Podatnik, który wystawił fakturę nie na faktycznego odbiorcę, lecz na inną firmę, musi dwukrotnie uiścić daninę. Raz od transakcji rzeczywistej, drugi raz od fikcyjnej – orzekł NSA
Uzasadniając to orzeczenie, sędzia Roman Wiatrowski podkreślił, że w tej sytuacji nie ma mowy o podwójnym opodatkowaniu, bo są to dwie odrębne podstawy opodatkowania – art. 99 ust. 12 i art. 108 ust. 1 ustawy o VAT.
Sprawa dotyczyła właściciela firmy, który handlował materiałami budowlanymi. Sprzedawał je kontrahentom, którzy nie byli czynnymi podatnikami VAT i z tego powodu nie mogli odliczać podatku naliczonego. W związku z tym wpadł na pomysł, że towary będzie dostarczał faktycznym odbiorcom, lecz faktury będzie wystawiał na firmę budowlaną, która może odliczać VAT.
Urząd kontroli skarbowej zakwestionował 138 takich faktur. Stwierdził, że nie dokumentują one rzeczywistych transakcji. Co prawda wykazana w nich sprzedaż miała miejsce, lecz wskazana na nich firma budowlana nie była faktycznym odbiorcą. Urząd nie miał wątpliwości, że towar trafił do kogo innego.
W tej sytuacji nakazał mężczyźnie zapłacić podatek dwukrotnie – raz od rzeczywistej sprzedaży wykazanej w złożonych przez niego deklaracjach (na podstawie art. 99 ust. 12 ustawy o VAT), a drugi raz – od wystawionych pustych faktur (na podstawie art. 108 ust. 1).
Organy ustaliły, że rzeczywisty obrót i kwota podatku odpowiadały tej, która została wykazana na pustych fakturach. W związku z tym odstąpiły od szacowania i wymierzyły podatek dwukrotnie, w tej samej wysokości.
Podatnik nie chciał się z tym zgodzić. Twierdził, że został podwójnie opodatkowany. Tłumaczył, że jeśli ma zapłacić VAT od pustych faktur, to organy powinny mu pozwolić skorygować podatek wynikający ze złożonych deklaracji. Nie można przecież dwa razy opodatkowywać tej samej czynności – argumentował.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zgodził się jednak z fiskusem. Zwrócił uwagę na to, że opodatkowaniu podlegają dwie różne czynności. Pierwszą jest faktyczna sprzedaż na rzecz rzeczywistych odbiorców, drugą – wystawienie faktur na podstawione podmioty. WSA przypomniał, że każdy, kto wystawia fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest zobowiązany do jej zapłaty. Obowiązek ten jest bowiem sankcją za wystawienie pustej faktury i nie zwalnia podatnika od konieczności zapłaty podatku z tytułu dostawy towarów, która rzeczywiście miała miejsce. W przeciwnym razie nieuczciwy podatnik byłby w takiej samej sytuacji jak ten, kto rzetelnie dokumentuje operacje gospodarcze – stwierdził WSA.
Tego samego zdania był NSA. Orzekł, że podatnik musi zapłacić podatek wynikający z pustych faktur i zarazem nie może skorygować podatku należnego wynikającego ze złożonych deklaracji. Obowiązek zapłaty podatku wynikającego z pustych faktur nie eliminuje bowiem obowiązku opodatkowania na zasadach ogólnych – powiedział sędzia Roman Wiatrowski. Zastrzegł, że dwukrotny podatek ma miejsce wyłącznie wtedy, gdy obok wystawienia pustej faktury dochodzi do faktycznej sprzedaży towarów.
Ważne
Każdy, kto wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązany do jego zapłaty. Dotyczy to zarówno osób fizycznych, prawnych, jak i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej (art. 108 ust. 1 ustawy o VAT)
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 9 lutego 2015 r., sygn. akt FSK 25/14