Podatnik, który nie dochowa należytej staranności kupieckiej, nie odliczy VAT naliczonego z nierzetelnych faktur – orzekł NSA.

Sprawa dotyczyła firmy, która zajmowała się uprawami rolnymi i hodowlą zwierząt. Niezbędne do tego celu paliwo kupowała od zaprzyjaźnionej stacji benzynowej, która znajdowała się na terenie tej samej nieruchomości.
W trakcie kontroli przeprowadzonej przez UKS we Wrocławiu okazało się, że spółka kupiła paliwa od zorganizowanej grupy przestępczej. Jej dostawcy sprzedawali bowiem olej opałowy jako napędowy, a sprzedaż dokumentowali fakturami wystawianymi na nieistniejące spółki. W związku z tym dyrektor UKS odmówił spółce prawa do odliczenia ponad 100 tys. zł podatku naliczonego z faktur dokumentujących te zakupy.
Spółka broniła się, twierdząc, że nic nie wiedziała o przestępczym procederze. Nie rozumiała, dlaczego fiskus uniemożliwia jej odliczenie podatku, skoro olej faktycznie został kupiony. Argumentowała, że nie jest jej rolą sprawdzanie kontrahentów, bo tym powinny się zajmować organy podatkowe.
Dyrektor UKS, a w ślad za nim dyrektor Izby Skarbowej we Wrocławiu uznali jednak, że spółka zaniedbała swoje obowiązki. Powinna bowiem sprawdzić kontrahenta, zwłaszcza że miała sygnały, że coś jest nie w porządku. Paliwo, które jej dostarczano, było bowiem znacznie tańsze, a za transakcje płacono wyłącznie gotówką, przekazując do rąk przewoźnika kwoty w wysokości nawet 150 tys. zł. Poza tym właściciel spółki sam zeznał, że widział cysterny zlewające i pobierające paliwo nocą, co go zaniepokoiło.
WSA we Wrocławiu orzekł, że spółka nie dochowała należytej staranności kupieckiej. Powołał się na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE (sygn. akt C-80/11, C-142/11), z którego wynika, że VAT z nierzetelnych faktur może odliczyć tylko ten podatnik, który podjął wszystkie działania, jakich można od niego w sposób uzasadniony oczekiwać, by upewnić się, że transakcje, w których uczestniczy, nie wiążą się z przestępstwem.
Tak samo orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. Wyjaśnił, że skoro faktury są nierzetelne, to jedyną szansą dla podatnika na odliczenie podatku naliczonego jest uprawdopodobnienie, że ze swojej strony dołożył wszelkich starań. W tej sprawie tak nie było, dlatego spółka nie odliczy VAT – stwierdził NSA.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 8 kwietnia 2015 r., sygn. akt I FSK 2136/13. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia