Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzygnie w wyroku, kto w stanie prawnym obowiązującym do końca 2015 r. odpowiadał za zobowiązania w VAT po wniesieniu aportem przedsiębiorstwa osoby fizycznej do spółki osobowej – spółka czy przedsiębiorca. Wczoraj zrezygnował z wydania uchwały w tej sprawie.
– Skład siedmiu sędziów będzie orzekał tak jak przy rozpoznawaniu każdej skargi kasacyjnej, wydając stosowny wyrok – poinformował sędzia Jan Rudowski, wskazując na art. 187 par. 3 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.).
Głównym powodem wczorajszego rozstrzygnięcia była – jak argumentował sędzia Rudowski – istotna zmiana stanu prawnego, która nastąpiła od 1 stycznia 2016 r. Budzący wcześniej wątpliwości art. 93a par. 2 ordynacji podatkowej został uchylony z końcem 2015 r.
Co do zasady zobowiązania w VAT za okres sprzed końca 2015 r. uległy już przedawnieniu. W niektórych sprawach jednak doszło do zawieszenia lub przerwania biegu terminu przedawnienia. Podatnicy, których to spotkało, będą więc musieli teraz poczekać na wyrok NSA w poszerzonym składzie. Co prawda nie będzie on wiązał pozostałych składów sędziowskich tak jak uchwała, ale może się stać dla nich wskazówką.
Sprawa trafiła przed NSA z powodu podatnika, któremu naczelnik urzędu skarbowego nakazał w 2015 r. zapłacić zaległy VAT za okres od stycznia do lipca 2013 r. Mężczyzna prowadził przez kilka lat jednoosobową działalność gospodarczą, a w lutym 2015 r. wniósł swoje przedsiębiorstwo aportem do spółki komandytowo -akcyjnej i stał się jej komplementariuszem.
Podatnik nie wniósł odwołania od decyzji fiskusa, więc stała się ona ostateczna. Jednak w 2017 r. wystąpił do dyrektora izby administracji skarbowej o stwierdzenie jej nieważności. Argumentował, że to nie on powinien być stroną postępowania, tylko spółka osobowa.
Dyrektor IAS utrzymał w mocy decyzję naczelnika, ale rację podatnikowi przyznał WSA w Warszawie (sygn. akt. III SA/Wa 3495/17). Fiskus wniósł skargę kasacyjną od tego wyroku.
NSA stwierdził jednak, że w dotychczasowym orzecznictwie były rozbieżności, dlatego postanowieniem z 6 lipca 2022 r. (sygn. akt. I FSK 2223/18) skierował pytania prawne do rozstrzygnięcia przez skład siedmiu sędziów.
Pierwsze pytanie dotyczyło tego, czy w stanie prawnym obowiązującym do końca 2015 r., w przypadku wniesienia przez osobę fizyczną aportu do spółki osobowej, spółka ta wstępowała w zakresie VAT we wszelkie przewidziane w przepisach podatkowych prawa i obowiązki przedsiębiorcy.
Uchwała miała też rozstrzygnąć, czy stroną postępowania w zakresie VAT za okresy rozliczeniowe przed wniesieniem aportu jest spółka czy osoba fizyczna, która swoją działalność kontynuuje już w ramach spółki.
Trzecie pytanie dotyczyło tego, kto odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania powstałe do dnia wniesienia aportu.
Wątpliwości te zostały wyjaśnione po zmianie przepisów od 1 stycznia 2016 r. Zgodnie z art. 93a par. 1 osoba prawna powstała w wyniku przekształcenia wstępuje we wszelkie prawa i obowiązki przekształcanej osoby lub spółki. Natomiast art. 93a par. 2 pkt 2 (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2015 r.) stanowił, że przepis par. 1 stosuje się odpowiednio do spółki niemającej osobowości prawnej, do której osoba fizyczna wniosła wkład w postaci przedsiębiorstwa.
1 stycznia 2016 r. w art. 93a dodano par. 5, zgodnie z którym spółka niemająca osobowości prawnej, do której osoba fizyczna wniosła wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa, wstępuje jedynie w przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa wniesionego przedsiębiorstwa.
Z początkiem 2016 r. dodano również art. 112c ordynacji, zgodnie z którym spółka niemająca osobowości prawnej, do której osoba fizyczna wniosła swoje przedsiębiorstwo, odpowiada solidarnie z tą osobą fizyczną za powstałe do dnia wniesienia przedsiębiorstwa zaległości podatkowe związane z wniesionym przedsiębiorstwem. ©℗
orzecznictwo
Postanowienie NSA z 7 listopada 2022 r., sygn. akt I FPS 1/22, w związku ze sprawą I FSK 2223/18 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia