Lata 2023-2024 przyniosą wiele istotnych zmian w podatku akcyzowym. Tak duża ilość wyzwań akcyzowych jest efektem m.in. wdrożenia do polskiego porządku prawnego dyrektywy Rady (UE) 2020/262 z 19 grudnia 2019 r. ustanawiającej ogólne zasady dotyczące podatku akcyzowego (Dz.Urz. UE. z 2020 r. L 58, s. 4; ost.zm. Dz.Urz. UE. z 2021 r. L 107, s. 13), czyli horyzontalnej dyrektywy akcyzowej 2020. Zagadnienie wyjaśniają: Karolina Czurczak-Łyczba, konsultant, Katarzyna Trzaska-Matusiak, doradca podatkowy i menadżer oraz Agnieszka Kisielewska, doradca podatkowy, szef zespołu celno-akcyzowego i partner.

Wśród wprowadzanych zmian znajdują się m.in.:
• rozszerzenie stosowania systemu EMCS przy przemieszczaniu wyrobów akcyzowych poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy,
• zmiana papierowego dokumentu UDT na jego elektroniczny odpowiednik e-SAD,
• wymóg rejestracji jako uprawniony wysyłający i uprawniony odbiorca w celu wysyłania i otrzymywania poszczególnych wyrobów akcyzowych, oraz
• konieczność uzyskania numeru akcyzowego przez podmioty dokonujące wewnątrzwspólnotowych przemieszczeń wyrobów zharmonizowanych poza procedurą zawieszenia poboruakcyzy.
Zmiany dotyczą również innych obszarów, takich jak import wyrobów akcyzowych, prowadzenie ewidencji przy użyciu Centralnej Ewidencji Wyrobów Akcyzowych (CEWA), zabezpieczenia akcyzowe oraz zwolnienia akcyzowe dotyczące odnawialnych źródełenergii.
Na liczne pytania dotyczące zmian w zakresie podatku akcyzowego odpowiadają eksperci prowadzący na Platformie Wiedzy MDDP szkolenie „MDDP on Polish Taxes I Supplies of excisable goods to Poland and from Poland in 2023 -most relevantchanges”.
O co pytają na szkoleniach
Nowe numery akcyzowe
PROBLEM W jaki sposób uzyskam numer akcyzowy uprawnionego odbiorcy i numer akcyzowy uprawnionego wysyłającego w celu przemieszczenia w ramach EMCS na podstawie e-SAD?
ODPOWIEDŹ Numer akcyzowy uprawnionego odbiorcy i numer akcyzowy uprawnionego wysyłającego są nadawane na wniosek podmiotu złożony do dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu. Wniosek o nadanie numeru należy złożyć w wersji elektronicznej poprzez Platformę Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC). Powinien on zostać podpisany przez reprezentanta danego podmiotu na PUESC posiadającego na nim uprawnienia do składania wniosków w zakresie akcyzy lub aktualizacji danych podmiotu. Uzyskanie numeru akcyzowego jest czynnością materialno-techniczną, w rezultacie złożenie kompletnego wniosku na PUESC powinno spowodować automatyczne nadanie numeru akcyzowego. Niemniej dyrektor IAS w Poznaniu poinformuje podmiot o nadaniu numeru akcyzowego uprawnionego odbiorcy lub numeru akcyzowego uprawnionego wysyłającego, co powinien uczynić bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu siedmiu dni od dnia otrzymania wniosku.
Możliwe jest również uzyskanie numeru akcyzowego na potrzeby jednorazowego nabycia wewnątrzwspólnotowego lub jednorazowej dostawy wewnątrzwspólnotowej. Procedura jest analogiczna jak w przypadku standardowych numerów akcyzowych, przy czym numer akcyzowy nadany na potrzeby jednorazowego nabycia lub dostawy wewnątrzwspólnotowej będzie ważny przez trzy miesiące.
Uwaga! Wszystkie numery akcyzowe nadane od 2 stycznia do 12 lutego 2023 r. będą ważne od 13 lutego 2023 r.
Decyzja o utracie ważności numeru
PROBLEM Kiedy może zostać wydana decyzja o utracie ważności numeru akcyzowego uprawnionego odbiorcy i numeru akcyzowego uprawnionego wysyłającego?
ODPOWIEDŹ Decyzja o utracie ważności numeru jest wydawana, jeżeli uprawniony odbiorca lub uprawniony wysyłający:
  • nie istnieje albo
  • przez okres kolejnych 12 miesięcy nie dokonał odpowiednio nabycia wewnątrzwspólnotowego jako uprawniony odbiorca lub dostawy wewnątrzwspólnotowej jako uprawniony wysyłający.
Numer akcyzowy nadany na potrzeby jednorazowego nabycia lub dostawy wewnątrzwspólnotowej traci ważność po upływie trzech miesięcy od jego nadania.
Dane wymagane we wnioskach
PROBLEM Jakie dane powinien zawierać wniosek o nadanie numeru akcyzowego uprawnionego odbiorcy, a jakie wniosek o nadanie numeru akcyzowego uprawnionego wysyłającego?
ODPOWIEDŹ Wniosek o nadanie numeru akcyzowego uprawnionego odbiorcy powinien zawierać:
  • dane dotyczące podmiotu oraz prowadzonej przez niego działalności gospodarczej: imię i nazwisko lub nazwę podmiotu, adres jego siedziby lub zamieszkania, numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, o ile podmiot taki numer posiada, numer identyfikacji podatkowej (NIP), adres poczty elektronicznej;
  • określenie rodzaju wyrobów akcyzowych, które będą nabywane wewnątrzwspólnotowo,
  • wskazanie właściwego dla podmiotu naczelnika urzędu skarbowego w zakresie akcyzy, a także:
- w przypadku wniosku o nadanie numeru akcyzowego na potrzeby jednorazowego nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych określenie ilości wyrobów akcyzowych, które zostaną nabyte wewnątrzwspólnotowo, oraz dane podmiotu, od którego zostaną one nabyte: imię i nazwisko lub nazwę podmiotu, adres jego siedziby lub zamieszkania oraz jego numer akcyzowy;
- w przypadku podmiotu prowadzącego skład podatkowy numer akcyzowy podmiotu prowadzącego skład podatkowy;
- w przypadku zarejestrowanego odbiorcy, z wyłączeniem zarejestrowanego odbiorcy posiadającego zezwolenie na jednorazowe nabycie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany odbiorca, numery akcyzowe zarejestrowanego odbiorcy związane z miejscami odbioru wyrobów akcyzowych.
Z kolei wniosek o nadanie numeru akcyzowego uprawnionego wysyłającego powinien zawierać:
  • dane dotyczące podmiotu oraz prowadzonej przez niego działalności gospodarczej: imię i nazwisko lub nazwę podmiotu, adres jego siedziby lub zamieszkania, numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, o ile podmiot taki numer posiada, numer identyfikacji podatkowej (NIP), adres poczty elektronicznej;
  • określenie rodzaju wyrobów akcyzowych, które będą wysyłane wewnątrzwspólnotowo;
  • wskazanie właściwego dla podmiotu naczelnika urzędu skarbowego w zakresie akcyzy , a także:
- w przypadku wniosku o nadanie numeru akcyzowego na potrzeby jednorazowej dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów akcyzowych określenie ilości wyrobów akcyzowych, które zostaną wysłane wewnątrzwspólnotowo, oraz dane podmiotu, do którego zostaną one wysłane: imię i nazwisko lub nazwę podmiotu, adres jego siedziby lub zamieszkania oraz jego numer akcyzowy;
- w przypadku podmiotu prowadzącego skład podatkowy numer akcyzowy podmiotu prowadzącego skład podatkowy,
- w przypadku podmiotu zarejestrowanego wysyłającego numery akcyzowe zarejestrowanego wysyłającego.
Wewnątrzwspólnotowe przemieszczenia olejów smarowych
PROBLEM Czy wewnątrzwspólnotowe przemieszczenia olejów i preparatów smarowych będą podlegały przepisom obowiązującym od 13 lutego 2023 r. w zakresie uzyskania numeru akcyzowego i przemieszczeniu w ramach EMCS na podstawie e-SAD?
ODPOWIEDŹ Znowelizowane przepisy nie dotyczą przemieszczeń wewnątrzwspólnotowych niezharmonizowanych wyrobów akcyzowych poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, w tym również preparatów i olejów smarowych niewymienionych w załączniku nr 2 do ustawy z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 143; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2707). W konsekwencji przemieszczenia powinny nadal podlegać zasadom obowiązującym przed 13 lutego 2023 r. Przy czym niektóre rodzaje olejów smarowych wymienione w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym będą podlegały przemieszczeniu na nowych zasadach obowiązującym od 13 lutego 2023 r. Mając na uwadze, że mamy do czynienia z implementacją przepisów unijnych, należy założyć, że np. unijny podmiot wysyłający wyroby akcyzowe na gruncie przepisów krajowych dla niego właściwych powinien zostać uprawniony do uzyskania numeru akcyzowego uprawnionego wysyłającego i raportowania przemieszczenia w EMCS na podstawie e-SAD.
Dodatkowo, mając na uwadze konieczność zachowania płynnej kontynuacji realizowanych przemieszczeń, niezbędne wydaje się zweryfikowanie wśród swoich unijnych kontrahentów (dostarczających np. oleje smarowe do Polski), jakie obowiązki przewidują ich lokalne przepisy akcyzowe w związku z implementacją do ich porządków krajowych omawianych wspólnotowych regulacji w zakresie uzyskania numeru akcyzowego uprawnionego odbiorcy czy też uprawnionego wysyłającego i przemieszczeniu w ramach EMCS na podstawie e-SAD. Wczesne zidentyfikowanie obowiązków nie zakłóci łańcuchów dostaw do tych podmiotów z Polski i od tych podmiotów do Polski.
Obowiązki odbiorców wyrobów akcyzowych
PROBLEM Czy podmiot prowadzący skład podatkowy i zarejestrowany odbiorca będą zobowiązani do uzyskania numeru akcyzowego uprawnionego odbiorcy?
ODPOWIEDŹ Tak, podmiot prowadzący skład podatkowy czy też zarejestrowany odbiorca, o ile będzie odbiorcą wyrobów akcyzowych (tj. podmiotem, który fizycznie odbiera te wyroby akcyzowe) przemieszczanych poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy z innych państw Unii Europejskiej do składu podatkowego prowadzonego przez ten podmiot czy też miejsca odbioru zarejestrowanego odbiorcy, będzie zobowiązany do uzyskania numeru akcyzowego uprawnionego odbiorcy. Uzyskanie w określonym terminie przez skład podatkowy i zarejestrowanego odbiorcę numeru akcyzowego jest kluczowe zwłaszcza w kontekście zachowania płynności w łańcuchu dostaw.
Dodatki do paliw silnikowych
PROBLEM Czy dostarczane z innych państw UE poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy dodatki do paliw silnikowych o kodach CN 3811 11 10, 3811 11 90, 3811 19 00 lub 3811 90 00 do podmiotu będącego ich odbiorcą w Polsce i prowadzącego skład podatkowy będą w stanie prawnym obowiązującym od 13 lutego 2023 r. skutkowały koniecznością uzyskania przez ten podmiot numeru akcyzowego uprawnionego odbiorcy?
ODPOWIEDŹ Tak, podmiot prowadzący skład podatkowy będący odbiorcą wyrobów akcyzowych stanowiących dodatki do paliw silnikowych o kodach CN 3811 11 10, 3811 11 90, 3811 19 00 lub 3811 90 00, przemieszczanych poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy do składu podatkowego prowadzonego przez ten podmiot, będzie zobowiązany do uzyskania numeru akcyzowego uprawnionego odbiorcy. Takie podejście zaprezentował też dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 2 listopada 2022 r. (nr 0111-KDIB3-3.4013.203.2022.2.M). W tym przypadku wniosek dotyczył zdarzenia przyszłego i zgodnie z przedstawionym opisem stanu faktycznego:
  • wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie magazynowania i przeładunku paliw płynnych;
  • do składów podatkowych tego wnioskodawcy zlokalizowanych w Polsce będą dostarczane z innych państw UE dodatki do paliw silnikowych o kodach CN 3811 11 10, 3811 11 90, 3811 19 00 lub 3811 90 00;
  • dodatki będą dostarczane poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy.
W odpowiedzi na pytanie, czy w stanie prawnym obowiązującym od 13 lutego 2023 r. wnioskodawca w związku z przyjmowaniem ww. dodatków do paliw silnikowych do swoich składów podatkowych będzie uprawnionym odbiorcą w opisanym powyżej zdarzeniu przyszłym, dyrektor KIS stwierdził, że podmiotem odbierającym, u którego powstanie obowiązek podatkowy na gruncie akcyzy, będzie wnioskodawca (prowadzący skład podatkowy). Tym samym organ uznał, że to wnioskodawcy (prowadzącemu skład podatkowy) należy przypisać status uprawnionego odbiorcy zobowiązanego do wypełnienia obowiązków formalnych z zakresu podatku akcyzowego związanych z nabyciem wewnątrzwspólnotowym w stanie prawnym obowiązującym od 13 lutego 2023 r., w tym uzyskania numeru akcyzowego uprawnionego odbiorcy.
Przedsiębiorca nie płaci akcyzy, gdy prąd wytwarza żona
Przedsiębiorca nie płaci akcyzy, gdy prąd wytwarza żona

Zobacz również
Pośrednik w łańcuchu dostaw
PROBLEM Czy po wejściu w życie od 13 lutego 2023 r. znowelizowanych przepisów ustawy o podatku akcyzowym powstaną po mojej stronie obowiązki akcyzowe w zakresie e-SAD i uzyskania numeru akcyzowego w sytuacji, gdy jestem polskim podmiotem uczestniczącym w łańcuchu dostaw jako tzw. pośrednik, tzn. kupuję wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe z zapłaconą akcyzą i odsprzedaję je w Polsce ostatecznemu nabywcy?
ODPOWIEDŹ Konsekwencje akcyzowe w przedstawionym schemacie będą uzależnione w szczególności od tego, czy podmiot będący pośrednikiem będzie przemieszczał te wyroby akcyzowe i czy będzie odbiorcą tych wyrobów akcyzowych.
Po stronie pośrednika nie powinny powstać obowiązki związane z wejściem w życie znowelizowanych przepisów dotyczących e-SAD i uzyskania numeru akcyzowego, jeżeli pośrednik ten:
  • nie jest w tej sytuacji podmiotem, który fizycznie odbiera te wyroby akcyzowe, gdyż będą to ostateczni nabywcy, jak również
  • nie jest podmiotem odpowiedzialnym za przemieszczenie wyrobów (tj. nie będzie posiadał fizycznego władztwa nad przemieszczanymi do ostatecznych nabywców wyrobami akcyzowymi znajdującymi się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy). Taki podmiot nie powinien być uznany za podmiot występujący w roli podatnika akcyzowego.
Takie podejście potwierdzają również organy podatkowe, np. w interpretacji indywidualnej z 8 września 2022 r. (nr 0111-KDIB3-3.4013.164.2022.2.JS) dyrektor KIS stwierdził, że „(…) wnioskodawca w omawianym modelu działalności będzie jedynie pośrednikiem, który nie będzie posiadał fizycznego władztwa nad wyrobami akcyzowymi znajdującymi się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy - przemieszczanymi z państwa członkowskiego na terytorium kraju do Ostatecznych Nabywców, którzy zamówili te wyroby akcyzowe. Wnioskodawca nie będzie zatem ani podmiotem, który wyroby akcyzowe będzie przemieszczał, ani także podmiotem, który wyroby te będzie odbierał na terytorium kraju. W świetle powyższego, Organ podziela stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w planowanym schemacie transakcji Spółka nie będzie podmiotem dokonującym nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych (nie będzie podatnikiem) i w konsekwencji, nie będzie podmiotem zobowiązanym do dopełnienia obowiązków formalnych związanych z tym nabyciem, po wejściu w życie nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym w zakresie e-SAD od 13 lutego 2023 r.”.
