W 2022 r. urzędy skarbowe przeprowadziły o 15 proc. kontroli więcej niż rok wcześniej. Jeśli chodzi o wykryte naruszenia przepisów podatkowych, były tak skuteczne, jak nigdy dotąd, bo aż w 97,1 proc.
Tak wynika z danych Ministerstwa Finansów przekazanych DGP w związku z naszym redakcyjnym Rankingiem Urzędów Skarbowych i Izb Administracji Skarbowej. To już XIX edycja tego rankingu. Jego wyniki zostaną ogłoszone dzisiaj, podczas gali rankingu, a pełne wyniki zostaną opublikowane w jutrzejszym wydaniu eDGP i na Gazetaprawna.pl
W tabelach przedstawiamy szczegółowe dane dotyczące głównie kontroli podatkowych prowadzonych przez urzędy skarbowe (podlegające poszczególnym IAS), a także egzekucji i windykacji.
– Ubiegły rok był dla urzędów skarbowych bardzo pracowity. W wielu przypadkach statystyki są rekordowe. Mamy ewidentne odbicie po paraliżującym okresie pandemii dwa lata temu – mówi Agnieszka Tałasiewicz, partner EY, reprezentująca zespół postępowań podatkowych i sądowych.
Więcej podatników…
Ekspertka zwraca również uwagę na znaczny wzrost w ostatnich latach liczby samych podatników – o ponad 14 proc. pomiędzy pandemicznym rokiem 2020 a 2022.
– Utrzymanie wysokiej efektywności pracy przy tak dynamicznym wzroście liczby podatników zawdzięczamy najprawdopodobniej właściwej priorytetyzacji zadań, poprawiającej się digitalizacji pracy urzędów oraz z całą pewnością większej efektywności pracy urzędników. Niewątpliwie nie jest to zasługą rosnącej liczby etatów – mówi Agnieszka Tałasiewicz.
Z danych resortu wynika, że wzrost liczby etatów był zaledwie 1-proc.
…i kontroli
W 2022 r. widoczny jest znaczący wzrost liczby kontroli po okresie pandemii. W ubiegłym roku bowiem urzędy skarbowe przeprowadziły ich 18 tys., czyli ok. 2,3 tys. więcej niż w 2021 r. i 2,8 tys. więcej niż w 2020 r. Liczba kontroli przeprowadzonych w 2022 r. jest jednak mniejsza niż w latach wcześniejszych – wówczas było ich bowiem ponad 20 tys.
W 2022 r. najczęściej podatników kontrolowały urzędy podlegające izbom administracji skarbowej w Warszawie (ponad 3,1 tys.), we Wrocławiu (ponad 2 tys.) i w Katowicach (ponad 1,7 tys.).
Lepsza skuteczność
Z danych MF wynika, że rok 2022 był okresem najskuteczniejszych kontroli prowadzonych przez urzędy skarbowe. Skuteczność wyniosła 97,1 proc., podczas gdy w 2020 r. – 85,8 proc., a rok później – 96,6 proc. Tyle kontroli zakończyło się dodatkowymi ustaleniami budżetowych należności.
W ubiegłym roku najlepsze pod tym względem były urzędy skarbowe podlegające Izbie Administracji Skarbowej w Szczecinie, bo aż 99 proc. przeprowadzonych przez nie kontroli okazało się skutecznych. Drugie pod tym względem były urzędy podlegające IAS we Wrocławiu – z wynikiem 98,2.
Jednak, jak informuje Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytanie DGP, weryfikacja prawidłowości rozliczeń podatników i wyjaśnienie wątpliwości odbywa się najczęściej bez kontroli. Podstawę do wszczęcia kontroli daje natomiast analiza ryzyka, co wpływa również na liczbę działań podejmowanych przez urzędy skarbowe.
Zdaniem MF, porównując liczbę kontroli w ostatnich latach, nie można również pomijać tego, że w latach 2020 i 2021 pandemia COVID-19 miała wpływ na wiele obszarów, w tym na ograniczenie aktywności podmiotów gospodarczych, a co za tym idzie na działania urzędów skarbowych. Natomiast w 2022 r. nastąpiło wyraźne odmrożenie gospodarki.
Wykryte uszczuplenia
Nowym obszarem, wcześniej w rankingu nieanalizowanym, są dane o uszczupleniach podatkowych stwierdzonych w ramach kontroli podatkowych i czynności sprawdzających.
– Liczby mówią same za siebie – mówi Agnieszka Tałasiewicz. Wyjaśnia, że urzędy skarbowe kładą duży nacisk na czynności sprawdzające i widać tego wymierne efekty. Uszczuplenia zidentyfikowane w ramach kontroli podatkowych i czynności sprawdzających wyniosły w 2022 r. ponad 9 mld zł.
Najlepszymi wynikami, wręcz rekordowymi, mogą pochwalić się urzędy podlegające IAS w Warszawie. W ubiegłym roku wykryły one uszczuplenia w sumie na ponad 3,3 mld zł.
W poprzednich latach skarbówka zbierała inne dane – dotyczące kwoty wpłat dokonanych przez podatników w wyniku kontroli. Obecnie już ich nie zbiera. Dlatego pokazujemy je w tabeli jedynie w odniesieniu do lat 2017–2021 r.
Egzekucja i windykacja
Pandemia wpłynęła negatywnie na szybkość podejmowanych działań windykacyjnych i skuteczność egzekucji, ale już w 2022 r. wyniki znacznie się polepszyły.
Korzystny trend jest widoczny w podejmowanych przez urzędy skarbowe działaniach windykacyjnych. Średni czas liczony od daty, kiedy możliwe stało się podjęcie działań windykacyjnych, do momentu wystawienia upomnienia lub tytułu wykonawczego wyniósł w ubiegłym roku 36 dni. Rok wcześniej urzędy skarbowe potrzebowały na to średnio 51 dni, a dwa lata wcześniej, gdy rozpoczęła się pandemia, aż 95. Dla porównania, w 2019 r., czyli przed pandemią, były to 42 dni.
Z kolei liczba tytułów wykonawczych załatwionych w stosunku do liczby tytułów do załatwienia wyniosła w 2022 r. we wszystkich jednostkach 39,2 proc. Dla porównania, w 2021 r. było to 35,8 proc., a dwa lata wcześniej – 38,5 proc.
Skuteczność działania organów egzekucyjnych jest oceniana przez Ministerstwo Finansów głównie na podstawie kwoty wyegzekwowanych zaległości. Wyniosła ona:
- 4,755 mln zł w 2017 r.,
- 5,344 mln zł w 2018 r.,
- 6,179 mln zł w 2019 r.,
- 4,387 mln zł w 2020 r.,
- 5,577 mln zł w 2021 r.,
- 7,940 mln zł w 2022 r.
MF znów podkreśla, że analizując dane, należy brać pod uwagę okoliczności związane z pandemią COVID-19. Resort przypomina, że działania egzekucyjne były w tym czasie ograniczone, prowadzone głównie „zza biurka”, co miało bezpośredni wpływ na ich skuteczność. Stąd też dane za 2020 r. i częściowo za 2021 r. są nieporównywalne.©℗
/>
