Jeżeli urząd skarbowy nabierze uzasadnionej obawy, że podatkowa grupa kapitałowa lub grupa VAT nie zapłacą podatku, będzie mógł zabezpieczyć się na majątku ich członków.
Zmianę w tym zakresie przewiduje projekt nowelizacji ordynacji podatkowej. Wciąż nie został on opublikowany na stronach Rządowego Centrum Legislacji, jego treść jest jeszcze uzgadniana w ramach Krajowej Administracji Skarbowej.
Przypomnijmy, że na razie nie można jeszcze tworzyć grup VAT. Będzie to możliwe od 1 stycznia 2023 r., co wynika z nowelizacji niektórych ustaw w celu automatyzacji załatwiania niektórych spraw przez KAS (Dz.U. z 2022 r. poz. 1301).
Od lat działają już natomiast podatkowe grupy kapitałowe w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych.
Zabezpieczenie na majątku członków PGK i grupy VAT będzie możliwe, jeżeli zajdzie uzasadniona obawa, że nie zostanie wykonane zobowiązanie podatkowe, które ciąży na grupie, bo - jak wiadomo - to ona, a nie jej członkowie, jest podatnikiem CIT (będzie podatnikiem VAT).
Zmiana konieczna…
W uzasadnieniu do projektu nowelizacji Ministerstwo Finansów zwróciło uwagę na to, że ani PGK ani grupy VAT - mimo że są one (będą) podatnikami - nie posiadają własnego majątku. Natomiast tworzące je spółki odpowiadają solidarnie za zobowiązania grupy.
Problem polega na tym, że obecne przepisy działu III rozdział 3 ordynacji podatkowej nie dają podstawy do zabezpieczenia zobowiązań grup na majątku ich członków. Ma więc się to zmienić od 1 czerwca 2023 r.
W tym zakresie planowana zmiana nie jest więc zaskoczeniem dla ekspertów.
- W idealnym świecie każde zobowiązanie podatkowe jest płacone na czas i w pełnej wymaganej przepisami prawa wysokości. Niestety niekiedy tak się nie dzieje. Dlatego projekt wprowadza zasady zabezpieczenia interesów Skarbu Państwa przed ryzykiem braku uiszczenia podatku przez podatnika - wyjaśnia Maciej Hadas, doradca podatkowy, partner w Grant Thornton.
Tłumaczy, że gdyby nie było podstawy prawnej do wydania decyzji o zabezpieczeniu wykonania zobowiązania podatkowego w stosunku do spółki tworzącej PGK lub członka grupy VAT, to Skarb Państwa nie mógłby w praktyce zabezpieczyć ryzyka związanego z brakiem zapłaty podatku przez te grupy.
Radzi natomiast, aby decydując się na utworzenie grupy, z rozmysłem dobierać jej pozostałych uczestników.
…ale wymaga poprawek
Potrzebę uzupełnienia przepisów ordynacji podatkowej rozumie także Jakub Warnieło, doradca podatkowy i menedżer w zespole postępowań podatkowych MDDP.
- Skoro PGK i grupy VAT nie stanowią odrębnych podmiotów i nie posiadają wspólnego majątku, to zabezpieczenie powinno być możliwe wobec poszczególnych spółek wchodzących w ich skład - mówi ekspert.
Jego wątpliwości budzi jednak to, w odniesieniu do których spółek wchodzących w skład grupy możliwe będzie stosowanie zabezpieczenia. Z projektu wynika, że będzie ono stosowane wobec wszystkich członków PGK oraz grupy VAT. Jakub Warnieło uważa, że to zły pomysł.
- Nie wyobrażam sobie sytuacji, w której organ określa przybliżoną kwotę potencjalnej zaległości podatkowej PGK lub grupy VAT i taką kwotę zabezpiecza na rachunkach wszystkich spółek wchodzących w skład grupy - mówi ekspert.
Jego zdaniem takie rozwiązanie byłoby nieproporcjonalne do celów, jakim ma służyć zabezpieczenie. - Wydanie decyzji o zabezpieczeniu zobowiązania podatkowego grupy wobec wszystkich jej uczestników może oznaczać całkowite sparaliżowanie działalności gospodarczej wszystkich podmiotów wchodzących w ich skład, podczas gdy wystarczające mogłoby być zabezpieczenie majątku tylko jednej spółki - ostrzega Jakub Warnieło.
Zwraca też uwagę, że przy obecnej konstrukcji przepisów bardzo trudno jest skutecznie zakwestionować decyzję o zabezpieczeniu i cofnąć jej skutki. - To dodatkowo pokazuje, że możliwość zabezpieczenia majątku wszystkich spółek wchodzących w skład PGK lub grupy VAT stanowiłoby bardzo niebezpieczny oręż w rękach organów podatkowych - uważa ekspert.
Potrzebne doprecyzowanie
Dlatego w jego przekonaniu możliwość zabezpieczenia zobowiązania podatkowego przed terminem płatności nie powinna dotyczyć wszystkich spółek tworzących grupę, lecz tylko konkretnych, np. wyznaczonego przedstawiciela grupy VAT lub spółki reprezentującej podatkową grupę kapitałową.
Dodajmy, że decyzja o zabezpieczeniu będzie wydawana w szczególności, gdy grupa trwale nie będzie uiszczać wymagalnych już zobowiązań publicznoprawnych. Natomiast będzie wygasała w momencie wszczęcia postępowania egzekucyjnego wobec spółki tworzącej grupę podatkową. ©℗
