Słyszałem, że we wsi, z której pochodzi moja żona, istnieje fundusz sołecki. Sfinansowano z niego ciekawe inicjatywy. W jaki sposób ustanowić taki fundusz i na co można przeznaczyć pieniądze – pyta pan Tadeusz z Podkarpacia.
Fundusz sołecki to pieniądze w budżecie gminy przeznaczone dla sołectwa na wykonanie przedsięwzięć służących poprawie warunków życia mieszkańców konkretnej wsi. To coś takiego, jak fundusz partycypacyjny w gminach miejskich. Władze gminy oddają ok. 1 proc. budżetu (kwota jest wyliczana na podstawie wzoru wskazanego w ustawie; bierze się pod uwagę m.in. liczbę mieszkańców poszczególnych sołectw) pozostawiając decyzję mieszkańcom, na co chcą wydać pieniądze.
Aby powstał taki fundusz, trzeba złożyć do gminy wniosek na podstawie inicjatywy co najmniej 15 pełnoletnich mieszkańców sołectwa, sołtysa lub rady sołeckiej. Mieszkańcy wsi powinni się spotkać i przedyskutować cel, który następnie przegłosują.
Cel musi być konkretny i powinien służyć poprawie warunków życia mieszkańców, być zgodne z zadaniami własnymi gminy oraz strategią rozwoju gminy. Może to być np. budowa chodnika i oświetlenia, budowa placów i zieleńców (również placów zabaw dla dzieci), budowa lub rewitalizacja świetlicy wiejskiej, boiska oraz organizacja zajęć sportowych lub rekreacyjnych. Pełny wykaz możliwych do sfinansowania w ten sposób przedsięwzięć zawiera art. 7, ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.
Zebranie wiejskie musi odbyć się w takim terminie, aby sołtys zdążył przekazać wniosek wójtowi do 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy. Wniosek przekazany później jest nieważny i będzie przez wójta odrzucony. Zostanie odrzucony również jeśli nie będzie zawierał uzasadnienia oraz oszacowania kosztów planowanych inwestycji. Koszty muszą mieścić się w ramach konkretnej kwoty przypadającej sołectwu. Do wniosku należy dołączyć uchwałę oraz protokół z zebrania wiejskiego oraz protokół komisji uchwał i wniosków wraz z podpisaną listą obecności mieszkańców wsi.
Uchwała o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego jest bezterminowa i nie można wyznaczyć okresu jej obowiązywania, np. na jeden rok czy trzy lata. I nie trzeba jej co roku ponawiać. Przestaje obowiązywać dopiero po podjęciu przez radę gminy uchwały wycofującej zgodę na wyodrębnienie takiego funduszu. Jeśli natomiast rada gminy podejmie uchwałę wycofującą wydzielanie funduszu, obowiązuje ona tylko przez jeden rok budżetowy. Znaczy to, że decyzja na tak obowiązuje bezterminowo, zaś tę na nie trzeba podejmować co roku.
Podstawa prawna
Art. 1–7 ustawy z 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim (Dz.U. z 2014 r. poz. 301). Art. 7 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.).