Nie tylko informatycy, lecz także lekarze, dziennikarze, szkoleniowcy, handlowcy, dilerzy samochodowi – wszyscy rozważają, czy nie lepiej płacić ryczałt od przychodów zamiast PIT od dochodów, nawet gdy stawka tego drugiego podatku zmalała z 17 proc. do 12 proc.

Dziś mija termin, kiedy ryczałtowcy mogą zmienić formę opodatkowania i za drugie półrocze br. rozliczać się z fiskusem według skali podatkowej. Niezdecydowanym ustawodawca dał jeszcze jedną szansę – po zakończeniu roku będą mogli ponownie przemyśleć swój wybór i zmienić formę opodatkowania, ale nie za pół roku, tylko za cały miniony 2022 r. Piszemy o tym tutaj >>>>

Jaka stawka

Jednym z czynników wpływających na tę decyzję jest wysokość stawki ryczałtu właściwej dla danej działalności. Co do PIT nie ma wątpliwości: skala podatkowa przewiduje obecnie następujące stawki: 12 proc. oraz – od dochodów przekraczających 120 tys. zł – 32 proc. Trzeba też uwzględnić, że od dochodu do 30 tys. zł rocznie w ogóle nie płaci się podatku dochodowego.
Kwoty wolnej nie ma natomiast w ryczałcie ewidencjonowanym. Nie można też odliczać wydatków, bo ryczałt płaci się od przychodów, bez pomniejszania o podatkowe koszty.
Mimo to nie ma dnia, by na stronie resortu finansów nie została opublikowana przynajmniej jedna interpretacja odpowiadająca na pytanie podatnika, jaka stawka ryczałtu będzie prawidłowa dla wykonywanych przez niego usług. Pytają o to przede wszystkim informatycy, odkąd zorientowali się, że tylko niektóre rodzaje usług IT są objęte stawką 12 proc. Reszta może być z 8,5-proc. ryczałtem.
Ale nie tylko oni chcieliby płacić według takiej stawki. Chętnych jest wielu, wśród nich lekarze, dziennikarze, szkoleniowcy, pośrednicy handlowi. Odpowiedź nie zawsze jest dla nich pozytywna.
Nie należy dopatrywać się tu logiki, trzeba po prostu zajrzeć do art. 12 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1993 ze zm.). Przepis ten wskazuje, ile wynosi stawka ryczałtu dla poszczególnych rodzajów działalności. Jedyny problem – o czym wielokrotnie pisaliśmy – polega na tym, że w przepisie tym posłużono się kodami Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, a rejestrując biznes w CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej), trzeba podać kod Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).
Często więc dopiero interpretacja indywidualna daje pewność, ile podatku będzie oczekiwał fiskus. Ci, którzy się z nim nie godzą, mogą pójść do sądu. Na razie takich wyroków jest jak na lekarstwo.
Przechodzisz z ryczałtu na PIT według skali podatkowej? Wybór może być ryzykowny
Przechodzisz z ryczałtu na PIT według skali podatkowej? Wybór może być ryzykowny

Zobacz również

Szkolenia z 8,5 proc.

Z pewnością urzędowej wykładni nie będą kwestionować ci, którzy szkolą innych, i to nawet wtedy, gdy sami są doradcami podatkowymi, adwokatami, radcami prawnymi, biegłymi rewidentami lub wykonują inny wolny zawód w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 11 ustawy o zryczałtowanym podatku. Interpretacja dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 lipca 2022 r. (sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.495.2022.1.AP) jest dla nich korzystna. Pozwala na zastosowanie 8,5 proc., mimo że stawka właściwa dla wolnych zawodów to 17 proc.
Dyrektor KIS wyjaśnił jednak, że z art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. c ustawy wykreślono od 1 stycznia 2022 r. wskazanie, że stawka ryczałtu ma zastosowanie do świadczenia usług edukacyjnych innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów. Tym samym zastosowanie 8,5-proc. stawki do świadczenia usług w zakresie edukacji nie jest uzależnione od tego, czy są one wykonywane (czy też nie) w ramach wolnego zawodu. A zatem przychody ze świadczenia w ramach działalności gospodarczej usług sklasyfikowanych pod symbolem PKWiU 85.59.19.0 (Usługi w zakresie pozostałych poza szkolnych form edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane) mogą być opodatkowane 8,5-proc. stawką ryczałtu.

Pośrednik z 8,5 proc.

Z uzyskanej odpowiedzi ucieszy się również diler pośredniczący w sprzedaży hurtowej samochodów osobowych i furgonetek. Nabrał on wątpliwości, czy ma płacić 17-proc. ryczałt, czy według stawki 8,5 proc. Wykładnia dyrektora KIS nie pozostawia wątpliwości – prawidłowa jest niższa stawka, bo 17 proc. jest przewidziane tylko dla wolnych zawodów. Natomiast przychody ze świadczenia usług sklasyfikowanych według PKWiU pod symbolem 45.11.49.0 są przychodami z działalności usługowej opodatkowanej 8,5-proc. stawką ryczałtu – wyjaśnił dyrektor KIS w interpretacji z 8 sierpnia 2022 r. (sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.493.2022.3.MGR).
Zastrzegł jednak, że w tym wypadku nie ma zastosowania jeszcze niższy ryczałt – w wysokości 3 proc. Co prawda jest on przewidziany dla działalności usługowej w zakresie handlu (art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. b ustawy o zryczałtowanym podatku), ale – jak wyjaśnił fiskus – miałby on zastosowanie, gdyby podatnik kupował (na własny rachunek) i odsprzedawał pojazdy (lub inne towary), a nie tylko pośredniczył w obrocie nimi.
Prawo do 8,5 proc. ryczałtu mają także inni pośrednicy, np. w obrocie nieruchomościami. Potwierdził to dyrektor KIS w interpretacji z 16 sierpnia 2022 r. (sygn. 0114-KDIP2-2.4011.514.2022.2.AP).

…informatyk czasem też

Zdecydowana jednak większość najnowszych interpretacji dyrektora KIS to odpowiedzi na pytania informatyków, programistów i innych specjalistów z branży IT. Gdy nie dysponują oni autorskimi prawami do oprogramowania, to nie mogą korzystać z 5-proc. stawki PIT (czyli ulgi IP Box) właściwej dla dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Pozostaje im wtedy zbadać, czy nie mogliby płacić 8,5-proc. ryczałtu od przychodów.
Co prawda od 1 stycznia 2022 r. zmalała – z 15 proc. do 12 proc. – stawka dla usług związanych z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego, oprogramowania, jego instalacji oraz zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi. Każdy woli jednak płacić 8,5-proc. podatek (jeżeli tylko może) niż 12 proc. (czyli tyle samo co w PIT, zakładając brak kosztów uzyskania przychodu).
Dyrektor KIS wielokrotnie już potwierdził, że informatyk może płacić 8,5-proc. ryczałt, jeżeli tylko nie wykonuje usług, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2b lit. b ustawy o zryczałtowanym podatku (czyli np. usług związanych z doradztwem w zakresie oprogramowania). Najnowszym przykładem takiej wykładni są interpretacje: z 18 sierpnia br. (sygn. 0115-KDIT1.4011.327. 2022.2.JG), z 17 sierpnia br. (0114-KDIP2-2.4011.516. 2022.2.AP), z 9 sierpnia br. (0114-KDIP2-2.4011.413.2022. 2.MŻA).

Lekarze z 14 proc.

Lekarze na kontraktach, niezależnie od tego, czy świadczą usługi na rzecz szpitala, czy przychodni (jednostki podstawowej opieki zdrowotnej), mają prawo do 14-proc. ryczałtu, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2a lit. a ustawy – potwierdził dyrektor KIS w interpretacji z 10 sierpnia 2022 r. (sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.472.2022.2.AP).
To co prawda więcej niż 12 proc. PIT według skali podatkowej, ale jeżeli lekarz dużo zarabia, to bardziej może mu się opłacać oddawanie fiskusowi przez rok 14 proc. przychodu niż prawie jednej trzeciej dochodu (32 proc.) od nadwyżki powyżej 120 tys. zł.

Weterynarze z 8,5 proc.

Jeszcze niższy ryczałt płacą od 2022 r. weterynarze, bo usługi weterynaryjne są sklasyfikowane w całkiem innym dziale PKWiU – 75.00. W takiej sytuacji ma zastosowanie stawka 8,5-proc., a nie jak jeszcze rok temu 17 proc. Potwierdził to dyrektor KIS w interpretacji z 15 lutego 2022 r. (sygn. 0115-KDWT. 4011.76.2022.1.BM).

Dziennikarz z 15 proc.

Fiskus nie zgadza się na 8,5-proc. stawkę ryczałtu w odniesieniu do dziennikarzy, bo jak podkreśla, w dziale 90 PKWiU (Usługi kulturalne i rozrywkowe) mieści się podklasa 90.03.Z – Artystyczna i literacka działalność twórcza. A ta jest objęta 15-proc. stawką ryczałtu (art. 12 ust. 1 pkt 2 lit. y ustawy).
W interpretacji z 29 marca 2022 r. (sygn. 0114-KDIP3-2.4011.68.2022.2.MG) dyrektor KIS wskazał, że podklasa ta obejmuje:
  • działalność indywidualnych artystów, takich jak: rzeźbiarze, malarze, rysownicy, grawerzy, artyści uprawiający kwasoryt itp.,
  • działalność indywidualnych pisarzy wszystkich dziedzin, włączając fikcję literacką, literaturę popularnonaukową itp.,
  • działalność niezależnych dziennikarzy,
  • renowację prac artystycznych, takich jak obrazy itp.
W tej sytuacji – jak stwierdził organ – osoba, która pisze artykuły i poradniki o zindywidualizowanym charakterze, bazując na własnych umiejętnościach i doświadczeniu, płaci 15-proc. ryczałt, choćby nawet kierowała się wytycznymi podmiotu zlecającego ich napisanie.

…ilustrator też

Taki sam 15-proc. ryczałt płaci ten, kto wykonuje na rzecz innych podmiotów gospodarczych (firm) rysunki do filmów, ilustracje do książek, do innych utworów literackich i muzycznych oraz indywidualne projekty zdobnicze. W interpretacji z 25 marca 2022 r. (0114-KDIP3-2.4011.72.2022.2.MG) nie miał wątpliwości, że to usługi zaliczane do kulturalnych i rozrywkowych (PKWiU dział 90), a zatem z 15-proc. stawką podatku.©℗
Kto jaki może płacić ryczałt ewidencjonowany
Rodzaj usług Stawka ryczałtu Uwagi
Doradca podatkowy, księgowy, biegły rewident, adwokat, radca prawny i inni wykonujący wolne zawody 17 proc. Pod warunkiem, że jest spełniona definicja wolnego zawodu, o której mowa w art. 4 ust. 11 pkt 11 ustawy*
Prowadzący szkolenia (usługi w zakresie edukacji) 8,5 proc. Niezależnie od tego, czy wykonuje te usługi w ramach wolnego zawodu, czy poza nim
Informatyk 8,5 proc. Pod warunkiem, że nie wykonuje usług, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2b ustawy*
Lekarz (także dentysta) na kontrakcie 14 proc. Niezależnie od tego, czy świadczy usługi na rzecz szpitala, czy POZ
Weterynarz 8,5 proc.
Pośrednik w sprzedaży 8,5 proc. Chyba że kupuje towary na własny rachunek i je odsprzedaje (handel jest ze stawką 3 proc.)
Dziennikarz 15 proc. Pod warunkiem, że działa jako niezależny dziennikarz
* Ustawa z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1993 ze zm.)