Polscy podatnicy przywykli już do tego, że co kilka miesięcy ustawodawca nowelizuje przepisy ustawy o VAT. Wystarczy spojrzeć na listę zmian dokonanych w minionych latach, aby uświadomić sobie, że w istocie od kilku już lat nie było roku, w którym nie byłyby wprowadzane nowe lub zmieniane dotychczas obowiązujące przepisy.
Radosław Kowalski / Dziennik Gazeta Prawna
Rok 2015 nie różni się w tej kwestii od lat poprzednich, więc od 1 stycznia weszły w życie kolejne nowe regulacje. Na swoje usprawiedliwienie prawodawca podatkowy ma to, że akurat te nowelizacje w większości wymuszone zostały zmianami, jakie prawodawca wspólnotowy zafundował wszystkim państwom członkowskim, nakładając na nie obowiązek implementacji do krajowych systemów podatkowych przepisów, jakie do dyrektywy Rady 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej zostały wprowadzone od początku 2015 r. dyrektywą Rady 2008/8/WE z 12 lutego 2008 r.
Deklarowanym celem nowelizacji jest usprawnienie funkcjonowania rynku wewnątrzunijnego, uproszczenie zasad opodatkowania przy jednoczesnym obciążeniu usług telekomunikacyjnych, nadawczych radiowych i telewizyjnych oraz usług elektronicznych, czyli świadczeń, których istotą jest świadczenie na odległość, w państwie ich konsumpcji, nawet wówczas, gdy nabywcami są podmioty niebędące podatnikami. Dzięki wprowadzonym nowym rozwiązaniom możliwe jest opodatkowanie takich usług w innym państwie niż to, w którym swoją siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności ma świadczący, bez konieczności rejestracji się w nim na potrzeby VAT.
Problem w tym, że zanim jeszcze rozpoczęły obowiązywać te regulacje, rządzący rozpoczęli prace nad kolejnymi zmianami, tym razem dotyczącymi innych obszarów VAT i ze zgoła innych pobudek. Wbrew pierwotnym zapowiedziom kolejne zmiany nie weszły w życie ani z początkiem 2015 r., ani też od II kwartału. Prace legislacyjne zostały zakończone w kwietniu, w efekcie czego kolejna zmiana przepisów czeka nas już na przywitanie tegorocznych wakacji. To właśnie 1 lipca 2015 r. wprowadzone zostaną regulacje istotnie zmieniające zasady odwrotnego opodatkowania niektórych towarów, których dostawa dokonywana jest na terytorium kraju. Wraz z początkiem III kwartału na niektórych podatników, właśnie tych, którzy dokonywać będą w kraju dostaw objętych odwrotnym opodatkowaniem, nałożone będą nowe obowiązki sprawozdawcze. Od początku lipca nieznacznie zmodyfikowane będą zasady stosowania ulgi na złe długi w VAT, a także regulacje dotyczące odpowiedzialności solidarnej nabywców niektórych towarów (tzw. wrażliwych).
Część tych przepisów, a dokładniej nowe rozwiązania odnoszące się do odwrotnego opodatkowania, może przysporzyć podatnikom niemało kłopotów i to nie tylko w okresie przejściowym, lecz także na początku ich obowiązywania. Głównym celem prawodawcy było uszczelnienie systemu podatkowego.
Jednak lipiec nie zakończy festiwalu zmian w VAT. Otóż za pomocą tej samej ustawy z 9 kwietnia 2015 r. (Dz.U. poz. 605) prawodawca zmodyfikuje od 1 stycznia 2016 r. kolejne przepisy ustawy o VAT. Tym razem zmienione będą regulacje dotyczące odliczania podatku naliczonego. Podatnicy, którzy nie tylko prowadzą działalność gospodarczą, lecz także podejmują inne aktywności, do których VAT nie ma zastosowania, muszą przygotować się na to, że od początku przyszłego roku będą zmuszeni do stosowania kolejnej proporcji, a przez to rozliczą mniej VAT, niż czynili to do tej pory. To bardzo ważna nowość, a ze względu na jej specyfikę należy już dzisiaj rozpocząć przygotowania do stosowania tych regulacji w praktyce.

Więcej w dodatku Tydzień z komentarzami: Zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług