Kto po rozstaniu z partnerem przejmuje udział w nieruchomości, a zarazem kredyt, odejmuje od wartości tego udziału kwotę przypadającej na niego hipoteki. Od różnicy płaci podatek od spadków i darowizn – wyjaśnił dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.
Chodziło o kobietę, która w 2021 r. kupiła wspólnie z partnerem dom z działką. Sama z własnych pieniędzy zapłaciła 60 proc. ceny nieruchomości. Pozostałe 40 proc. sfinansowali kredytem.
Partnerzy ustalili, że kobieta zostanie właścicielką czterech piątych udziałów w nieruchomości, a jej partner – jednej piątej. Na nieruchomości ustanowiono hipotekę, a oboje współwłaściciele byli zobowiązani do solidarnej spłaty kredytu.
Rok później ich związek się rozpadł, a byli już partnerzy zdecydowali, że mężczyzna podaruje podatniczce jedną piątą należących do niego udziałów, w wyniku czego stanie się ona jedyną właścicielką nieruchomości. W zamian kobieta miałaby przejąć zobowiązanie wynikające z kredytu hipotecznego i stałaby się jedynym dłużnikiem, bo jej były partner zostałby zwolniony ze spłaty.
Kobieta chciała się upewnić, że od tej operacji nie zapłaci podatku od spadków i darowizn. Uważała bowiem, że przejmowana przez nią wartość jednej piątej części nieruchomości powinna być pomniejszona o połowę kwoty hipoteki. Wówczas wartość hipoteki przypadająca na nabywany udział przekroczy jego wartość, więc podstawa opodatkowania wyniesie zero. Tym samym obowiązek podatkowy co prawda wystąpi, jednak nie dojdzie do powstania zobowiązania podatkowego.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał jej stanowisko za nieprawidłowe. Przypomniał, że zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość). Do długów i ciężarów zalicza się ustanowioną na nieruchomości hipotekę, ale – jak zaznaczył – chodzi o kwotę hipoteki przypadającą na darowany udział. Nie będzie to zatem połowa kwoty hipoteki, ale jedna piąta.
W tym wypadku – jak zauważył dyrektor KIS – kwota odpowiadająca jednej piątej wartości hipoteki jest niższa od wartości jednej piątej udziału w nieruchomości. Obciążenie z tytułu hipoteki (możliwe do odliczenia od podstawy opodatkowania) nie przekroczy zatem wartości jednej piątej udziału nabytego w darowiźnie. Różnica między tymi wartościami, z uwzględnieniem kwoty wolnej, będzie więc stanowiła podstawę opodatkowania darowizny, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn – stwierdził dyrektor KIS.
Przypomniał, że podstawę opodatkowania należy ustalić zgodnie z art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 tej ustawy, a także z uwzględnieniem kwoty wolnej. Słowem, opodatkowanie darowizny zależy od jej wartości oraz od przyporządkowania do odpowiedniej grupy podatkowej (stopnia pokrewieństwa między darczyńcą a obdarowanym). Jeśli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej (osoby niespokrewnione), to obecnie opodatkowane jest nabycie od jednej osoby ponad 5308 zł.
Przed 13 października br. kwota wolna dla tej grupy wynosiła 4902 zł, ale od tego dnia została zwiększona na podstawie rozporządzenia ministra finansów z 10 października 2022 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych z podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem (Dz.U. z 2022 r. poz. 2084).
Nabywca zaliczony do III grupy podatkowej płaci podatek według stawek: 12 proc. (po przekroczeniu kwoty wolnej) oraz 16 proc. (po przekroczeniu progu 11 128 zł) i 20 proc. (po przekroczeniu progu 22 256 zł). ©℗
Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 25 października 2022 r., sygn. 0111-KDIB2-3.4015.114.2022.4.JKU
