Czeka nas wielka weryfikacja zeznań PIT za ubiegły rok. Skarbówka zapowiada kontrole

Już niedługo seniorzy i osoby powracające z zagranicy mogą dostać od skarbówki informacje, że mają zwrócić ulgę odliczoną za 2022 r.

Półtora miesiąca po zakończeniu akcji składania podatkowych zeznań fiskus zapowiada, że będzie teraz sprawdzał, czy faktycznie podatnikom należały się preferencje dla: pracujących seniorów, rodzin 4+ i osób powracających z zagranicy.

To pierwsza tego typu akcja, ponieważ ulgi te zostały wprowadzone półtora roku temu i po raz pierwszy przysługiwały właśnie za 2022 r.

Weryfikację zapowiedzieli przedstawiciele Ministerstwa Finansów podczas niedawnej konferencji prasowej, na której przedstawiono wyniki rozliczeń za 2022 r. (pisaliśmy o tym w artykule „Fiskus zwrócił 27 mld zł PIT za 2022 r.”).

Szerzej o akcji weryfikowania zeznań mówi w dzisiejszym wywiadzie dla DGP Emilia Folfoszyńska, naczelnik wydziału obsługi klientów indywidualnych w departamencie relacji z klientami w Ministerstwie Finansów (patrz: rozmowa).

Pięć lat

Zasadniczo fiskus ma na kontrolę rozliczeń podatnika czas aż do momentu przedawnienia się zobowiązania. Jeżeli chodzi o PIT za 2022 r., to przedawni się on co do zasady z końcem 2028 r. (tj. po pięciu latach, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku, czyli od końca 2023 r.). W tym czasie urząd skarbowy ma prawo sprawdzać, czy podatnik poprawnie rozliczył się z podatku.

W tym roku jednak weryfikacja będzie bardziej zintensyfikowana, bo skarbówka chce się upewnić, czy faktycznie podatnicy, którzy skorzystali z ulg zero PIT (wprowadzonych od 1 stycznia 2022 r.), mieli do nich prawo, a jeśli tak, to w jakim zakresie.

Nowe preferencje

Przypomnijmy, że każda z nowych ulg pozwala nie zapłacić podatku dochodowego od przychodów do kwoty 85 528 zł rocznie (w przypadku powracających z zagranicy przez cztery lata). Osobom rozliczającym się według skali podatkowej przysługuje dodatkowo kwota wolna od podatku wynosząca 30 tys. zł, co w sumie oznacza, że podatnik nie płaci podatku nawet od kwoty 115 528 zł.

Z nowych preferencji można było skorzystać już w trakcie 2022 r., składając płatnikowi (np. pracodawcy) stosowne oświadczenie. Dzięki temu już w trakcie roku pracodawca uwzględniał te ulgi, a następnie, po zakończeniu roku, wykazał je w informacji PIT-11 przekazanej podatkowi i urzędowi skarbowemu.

Skarbówka wykorzystywała te informacje, wypełniając podatnikom zeznania podatkowe w ramach usługi Twój e-PIT.

Wpisane automatycznie

W efekcie w przygotowanych przez skarbówkę zeznaniach niektóre ulgi były wpisywane automatycznie, nawet wówczas, gdy faktycznie podatnikowi się nie należały lub należały w mniejszym zakresie. Fiskus nie zawsze miał narzędzia, żeby to na bieżąco weryfikować.

Owszem, system uniemożliwiał skorzystanie z ulgi dla pracujących seniorów, np. jeżeli nie zostało spełnione kryterium wieku lub gdy skarbówka otrzymała PIT-40A, który świadczył o pobieranej przez podatnika emeryturze. W takich sytuacjach podatnik dostawał komunikat, że nie może skorzystać z preferencji. Jeżeli jednak skarbówka nie dostała potrzebnej informacji na czas, to system nie blokował prawa do ulgi – przyznaje Emilia Folfoszyńska.

W przypadku ulgi na powrót nie było żadnych zabezpieczeń. – Administracja skarbowa nie miała w usłudze Twój e-PIT żadnych informacji, które mogłyby sygnalizować, że podatnikowi ulga się nie należy – mówi nasza rozmówczyni.

Tylko ulgę dla rodzin 4+ podatnicy musieli wpisywać do zeznania samodzielnie. Nie była ona uwzględniana automatycznie w zeznaniu przygotowanym przez Krajową Administrację Skarbową.

Jeszcze większy problem mogą mieć teraz ci podatnicy, którzy nie korzystali z usługi Twój e-PIT, tylko z komercyjnych programów lub złożyli zeznanie na papierze. Niewykluczone, że źle rozliczyli ulgę, bo komercyjne programy często nie informowały o błędach (nawet o wykorzystaniu ulgi ponad limit).

Będzie sprawdzanie

Teraz fiskus będzie to wszystko sprawdzać. Będzie porównywać informacje np. z PIT-11 czy PIT-DZ z informacjami z baz, do których ma dostęp.

Jeżeli wykryje nieprawidłowości, będzie kontaktować się z podatnikiem. Podatnik, który odliczył ulgę, która mu się nie należała, będzie musiał zapłacić zaległy podatek wraz z odsetkami za zwłokę.©℗

Jeżeli wykryjemy nieprawidłowości, będziemy się kontaktować z podatnikiem w sposób najmniej dla niego uciążliwy

Ulgi były wykazywane w Twój e-PIT wówczas, gdy taka informacja pojawiła się w PIT-11 przekazywanym przez płatnika. Płatnik powinien wykazać preferencję tylko wówczas, gdy podatnik złożył mu w tym zakresie oświadczenie.

Zdarzało się jednak, że np. ulga dla pracujących seniorów była wykazywana w PIT-11, mimo że podatnik takiego oświadczenia nie złożył. Pracodawca uznał bowiem, że skoro pracownik osiągnął wiek emerytalny, a nadal otrzymuje wynagrodzenie za pracę, to należy mu się podatkowa preferencja. Nie zawsze jednak było to zgodne ze stanem faktycznym.

Przypomnę, że z ulgi dla pracujących seniorów może skorzystać kobieta, która ukończyła 60. rok życia, i mężczyzna, który ukończył 65. rok życia. Warunkiem jest niepobieranie świadczenia emerytalnego z żadnego źródła, czyli ani np. z ZUS, ani z KRUS, ani z wojskowych organów rentowych. Jeżeli te warunki nie zostały spełnione, to ulga nie powinna była zostać wykazana w PIT-11.

Tak, chociaż system nie zawsze pozwalał na jej ostateczne rozliczenie. Uniemożliwiał skorzystanie z ulgi, jeżeli nie zostało spełnione kryterium wieku, albo wykorzystanie jej ponad ustawowy limit – 85 528 zł. Podobnie, jeżeli otrzymaliśmy od organu rentowego PIT-40A, który świadczył o pobieranej emeryturze, to podatnik otrzymywał komunikat, że nie może skorzystać z preferencji.

Zdarzało się, że informacja do organu nie została złożona na czas albo została przekazana na niewłaściwym formularzu. Wówczas, mimo że preferencja się nie należała, podatnik mógł złożyć za pomocą usługi Twój e-PIT błędne zeznanie, bo z wykazaną ulgą.

Większy problem mogą mieć jednak ci podatnicy, którzy korzystali z systemów komercyjnych lub złożyli zeznanie papierowo. W takiej sytuacji bowiem nie mieli ostrzeżenia, że nie mogą skorzystać z ulgi ze względu na nieukończenie wieku emerytalnego lub pobieranie emerytury. Systemy komercyjne często tego nie sygnalizowały, podobnie jak tego, że ulga jest wykorzystywana ponad ustawowy limit. Przypomnę, że podatnik mógł skorzystać z ulgi nawet wtedy, gdy pracodawca nie wykazał jej w informacji PIT-11. Wówczas powinien sam uzupełnić zeznanie, uwzględniając m.in. tę preferencję, jeśli spełnił warunki, o których mowa w ustawie o PIT.

Tak, jeżeli chodzi o ulgę na powrót. W tym wypadku również płatnicy wykazywali preferencję w informacji PIT-11, jeżeli tylko podatnik złożył płatnikowi stosowne oświadczenie. Natomiast administracja skarbowa nie miała w usłudze Twój e-PIT żadnych informacji, które mogłyby sygnalizować, że podatnikowi ulga się nie należy.

Co do preferencji dla rodzin 4+, to tu sytuacja wygląda tak, że podatnicy sami uzupełniali dane dzieci, które uprawniają do skorzystania z tej ulgi do zeznania. Nie była ona uwzględniona automatycznie w przygotowanym przez nas zeznaniu.

Nie. Przy wypełnianiu e-PIT bazujemy na danych z poprzedniego roku. Nie wiemy, ile dzieci wychowuje podatnik w danym roku. To, że w jednym ma ich czworo, nie oznacza, że w kolejnym też tak było. Być może opieka nad jednym z nich została przekazana do placówki opiekuńczo-wychowawczej lub wychowuje je teraz inna osoba (np. drugi rodzic albo dziadkowie).

Tak. Niczego nie trzeba było zmieniać tylko wtedy, gdy w sytuacji rodzinnej podatnika nic się nie zmieniło.

W przygotowywanym przez nas e-PIT wykazaliśmy jego dane PESEL lub imię i nazwisko, i datę urodzenia, ale w polu dedykowanym samej uldze wpisywaliśmy zerowe wartości. Nie mamy w danych KAS informacji, czy np. takie dziecko nie ma orzeczenia o niepełnosprawności. W takiej sytuacji rodzicom przysługuje ulga prorodzinna niezależnie od wieku dziecka. Dlatego podatnicy powinni sami uzupełnić rubrykę o odpowiednie kwoty.

Przypomnę, że gdy dziecko ukończyło 18 lat, ale nie ma jeszcze 25 – muszą być spełnione dodatkowe warunki, aby rodzice mogli skorzystać z ulgi. Przede wszystkim musi ono jeszcze się uczyć, np. jeśli jest studentem lub doktorantem, to jego dane znajdują się w rejestrze studentów lub doktorantów, do którego mamy dostęp. Ponadto dochody dziecka w 2022 r. nie mogły przekroczyć 12-krotności renty socjalnej, czyli ponad 16 tys. zł.

Jeżeli jednak dziecko jest niepełnosprawne, to ulga przysługiwała niezależnie od wysokości dochodów i rodzic mógł ją wykazać.

Przede wszystkim zweryfikujemy dostępne dane. Będziemy porównywać informacje np. z PIT-11 czy PIT-DZ z informacjami z baz, do których mamy dostęp. Jeżeli wykryjemy nieprawidłowości, będziemy się kontaktować z podatnikiem w sposób najmniej dla niego uciążliwy. Jeżeli mamy jego numer telefonu, to w pierwszej kolejności spróbujemy się skontaktować w ten sposób.

Zalecamy jednak, żeby podatnicy sami skontrolowali swoją sytuację życiową i upewnili się, czy ulgi, z których skorzystali, faktycznie im się należały.

Przede wszystkim musi skorygować zeznanie i jeśli w wyniku tej korekty będzie należny podatek, to podatnik powinien zapłacić zaległość wraz z odsetkami za zwłokę, licząc je od 2 maja br. (w usłudze Twój e-PIT nie są naliczane odsetki za zwłokę przy składaniu korekt deklaracji; odsetki za zwłokę można wyliczyć w kalkulatorze udostępnionym na stronie: www.podatki.gov.pl). Jeśli nieprawidłowość będzie wynikała z błędnie wskazanych danych w informacji PIT-11 (np. na podstawie niepotrzebnie złożonego oświadczenia przez podatnika), to należy też poinformować płatnika o konieczności skorygowania PIT-11. Należy również wycofać oświadczenie o uwzględnieniu zwolnienia, z którego wynika ulga, jeśli ta podatnikowi się nie należała. ©℗