Pracownicy otrzymujący od pracodawcy świadczenie uzyskują z tego tytułu przychód. Nie zawsze podlega on opodatkowaniu.
Pracownik, który otrzymuje od pracodawcy w związku z istniejącym stosunkiem pracy świadczenie pieniężne lub niepieniężne, uzyskuje wraz z nim przychód podatkowy. Pamiętać bowiem należy, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
To oznacza, że jeżeli pracodawca finansuje lub dofinansowuje pracownikom pobyt ich dzieci w przedszkolu lub żłobku, to wraz z takim dofinansowaniem pracownicy uzyskują przychód podatkowy.
Udostępnienie żłobka
Jeśli pracodawca prowadzi przedszkole lub żłobek firmowy, a pracownicy z niego korzystają, posyłając do niego swoje dzieci nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, to w takim przypadku pracownicy uzyskują przychód podatkowy.
WAŻNE
Przychód podatkowy pracownik uzyskuje bez względu na to, czy świadczenie otrzymane od pracodawcy jest pieniężne, czy niepieniężne
Obecnie (tj. do końca 2015 r.) przychód, jaki uzyskuje pracownik, otrzymując świadczenie przedszkolne lub żłobkowe, które jest finansowane środkami obrotowymi pracodawcy, nie korzysta z żadnego zwolnienia podatkowego. [przykład 1]
PRZYKŁAD 1
Podatek i składka
Przy spółce działa przedszkole zakładowe. Pracodawca finansuje utrzymanie przedszkola ze środków obrotowych. Pracownicy spółki mogą korzystać z przedszkola bezpłatnie. W związku z tym wartość świadczenia, w ramach którego dzieci pracowników przebywają w przedszkolu, stanowi przychód podatkowy ze stosunku pracy, który nie tylko podlega opodatkowaniu, ale również oskładkowaniu.
Inaczej jest w przypadku świadczenia finansowanego środkami z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS). Oczywiście nawet jeżeli pracodawca finansuje wydatek na wsparcie opieki przedszkolnej i żłobkowej w całości środkami ZFŚS, pracownicy uzyskają z tego tytułu przychód podatkowy.
WAŻNE
Jeszcze przed zmianą przepisów finansowanie z ZFŚS może być zwolnione z PIT. Zwolniony może być cały przychód pracownika lub jego część
Ograniczenie limitem
W przypadku gdy ze środków ZFŚS, zgodnie z przepisami regulującymi zasady jego funkcjonowania, finansowana jest opieka przedszkolna, to zwolnienie ma zastosowanie jedynie w ramach rocznego limitu 380 zł. Przychód taki nie stanowi również podstawy naliczania składek odprowadzanych do ZUS. [przykład 2]
PRZYKŁAD 2
Środki z ZFŚS
Przy spółce działa przedszkole zakładowe. Pracodawca finansuje utrzymanie przedszkola ze środków ZFŚS. Pracownicy spółki mogą korzystać z przedszkola bezpłatnie. W związku z tym wartość świadczenia, w ramach którego dzieci pracowników przebywają w przedszkolu, stanowi przychód podatkowy ze stosunku pracy. Przychód podatkowy uzyskiwany z tego tytułu w kwocie przewyższającej w roku 380 zł (z uwzględnieniem innych świadczeń finansowanych z ZFŚS) podlega opodatkowaniu. Jednak cały przychód nie podlega oskładkowaniu.
Uwaga: Czasami są prowadzone spory o to, czy usługa może być uznana za świadczenie rzeczowe. Biorąc pod uwagę intencje prawodawcy, należy przyjąć, że zwolnione są również usługi finansowane środkami ZFŚS, czyli np. usługa opieki przedszkolnej.
Ze zwolnienia w ramach limitu rocznego 380 zł korzystają również świadczenia pieniężne, czyli np. dopłaty do korzystania z innego przedszkola niż firmowe. [przykład 3]
PRZYKŁAD 3
Pomoc w formie dopłaty
Spółka nie posiada przedszkola firmowego, ale dopłaca pracownikom do opłat, które ci ponoszą w związku z korzystaniem ich dzieci z przedszkola. Zgodnie z regulaminem ZFŚS dopłaty są finansowane środkami z ZFŚS. W związku z tym dopłaty takie korzystają ze zwolnienia w ramach rocznego limitu 380 zł. Cały przychód uzyskiwany z tego tytułu przez pracownika nie podlega oskładkowaniu.
W zdecydowanie lepszej sytuacji są rodzice dzieci, które uczęszczają do żłobka lub klubu dziecięcego. Otóż bowiem wolne od podatku dochodowego są świadczenia otrzymane z ZFŚS związane z pobytem dzieci osób uprawnionych do tych świadczeń w żłobkach lub klubach dziecięcych.
Warto przypomnieć, że według przepisów normujących zasady funkcjonowania ZFŚS, pracodawcy, którzy utworzyli zakładowy żłobek lub klub dziecięcy, mogą zwiększyć odpisy na ZFŚS na warunkach określonych w przepisach.
Tylko 380 zł rocznie
Wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł. Rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.
Można zwiększyć odpis
Obecnie pracodawcy, którzy utworzyli zakładowy żłobek lub klub dziecięcy, oraz przeznaczą na ten cel z odpisu podstawowego na ZFŚS kwotę odpowiadającą 7,5 punktu procentowego tego odpisu, mogą zwiększyć ZFŚS na każdą zatrudnioną osobę o 7,5 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego pod warunkiem przeznaczenia całości tego zwiększenia na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego.