Nawet jeżeli spółka odstąpiła od naliczenia marży w transakcji z podmiotem powiązanym, nie oznacza to automatycznie, że zastosowana przez nią cena była nierynkowa. Fiskus musi sprawdzić, czy tak samo postąpiłyby podmioty niepowiązane – orzekł NSA.
Chodziło o polską spółkę należącą do międzynarodowej grupy kapitałowej. Spółka wykonuje na rzecz jednego z podmiotów powiązanych wiązki elektryczne wykorzystywane w motoryzacji, a także prowadzi usługi księgowe i informatyczne – przetwarzania danych i nadzoru nad systemami informatycznymi w grupie.
Naczelnik urzędu celno-skarbowego zbadał dokumentację cen transferowych spółki, zweryfikował jej rozliczenia z podmiotami powiązanymi i doszedł do wniosku, że zaniżyła ona przychody. Argumentem było to, że dział informatyczny spółki nie naliczał żadnej marży od usług informatycznych świadczonych dla podmiotu niemieckiego.
Naczelnik doszacował więc spółce przychód na podstawie art. 11 ustawy o CIT, stosując przy tym metodę marży plus. Uznał, że skoro spółka do innych swoich usług doliczała 7 proc. marży, to tak samo powinna postąpić w odniesieniu do usług informatycznych.
Firma nie zgodziła się z tą decyzją. W odwołaniu i skardze do sądu tłumaczyła, że w kontrolowanym okresie jej dział IT był w trakcie rozbudowy, a ponadto niemiecki podmiot nie refakturował na nią swoich usług informatycznych. W tej sytuacji nienaliczanie marży było jak najbardziej uzasadnione i nie powodowało, że usługi IT świadczone „po kosztach” były nierynkowe – argumentowała spółka.
Dyrektor izby administracji skarbowej podtrzymał jednak decyzję naczelnika, bo zgodził się z nim, że podmioty niezależne od siebie nie podjęłyby się świadczenia w dłuższym okresie usług „po kosztach”, czyli bez osiągania zysku na transakcji.
Innego zdania był Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim (sygn. akt I SA/Go 277/19). Zarzucił organom, że nie przeprowadziły analizy porównywalności transakcji, mimo że taki obowiązek nakładało na nie rozporządzenie ministra finansów z 10 września 2009 r., wskazujące m.in. sposób i tryb szacowania dochodów osób prawnych (Dz.U. nr 160 poz. 1268 ze zm.). Obecnie zastąpiły je dwa rozporządzenia z 21 grudnia 2018 r.: w sprawie cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dz.U. poz. 2491) oraz w sprawie sposobu i trybu eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dz.U. poz. 2474).
WSA stwierdził, że fiskus powinien był przeprowadzić analizę porównywalności z uwzględnieniem cen stosowanych przez podmioty niezależne.
Tak samo orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. Sędzia Aleksandra Wrzesińska-Nowacka zwróciła uwagę na to, że przeprowadzona przez organy analiza wykazała jedynie, że do większości usług marża 7 proc. była na poziomie rynkowym, ale nie dotyczyło to usług informatycznych. Jeżeli więc organy tak uważały, to powinny były wskazać podmioty niezależne, których praktyka potwierdziłaby, że podejście spółki w tym zakresie było nierynkowe.
– Przeprowadzone przez organy analizy porównywalności skupiły się jedynie na tym, czy marża 7 proc. była rynkowa. Organy nie zbadały natomiast, czy odstępstwa od marży również mogły być uznane za rynkowe – uzasadniła wyrok sędzia Wrzesińska-Nowacka.
Dodała, że samo powiązanie między podmiotami nie oznacza, że warunki są nierynkowe. Chcąc doszacować dochód, organy miały obowiązek wykazać, że spółka zaniżyła go w wyniku powiązań ze spółką niemiecką. ©℗
orzecznictwo
Wyrok NSA z 23 sierpnia 2022 r., sygn. akt II FSK 26/20 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
