Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Większość sądów zawiesza postępowania dotyczące VAT od jednostek organizacyjnych gmin, czekając na rozstrzygnięcie Trybunału Sprawiedliwości UE. Wczoraj odbyła się rozprawa w tej sprawie.
Wyrok zapadnie później. Na rozstrzygnięcie czeka 2,5 tys. gmin w Polsce i tysiące ich jednostek organizacyjnych (np. Warszawa ma ich około tysiąca, a Wrocław – prawie 300).
Pytanie do TSUE skierował Naczelny Sąd Administracyjny, gdy pod koniec 2013 r. rozpatrywał sprawę Wrocławia przeciwko ministrowi finansów (sygn. akt I FSK 311/12).
Co z samodzielnością
Pytanie NSA dotyczy tego, czy jednostka organizacyjna gminy (w tym gminna jednostka budżetowa) może być podatnikiem VAT, jeśli wykonuje inne czynności niż te, które są przypisane organom władzy publicznej. Problem sprowadza się do kryterium samodzielności (niezależności), które w świetle art. 9 ust. 1 dyrektywy VAT jest jednym z elementów decydujących o tym, czy dany podmiot jest podatnikiem VAT.
Wcześniej – w uchwale z 24 czerwca 2013 r. (sygn. akt I FPS 1/13) – NSA przesądził, że zgodnie z polską ustawą o VAT gminna jednostka budżetowa nie jest podatnikiem, bo nie prowadzi działalności samodzielnie.
Teraz w pytaniu prejudycjalnym skierowanym do TSUE polski sąd domaga się więc wyjaśnienia, czy na gruncie prawa unijnego cecha samodzielności jest zawsze konieczna – także w odniesieniu do podmiotów prawa publicznego.
Uchwała nadal wiążąca
W związku z pytaniem NSA do TSUE, większość sądów zawiesza sprawy dotyczące VAT od jednostek organizacyjnych gmin. Tak robią np. wojewódzkie sądy administracyjne: w Gorzowie Wielkopolskim, Krakowie, Opolu i we Wrocławiu.
Zdarzają się jednak wyjątki. WSA w Gdańsku uznał 18 lutego 2015 r. (sygn. akt I SA/Gd 1536/14), że skierowanie pytania do TSUE nie oznacza, iż uchwała NSA z 24 czerwca 2013 r. przestała być wiążąca m.in. dla wojewódzkich sądów administracyjnych. Tym bardziej że – jak stwierdził – rozstrzygnięcie TSUE nie będzie miało znaczenia dla samorządowych zakładów budżetowych. W tym zakresie bowiem stanowisko orzecznictwa jest ugruntowane: zakłady budżetowe wykonując zadania własne jednostki samorządu terytorialnego o charakterze użyteczności publicznej w zakresie gospodarki komunalnej, są (odmiennie niż jednostki budżetowe) podatnikami VAT – zwrócił uwagę sąd. Odmówił więc zawieszenia postępowania i rozstrzygnął sprawę co do meritum.
Na tę samą uchwałę powołał się również dwukrotnie 19 marca 2015 r. WSA w Szczecinie (sygn. akt I SA/Sz 122/15 oraz I SA/Sz 126/15). Stwierdził, że podatnikiem VAT jest gmina, a nie jej jednostka budżetowa (w sprawie chodziło o ośrodek pomocy społecznej). Z tego powodu uznał, że gmina nie musi refakturować usług na ośrodek, który jest gminną jednostką budżetową.
