Subskrybuj nas na Youtube
Dziś mija termin na rozliczenie się przez przedsiębiorców ze składki zdrowotnej za 2022 r. Ci, którzy zapłacili jej za dużo i dostaną zwrot nadpłaty, mają wątpliwości, jak powinni ująć składkę w rozliczeniach podatkowych. Wyjaśnia to Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytania DGP.
Pierwsza, najważniejsza wiadomość: zwrot nadpłaconej składki nie skutkuje powstaniem zaległości podatkowej, a więc nie trzeba będzie płacić odsetek za zwłokę (z jednym tylko wyjątkiem, o czym napiszemy dalej). Tego najbardziej obawiali się przedsiębiorcy, którzy odliczyli część składki zdrowotnej za 2022 r. od dochodu (przychodu) lub zaliczyli ją do kosztów podatkowych, a teraz, w 2023 r., dostaną jej zwrot z ZUS.
Druga wiadomość – równie korzystna, również dla księgowych – jest taka, że nie trzeba będzie korygować złożonych już zeznań za 2022 r. Niektórzy będą musieli pamiętać o tym za rok – przy składaniu zeznania za 2023 r. Otrzymany teraz zwrot będą musieli uwzględnić w zeznaniu składanym do 30 kwietnia 2024 r.
Skala podatkowa
Niczego w związku z otrzymaniem nadpłaty składki nie muszą zmieniać w swoich podatkowych rozliczeniach przedsiębiorcy, którzy w 2022 r. rozliczali się z fiskusem według skali podatkowej. Przyczyna jest oczywista: składki tej w ogóle nie odliczali (nawet w części), więc teraz nie mają co oddawać fiskusowi.
Liniowy PIT
Co innego przedsiębiorcy, którzy płacili w 2022 r. podatek liniowy. Oni mogli zapłaconą składkę zdrowotną:
- zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów – maksymalnie do 8700 zł (na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 58 ustawy o PIT), lub
- odliczyć od dochodu – maksymalnie do 8700 zł (na podstawie art. 30c ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT).
W obu przypadkach roczny limit odliczenia był taki sam, ale podatkowe skutki otrzymania nadpłaconej składki są inne.
Ci, którzy zaliczyli składkę do kosztów podatkowych, a teraz dostaną jej zwrot, muszą o tę kwotę zmniejszyć koszty, ale generalnie zrobią to na bieżąco, nie wstecz. MF wskazuje w tym przypadku na art. 22 ust. 7c ustawy o PIT, zgodnie z którym korekty kosztu dokonuje się na bieżąco, jeżeli nie jest ona spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką.
Tylko jeżeli podatnik (lub jego księgowy) popełnił błąd rachunkowy lub inną oczywistą omyłkę, należy skorygować zeznanie PIT-36L za 2022 r. i wtedy niestety zapłacić odsetki za zwłokę. Prawdopodobnie jednak będzie tak w niewielu sytuacjach, bo z reguły powodem korekty jest różnica w wysokości dochodu (będącego podstawą wymiaru składki) – tego uwzględnionego w miesięcznych dokumentach rozliczeniowych w 2022 r. i tego faktycznie uzyskanego, wykazanego w rocznym zeznaniu PIT-36L.
Podsumowując: tylko gdy w grę wchodzi błąd rachunkowy lub inna oczywista omyłka, konieczna jest korekta zeznania PIT-36L i zapłata odsetek za zwłokę. W pozostałych przypadkach wystarczy skorygować koszty na bieżąco, a to oznacza brak odsetek. Tak wynika z odpowiedzi MF.
Jeżeli natomiast przedsiębiorca rozliczający się liniowo odliczał składkę zdrowotną od dochodu (maksymalnie do 8700 zł), to otrzymany zwrot nadpłaty będzie musiał doliczyć do dochodu. Ale – uwaga – dopiero w zeznaniu rocznym za 2023 r., czyli składanym do końca kwietnia 2024 r.
MF wskazuje w tym przypadku jako podstawę prawną art. 45 ust. 3a ustawy o PIT. Przepis ten brzmi: „Jeżeli podatnik, obliczając podatek należny, dokonał odliczeń od dochodu, podstawy obliczenia podatku lub podatku, a następnie otrzymał zwrot odliczonych kwot (w całości lub w części), w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot, dolicza odpowiednio kwoty poprzednio odliczone”.
Ryczałt od przychodów
Podobnie będą musieli postąpić przedsiębiorcy, którzy w 2022 r. płacili ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Oni mogli odliczyć połowę zapłaconej składki zdrowotnej od przychodu, więc teraz – gdy dostaną zwrot nadpłaty – będą musieli doliczyć ją do przychodów. Ale zrobią to dopiero w zeznaniu rocznym za 2023 r., czyli składanym w 2024 r. Podstawą prawną jest w tym przypadku art. 21 ust. 2a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2540).
Skąd te nadpłaty?
Jeden powód nadpłat już wspomnieliśmy. Jest to różnica w wysokości dochodu – tego uwzględnionego przy miesięcznych wpłatach składki w 2022 r. i tego faktycznie uzyskanego, wykazanego w zeznaniu rocznym PIT-36L.
Drugim powodem może być wsteczna zmiana formy opodatkowania. Przypomnijmy, że przedsiębiorcy, którzy wybrali na 2022 r. liniowy PIT lub ryczałt, wyjątkowo mogli zmienić swój wybór – na PIT według skali podatkowej. Czas na to był do 2 maja 2023 r. Niewykluczone więc, że ktoś, kto płacił w 2022 r. zryczałtowaną składkę zdrowotną, bo wybrał ryczałt ewidencjonowany, a do 2 maja br. rozliczył się z podatku według skali (złożył PIT-36), nadpłacił składkę ze względu na osiągnięty w 2022 r. niski dochód lub poniesioną podatkową stratę. ©℗
Odpowiedzi MF na pytania DGP
Jak podatkowo potraktować otrzymany zwrot nadpłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 r.? Czy u przedsiębiorcy opodatkowanego według zasad ogólnych PIT nie skutkuje to żadną korektą podatkowych rozliczeń?
Składka zdrowotna opłacana przez przedsiębiorcę, który podatek dochodowy z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej rozlicza na zasadach ogólnych według skali podatkowej, pozostaje bez wpływu na te rozliczenia. Tym samym zwrot tej składki również nie wywiera żadnych skutków podatkowych.
Czy u przedsiębiorcy opodatkowanego według liniowej stawki 19-proc. PIT oznacza to konieczność doliczenia otrzymanej nadpłaty składki do dochodu lub zmniejszenia o tę kwotę kosztów uzyskania przychodu? Jeżeli trzeba doliczyć (zmniejszyć koszty), to czy przedsiębiorca może to zrobić na bieżąco, czy tylko poprzez korektę PIT-36L za 2022 r.? Jeżeli w związku z otrzymanym zwrotem nadpłaconej składki należy skorygować ubiegłoroczny PIT-36L, to czy trzeba również zapłacić odsetki za zwłokę?
Składka zdrowotna opłacana przez przedsiębiorcę, który podatek dochodowy z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej rozlicza według liniowej 19-proc. stawki, do wysokości ustawowego limitu może być zaliczona do kosztów podatkowych lub odliczona od podstawy obliczenia podatku. A zatem zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej za 2022 r. (wynikającej z jej rocznego rozliczenia) powoduje:
1. obowiązek korekty kosztów podatkowych, jeżeli składka była zaliczona do tych kosztów. Zgodnie z art. 22 ust. 7c ustawy PIT korekty dokonuje się na bieżąco, jeżeli korekta kosztów nie była spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, w pozostałych przypadkach – wstecznie poprzez korektę zeznania PIT-36L za 2022 r. Korekty dokonuje się w części, w jakiej kwota składek zdrowotnych zaliczona do kosztów podatkowych mieści się w tej nadpłacie;
2. obowiązek doliczenia do dochodu zwróconych kwot w zeznaniu rocznym za 2023 r. (zgodnie z art. 45 ust. 3a ustawy PIT), jeżeli podatnik odliczał składki od podstawy obliczenia podatku. Doliczenia dokonuje się w części, w jakiej kwota składek zdrowotnych odliczonych od podstawy obliczenia podatku mieści się w tej nadpłacie.
Czy dla przedsiębiorcy opodatkowanego według ryczałtu ewidencjonowanego oznacza to konieczność doliczenia do przychodu otrzymanej nadpłaty składki?
Składka zdrowotna opłacana przez przedsiębiorcę, który podatek dochodowy z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej rozlicza ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, do wysokości 50 proc. tej składki może być odliczona od przychodu. Zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej za 2022 r. (wynikającej z jej rocznego rozliczenia) powoduje obowiązek doliczenia do przychodów zwróconych kwot w zeznaniu rocznym za 2023 r. (zgodnie z art. 21 ust. 2a ustawy o zryczałtowanym podatku). Doliczenia dokonuje się w części, w jakiej kwota składek zdrowotnych odliczonych od przychodów mieści się w tej nadpłacie. ©℗
/>