Niemniej, z uwagi na złożoność elementów i warunków, które determinują obowiązki akcyzowe, każdorazowo jest wymagana odrębna analiza przypadku w zakresie dokonywanego przemieszczenia wewnątrzwspólnotowego określonego towaru (również z zapłaconą akcyzą).
Napoje alkoholowe
PROBLEM Czy napoje alkoholowe nabywane wewnątrzwspólnotowo poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy i objęte zerową stawką akcyzy będą podlegały obowiązkom akcyzowym związanym z e-SAD i numerem akcyzowym obowiązującym po wejściu w życie od 13 lutego 2023 r. nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym?
ODPOWIEDŹ Wyroby alkoholowe wymienione w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym objęte zerową stawką akcyzy i nabywane wewnątrzwspólnotowo poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy będą po wejściu w życie nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym od 13 lutego 2023 r. podlegały obowiązkom akcyzowym związanym z e-SAD.
Komponent do produkcji kosmetyków
PROBLEM Czy wyrób energetyczny stanowiący komponent do produkcji kosmetyków, nabywany wewnątrzwspólnotowo poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, objęty zerową stawką akcyzy, będzie podlegał obowiązkom akcyzowym związanym z e-SAD i numerem akcyzowym obowiązującym od 13 lutego 2023 r. po wejściu w życie nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym?
ODPOWIEDŹ Wyrób energetyczny stanowiący komponent do produkcji kosmetyków wymieniony w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym, objęty zerową stawką akcyzy i nabywany wewnątrzwspólnotowo poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, będzie po wejściu w życie nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym od 13 lutego 2023 r. podlegał obowiązkom akcyzowym związanym z e-SAD.
Energia elektryczna z OZE
PROBLEM Czy od 1 stycznia 2023 r. zostały wprowadzone zmiany w zakresie prowadzenia ewidencji ilościowej energii elektrycznej i składania deklaracji podatkowych przez podmioty produkujące i zużywające energię elektryczną w instalacjach OZE?
ODPOWIEDŹ Od 1 stycznia 2023 r. w zakresie obowiązków akcyzowych dla podmiotów produkujących i zużywających energię elektryczną w instalacjach OZE wprowadzono:
  • wyłączenie z obowiązku składania deklaracji miesięcznych i kwartalnych podmiotów produkujących i zużywających energię elektryczną z generatorów o mocy poniżej 1 MW oraz
  • wyłączenie z obowiązku powadzenia ewidencji podmiotów produkujących i zużywających energię elektryczną z generatorów o mocy poniżej 1 MW.
Moc instalacji fotowoltaicznych
PROBLEM Czy można stosować zwolnienia z akcyzy w przypadku dwóch instalacji fotowoltaicznych, z których każda ma moc 0,999 MW (łączna moc instalacji fotowoltaicznych przekraczająca 1MW)?
ODPOWIEDŹ Czytając literalnie przepisy akcyzowe, zwolnienie z akcyzy nie przysługuje w przypadku, gdy łączna moc instalacji fotowoltaicznych przekracza 1MW. Podobne zagadnienie rozstrzygnął dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 13 kwietnia 2022 r. (nr 0111-KDIB3-3.4013.13.2022.1.MW. W tym przypadku podatnik wskazał, że posiada dwie niezależnie od siebie działające (odrębne) instalacje (farmy) fotowoltaiczne, które są zlokalizowane na odrębnych działkach i są przyłączone w różnych miejscach do sieci elektroenergetycznej, przy czym każda z nich ma moc poniżej 1 MW (tj. każda nich ma moc 0,999 MW). Podatnik zapytał organ, czy w takim stanie faktycznym zużycie przez niego energii elektrycznej dla potrzeb własnych wyprodukowanej tyko z jednego z tych generatorów będzie korzystało ze zwolnienia od akcyzy. Podatnik uważał, że ma możliwość skorzystania ze zwolnienia z akcyzy w zakresie produkowanej i zużywanej energii elektrycznej z jednej z instalacji z uwagi na całkowitą odrębność obydwu instalacji fotowoltaicznych, a także na to, że moc każdej z tych instalacji nie przekracza 1 MW, oraz argumentował, że zużywa on energię elektryczną wyprodukowaną przez jedną z instalacji.
Dokonując oceny stanowiska podatnika, dyrektor KIS przytoczył warunek z rozporządzenia ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej z 28 czerwca 2021 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (Dz.U. poz. 1178; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2851). Zgodnie z tym aktem wykonawczym podatnik jest uprawniony do zastosowania zwolnienia względem wytworzonej we własnym zakresie, a następnie zużytej energii elektrycznej, o ile łączna moc generatorów, w których wytwarzana jest ta energia, nie będzie przekraczać 1 MW. Organ zatem wskazał, że w opisanym stanie faktycznym - pomimo łącznej mocy instalacji fotowoltaicznych użytkowanej przez podatnika przekraczającej 1MW - podmiot występujący o interpretację jest uprawniony do korzystania ze zwolnienia z akcyzy w zakresie produkowanej i zużywanej energii elektrycznej z jednej z instalacji (w szczególności z uwagi na odrębność tych instalacji i zużywanie energii elektrycznej tylko jednej z nich). Jednocześnie dyrektor KIS zastrzegł, że jeśli podatnik zacznie zużywać również energię wyprodukowaną w drugiej z instalacji, wówczas straci możliwość stosowania zwolnienia z uwagi na przekroczenie łącznego limitu mocy 1 MW.
Elektroniczna ewidencja akcyzowa
PROBLEM Kiedy pojawi się obowiązek prowadzenia ewidencji akcyzowej wyłącznie w wersji elektronicznej?
ODPOWIEDŹ Wejście w życie tego obowiązku było kilkakrotnie przesuwane w czasie i zgodnie z aktualnymi informacjami od 1 lutego 2024 r. jest planowane, że ewidencja ilościowa energii elektrycznej będzie mogła być prowadzona wyłącznie w formie elektronicznej, a nie tak jak dotychczas w wersji elektronicznej lub papierowej. Zatem do tego czasu ewidencje akcyzowe będą mogły być prowadzone nadal na dotychczasowych zasadach, w tym w formie papierowej.
Centralna Ewidencja Wyrobów Akcyzowych
PROBLEM Kiedy zostanie wprowadzona Centralna Ewidencja Wyrobów Akcyzowych i jakie dane będą podlegały raportowaniu do niej?
ODPOWIEDŹ Uruchomienie Centralnej Ewidencji Wyrobów Akcyzowych, która będzie osadzona w centralnym systemie teleinformatycznym, jest planowane od 1 lutego 2024 r. CEWA będzie umożliwiała przede wszystkim prowadzenie w czasie rzeczywistym ewidencji akcyzowych oraz przesyłanie do niej ewidencji akcyzowych.
Programy finansowo-księgowe a CEWA
PROBLEM Posiadany przeze mnie program finansowo-księgowy (ERP) już umożliwia prowadzenie bezpośrednio w nim dokumentacji akcyzowej. Czy w momencie uruchomienia Centralnej Ewidencji Wyrobów Akcyzowych będę też zobowiązany do równoczesnego prowadzenia dokumentacji akcyzowej również w CEWA?
ODPOWIEDŹ W przypadku podmiotów prowadzących ewidencję akcyzową bezpośrednio w swoich programach finansowo-księgowych (ERP), które spełniają wymogi przepisów akcyzowych, system CEWA pozwoli na przesyłane danych dla sporządzenia ewidencji z własnych systemów ERP do CEWA przez API. Z kolei w przypadku podmiotów nieprowadzących dokumentacji akcyzowej w swoich programach finansowo-księgowych podmioty te będą mogły prowadzić ewidencje i dokumenty w postaci elektronicznej w udostępnionym online systemie CEWA (w czasie rzeczywistym).
Energia zużywana w wynajętych lokalach
PROBLEM W ramach działalności wynajmuję lokal użytkowy, do którego energia elektryczna jest doprowadzana z mojej własnej instalacji fotowoltaicznej zamieszczonej na budynku z wynajmowanym lokalem. Ustaliłem, że wynagrodzenie najemcy za najem będzie obejmowało ryczałtowo skalkulowane koszty energii na podstawie zużycia energii z roku poprzedniego. Czy z tego tytułu od 2023 r. powstanie po mojej stronie obowiązek zapłaty akcyzy?
ODPOWIEDŹ W przedstawionej sytuacji zmiany wprowadzane w 2023 r. w podatku akcyzowym nie powinny wpłynąć na powstanie lub brak powstania obowiązku podatkowego po stronie wynajmującego. Niemniej wynajmujący może być zobowiązany do zapłaty podatku akcyzowego z racji zużycia energii dla potrzeb prowadzonej działalności (polegającej na wynajmie lokalu), jeśli nie będzie przysługiwało mu zwolnienie, np. ze względu na moc instalacji fotowoltaicznej do 1 MW.
Co warte podkreślenia, ustawodawca w zakresie zużywanej dla własnych potrzeb energii elektrycznej przewidział zarówno zwolnienie z obowiązku zapłaty akcyzy, jak i wyłączenie z obowiązku składania deklaracji i prowadzenia ewidencji w przypadku produkcji energii elektrycznej w instalacjach fotowoltaicznych o określonej mocy. Z tego względu zwolnienie z akcyzy i wyłączenia od innych obowiązków akcyzowych powinny zostać przeanalizowane z uwzględnieniem mocy wszystkich posiadanych instalacji fotowoltaicznych.
Zbliżony do przedstawionego w pytaniu stan faktyczny był przedmiotem interpretacji indywidualnej wydanej przez dyrektora KIS 5 stycznia 2023 r. (nr 0111-KDIB3-3.4013.144.2022.3.JS), gdzie wnioskodawca wynajmował lokale w budynku usługowym, na którym zainstalowano instalację fotowoltaiczną. Zgodnie ze stanem faktycznym przedstawionym w interpretacji energia elektryczna wyprodukowana przez tę instalację będzie dostarczana do wynajmowanych przez wnioskodawcę lokali. Wnioskodawca, w związku z planowaną inwestycją, zastosował mechanizm rozliczeń poprzez włączenie kosztu produkowanej energii elektrycznej do ceny najmu i rozliczanie najemców ryczałtowo z uwzględnieniem średniego zużycia energii elektrycznej z roku ubiegłego.
Organ potwierdził, że przy tak przedstawionym stanie faktycznym przez wynajmującego nie dojdzie po jego stronie do czynności sprzedaży energii elektrycznej na rzecz najemców lokali, która podlega opodatkowaniu podatkiem akcyzowym. Zdaniem dyrektora KIS za sprzedaż energii elektrycznej stanowiącej przedmiot opodatkowania nie można bowiem uznać obciążania najemców kosztami zużytej przez nich energii elektrycznej z racji tego, że najemcy nie nabywają energii elektrycznej, lecz ponoszą zryczałtowane koszty zużywanej przez nich energii elektrycznej wkalkulowane w cenę najmu, w ramach zawartej umowy najmu. Organ uznał, że przedmiotem opodatkowania może być zużycie własne przez wynajmującego wyprodukowanej w instalacji fotowoltaicznej energii elektrycznej w ramach prowadzonej działalności polegającej na wynajmie lokali na rzecz najemców na podstawie zawartych z nimi umów (zwłaszcza że energia elektryczna nie jest odsprzedawana najemcy, czy też nie są mu wydzierżawione/wyleasingowane panele fotowoltaiczne).
