podatnika, ale niezbędne do wykonania przez niego danego wyrobu bądź usługi. ©?
Kłopotliwe limity zatrudnienia
Przedsiębiorca, który rozlicza się w formie karty podatkowej, musi zwracać uwagę na określone limity zatrudnienia pracowników. Nie tyle wynikają one z samej ustawy, co z objaśnień do dołączonego do niej załącznika nr 3. Przykładem takich problemów jest interpretacja dyrektora katowickiej izby z 13 sierpnia 2015 r. (nr IBPB-1-1/4511-223/15/WRz) dotycząca stomatologa. Zamierzał on zatrudnić do pomocy kilku (więcej niż jednego) fachowców medycznych, ale uważał, że mimo to nadal będzie mieć prawo do rozliczania się w formie karty podatkowej. Jak podkreślał we wniosku, nie wyklucza tego sama ustawa, Dyrektor katowickiej izby wyjaśnił jednak, że przedsiębiorca straci prawo do preferencji w chwili, gdy zatrudni więcej niż jedną fachową pomoc. Zwrócił uwagę, że z objaśnień do tabeli zawartej w załączniku nr 3 do ustawy wynika, że lekarze, aby móc się rozliczać w formie karty podatkowej, mogą zatrudniać tylko jedną fachową pomoc.
Jakie inne dane można znaleźć we wspomnianym załączniku? Przykładowo korepetytor opłacający kartę podatkową dowie się, że jeśli udziela dodatkowych lekcji przez mniej niż 48 godzin miesięcznie, zapłaci fiskusowi 4,80 zł daniny za każdą ich godzinę. Jeśli korepetycje nie przekroczą 96 godzin miesięcznie, fiskusowi należeć się będzie 230,40 zł oraz 10 zł za każdą godzinę powyżej 48. W każdym innym przypadku zapłaci 710,40 zł PIT. Podobne informacje znajdą także inni przedsiębiorcy zainteresowani opłacaniem uproszczonego podatku ryczałtowego.
Podstawa prawna
Art. 4 ust. 1 pkt 11, art. 23, art. 25, załącznik nr 3 do ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 1998 r. nr 144, poz. 930).
