Subskrybuj nas na Youtube
Ustalamy z Krajową Radą Notarialną listę aktów notarialnych innych niż wiążące się z poborem PCC i podatku od spadków i darowizn, których wypisy będą również przesyłane do ministerialnego systemu. Nie oczekujemy informacji, które mamy już z innych źródeł - mówi w rozmowie z DGP Robert Michalski, zastępca dyrektora departamentu zwalczania przestępczości ekonomicznej w Ministerstwie Finansów.
1 marca br. weszła w życie nowelizacja ordynacji podatkowej ważna dla notariuszy. Co właściwie się dla nich zmieniło?
Od tego dnia notariusze muszą elektronicznie przesyłać wypisy aktów notarialnych - do Centralnego Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych. To oznacza, że do 7 marca 2023 r. mogli po raz ostatni uczynić to jeszcze w formie papierowej, przesyłając wypisy dokumentów sporządzonych w lutym. Dzięki zmianie, która nastąpiła 1 marca br., przenosimy się w XXI w. Dla porównania w ubiegłym roku otrzymaliśmy w formie papierowej ponad 1,6 mln wypisów aktów notarialnych. Przypomnę, że już od 15 grudnia 2022 r. notariusze przeszli na elektroniczne przesyłanie generalnemu inspektorowi informacji finansowej rozszerzonych informacji o czynnościach notarialnych (tj. do systemu SI GIIF). Obecnie zatem przesyłają do systemu GIIF informację o czynnościach notarialnych wraz z załączoną treścią wypisu aktu notarialnego, a do nowej bazy CREWAN - same wypisy.
Muszą więc obecnie dwukrotnie przekazywać te same dokumenty w formie elektronicznej?
Tak, ale tylko w okresie przejściowym - do 1 lipca br. Obecnie bowiem Krajowa Administracja Skarbowa otrzymuje treść wypisów aktów notarialnych z systemu SI GIIF, natomiast od 1 lipca br. będzie je otrzymywać już z nowego systemu.
Co się jeszcze zmieni od 1 lipca br.?
Notariusze nie będą już wysyłać do systemu GIIF treści wypisów aktów notarialnych, a tylko informację o czynnościach notarialnych. Natomiast podatnicy otrzymają dostęp do nowej usługi w e-Urzędzie Skarbowym. Dziś na koncie osoby fizycznej w e-US są zamieszczane informacje o aktach notarialnych, których wypisy notariusze obowiązani byli przesłać do urzędu skarbowego. Od 1 lipca br. będzie też im udostępniana w wersji elektronicznej treść tych aktów.
Powiedział pan, że od 1 marca br. zmieniła się tylko forma przekazywania aktów notarialnych. Jednak na forach społecznościowych notariusze piszą, że zwiększył się też zakres przekazywanych wypisów. Dotychczas bowiem musieli przesyłać wypisy aktów tylko, jeżeli w grę wchodził pobór przez notariusza PCC albo podatku od spadków i darowizn. Teraz muszą przesyłać również wypisy aktów notarialnych poświadczających czynności, które mają wpływ na inne podatki, np. dochodowe, VAT…
Tu nic na poziomie ustawowym się nie zmieniło. Proszę spojrzeć na zmianę od 1 marca br. brzmienia art. 84 ust. 1 ordynacji podatkowej. Wcześniej przepis ten zakładał, że „sądy, komornicy sądowi oraz notariusze są obowiązani sporządzać i przekazywać właściwym organom podatkowym informacje wynikające ze zdarzeń prawnych, które mogą spowodować powstanie zobowiązania podatkowego”.
Co prawda od 1 marca br. z przepisu tego usunięto notariuszy, ale obowiązek informacyjny na nich nałożony został przeniesiony do art. 84a par. 1 ordynacji, który odnosi się do wszystkich obowiązków notariuszy, również dotyczących różnych zobowiązań podatkowych. Jednocześnie usunęliśmy te zapisy z rozporządzenia wykonawczego odnoszącego się do konkretnych podatków. Wszystko jest więc teraz w ordynacji podatkowej - przepisie rangi ustawowej.
Słychać głosy, że w takim razie notariusze będą wysyłać do CREWAN wszystkie wypisy aktów notarialnych. Jak resort rozwiąże ten problem?
Prowadzimy rozmowy z Krajową Radą Notarialną, aby ustalić listę innych aktów notarialnych, których wypisy notariusze będą nam przekazywać.
Z jednej strony, gdybyśmy chcieli szeroko interpretować art. 84a par. 1 ordynacji, doszlibyśmy do wniosku, że każda czynność notarialna w formie aktu notarialnego powinna być, z ostrożności procesowej, zgłoszona.
Z drugiej strony kluczowe są potrzeby Krajowej Administracji Skarbowej. Nie chcemy otrzymywać nadmiaru informacji. Wiele danych dostajemy już z innych źródeł i nie musimy otrzymywać ich dodatkowo od notariuszy. Dlatego zostanie sporządzona lista i zapewniam, że notariusze będą wysyłać do KAS niewiele więcej wypisów aktów notarialnych niż do tej pory. Około 99 proc. będą to sprawy związane z PCC i podatkiem od spadków i darowizn.
/>
Jak Krajowa Administracja Skarbowa będzie wykorzystywać informacje z aktów notarialnych, których wypisy dostaje już elektronicznie?
Tak jak dotychczas. Posiadamy Centralny Rejestr Czynności Majątkowych, do którego dotychczas ręcznie były przepisywane informacje z otrzymanych papierowych wypisów aktów notarialnych. Teraz będzie on uzupełniany automatycznie, co obniży koszty funkcjonowania administracji. Dzięki temu pracownicy KAS będą mogli zająć się innymi sprawami.
Jak KAS wykorzystuje tę bazę?
Przykładowo z aktów notarialnych dowiadujemy się, czy nieruchomość została sprzedana przed upływem pięciu lat. Możemy powiązać to z informacją z innego systemu informatycznego i sprawdzić, czy podatnik złożył PIT-39. Dane z bazy pomagają nam też wykryć, czy podatnik nie ma nieopodatkowanych dochodów.
KAS nie potrzebuje nadmiaru informacji. Wiele danych dostajemy już z innych źródeł i nie musimy otrzymywać ich dodatkowo od notariuszy
Rozmawiała Agnieszka Pokojska