Znaki akcyzy przy imporcie
PROBLEM Czy od 13 lutego 2023 r. będzie można oznaczać znakami akcyzy importowane wyroby akcyzowe w składzie podatkowym, a więc czy nie wystąpi już konieczność wysyłki banderol za granicę?
ODPOWIEDŹ Tak, od 13 lutego 2023 r. znaki akcyzy dla importowanych wyrobów akcyzowych będą mogły być nakładane m.in. w składzie podatkowym, w którym jest miejsce importu. Nowelizacja przewiduje, że miejsce importu może znajdować się w składzie podatkowym, jeżeli podmiot prowadzący skład podatkowy:
  • posiada wydaną na podstawie przepisów prawa celnego decyzję o uznaniu miejsca, w którym wyroby akcyzowe mogą być dopuszczane do obrotu w rozumieniu tych przepisów;
  • powiadomi właściwego naczelnika urzędu skarbowego o posiadaniu ww. decyzji.
Obecnie, na gruncie obowiązujących przepisów, importerzy często oznaczają towary znakami akcyzy w kraju ich wysyłki (co podnosi koszty importu towarów). Z tego względu spodziewaną zmianę należy ocenić jako korzystną, ponieważ importerzy będą mogli banderolować wyroby pochodzące z importu na terytorium kraju w składzie podatkowym z miejscem importu, co w wielu przypadkach powinno nieco ułatwić prowadzenie działalności gospodarczej i obniżyć jej koszty.
Alkohol etylowy do produkcji leków
PROBLEM Czy jako importer alkoholu etylowego używanego do produkcji lekarstw mogę skorzystać w Polsce ze zwolnienia akcyzowego bez stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy?
ODPOWIEDŹ Obecnie, w świetle polskich przepisów akcyzowych, alkohol etylowy, który jest przemieszczany do Polski i przeznaczony do produkcji leków, nie może zostać zwolniony z akcyzy, o ile jego przemieszczenie nie nastąpi w procedurze zawieszenia poboru akcyzy.
Polskie przepisy akcyzowe nie przewidują warunku zwolnienia akcyzy, który umożliwiałby zapłatę akcyzy, a następnie po wykorzystaniu alkoholu do produkcji leków wystąpienie o jej zwrot, co może być uważane za mniej uciążliwe i kosztowne. Przy czym państwa UE mogą stosować na gruncie swoich wewnętrznych przepisów krajowych różne formy w zakresie zwolnienia z akcyzy, z tego względu w innych krajach UE procedura skorzystania ze zwolnienia może wyglądać nieco inaczej.
W ostatnim czasie przywołany temat ograniczeń wprowadzonych do polskiego systemu zwolnień z akcyzy w kontekście alkoholu etylowego przeanalizował również Trybunał Sprawiedliwości UE i rozstrzygnął w wyroku z 24 listopada 2022 r., sygn. C-166/21 (Komisja Europejska przeciwko Polsce). W tej sprawie nasz kraj przekonał TSUE, że system zwolnień oparty na procedurze zawieszenia poboru akcyzy w znacznym stopniu eliminuje ryzyko nadużyć w obszarze alkoholu etylowego. W konsekwencji stosowanie procedury zawieszenia przy przemieszczaniu takiego alkoholu jest zgodne z prawem unijnym. Tym samym Polska nie ma obowiązku stosowania procedury zwrotu zapłaconej wcześniej akcyzy.
Powstaje jednak pytanie, czy przepisy umożliwiające od 13 lutego 2023 r. wewnątrzwspólnotowe przemieszczanie wyrobów alkoholowych, w tym także alkoholu etylowego, poza procedurą zawieszenia (tj. z zapłaconą akcyzą) na podstawie e-SAD i w oparciu o status uprawnionego odbiorcy posiadającego numer akcyzy, nie powinny ponownie otworzyć tematu ograniczeń stosowanych zwolnień akcyzowych, tj. czy procedura zawieszenia poboru akcyzy powinna faktycznie być postrzegana jako jedyna forma zwolnienia, która chroni przed nadużyciami związanymi z przemieszczaniem alkoholu. ©℗
MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy