Obowiązek składania deklaracji uproszczonych przez podmioty nabywające wewnątrzwspólnotowo węgiel, zwolnione z akcyzy, nie wynika z ustawy. Projekt nowelizacji ani wzór takiej deklaracji nie mają tu znaczenia – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach.

Sprawa dotyczyła producenta wapna, wyrobów wapienniczych, kamienia i kruszyw. Na potrzeby tej działalności spółka kupuje od podmiotów z Unii Europejskiej węgiel brunatny (lignit, oznaczony kodem CN 2702 10 00). Spółka jest więc podmiotem zużywającym węgiel na cele opałowe wykorzystywane w procesach mineralogicznych, elektrolitycznych i metalurgicznych oraz redukcji chemicznej. Wewnątrzwspólnotowe nabycie węgla jest zwolnione z akcyzy na podstawie art. 31a ust. 3 pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym. Spółka wyjaśniła, że spełnia wymogi tego zwolnienia.
W związku ze zmianami w akcyzie (Dz.U. z 2021 r. poz. 72), które weszły w życie od 1 stycznia 2021 r., spółka zarejestrowała się w centralnym rejestrze podmiotów akcyzowych jako podmiot zużywający wyroby zwolnione z akcyzy.
WSA: Podatek od wadium jak od zaliczek i zadatków
WSA: Podatek od wadium jak od zaliczek i zadatków

Zobacz również
Niedługo później, 1 maja 2021 r., weszła w życie kolejna nowelizacja ustawy o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2021 r. poz. 694), która wprowadziła m.in. obowiązek składania deklaracji kwartalnych na podatek akcyzowy dla niektórych podmiotów działających w obrębie wyrobów akcyzowych (formularz AKC-KZ). Spółka w październiku 2021 r. uzyskała interpretację indywidualną potwierdzającą, że nie musi składać deklaracji kwartalnych AKC-KZ. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał jednak, że spółka musi składać kwartalną deklarację uproszczoną na formularzu AKC-UA.
Spółka się z tym nie zgadzała, więc złożyła kolejny wniosek o interpretację. Dopytała, czy na pewno musi składać naczelnikowi urzędu skarbowego deklarację uproszczoną AKC-UA, a także wypełniać pozostałe obowiązki wynikające z art. 78 ust. 1 i 3a w zw. z art. 78 ust. 3 ustawy o podatku akcyzowym, czyli dokonywać zgłoszeń o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym węgla oraz składać zabezpieczenia akcyzowe. O to toczył się spór w tej sprawie.
Spółka uważała, że skoro spełnia warunki i wewnątrzwspólnotowe nabycie wyrobów węglowych jest zwolnione z akcyzy, nie musi składać deklaracji uproszczonych, o których mowa w art. 78 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku akcyzowym. Nie musi też zgłaszać, że planuje kupić węgiel od kontrahentów z UE, ani składać zabezpieczeń akcyzowych. Spółka zwracała uwagę, że nowe przepisy odnoszą się do podmiotów, które stosują jakąkolwiek stawkę podatku. Nie dotyczą więc podmiotów korzystających ze zwolnienia z podatku.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się ze spółką. Uznał, że musi ona składać deklaracje uproszczone AKC-UA. Uzasadnił, że ustawodawcy chodziło o to, aby pozyskać dane pozwalające na oszacowanie wielkości preferencji podatkowych. Dyrektor dodał, że obowiązek składania deklaracji przez podmioty takie jak spółka wynika również z rozporządzenia ministra finansów z 2 czerwca 2021 r. w sprawie wzorów deklaracji uproszczonych w sprawie podatku akcyzowego od nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1089). We wzorze deklaracji uproszczonej AKC-UA określono, że w przypadku nabycia wewnątrz wspólnotowego wyrobów akcyzowych trzeba podać m.in. podstawę zwolnienia z podatku i kod CN dla wyrobów węglowych.
Zdaniem dyrektora KIS podatnik musi więc złożyć deklarację uproszczoną AKC-UA. Według organu pomimo zwolnienia nabyte wewnątrzwspólnotowo wyroby węglowe nadal pozostają wyrobami akcyzowymi spoza załącznika do ustawy akcyzowej, które są objęte na terytorium kraju stawką akcyzy inną niż stawka zerowa. Zdaniem organu spółka musi też zgłaszać planowane nabycie wewnątrzwspólnotowe. Nie musi jedynie wpłacać zabezpieczenia, skoro wewnątrzwspólnotowe nabycie węgla przez spółkę jest zwolnione z podatku.
WSA nie zgodził się z organem. Wskazał, że wykreował on obowiązki: zgłoszenia o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym wyrobów węglowych w zwolnieniu i złożenia deklaracji uproszczonej (AKC-UA). Nie wynikają one bowiem z art. 21a ust. 1, art. 78 ust. 1 pkt 1 i 3 ani z art. 78 ust. 3 ustawy akcyzowej. Sąd stwierdził, że organ sam stworzył obowiązki podatnikowi w wyniku interpretacji przepisów, a to jest niedopuszczalne.
Sąd nie zgodził się z argumentem organu, że obowiązek wynika ze wzoru deklaracji uproszczonej, który został określony w rozporządzeniu ministra finansów z 2 czerwca 2021 r. (Dz.U. poz. 1089). Obowiązki te - stwierdził sąd - powinny wynikać z ustawy. Również uzasadnienie do projektu ustawy nowelizującej nie może nakładać obowiązków na podatników. Zdaniem sądu zmiany wprowadzone od 1 lipca 2021 r. dotyczące składania deklaracji podatkowych doprowadziły do powstania luki. Może ją uzupełnić jedynie ustawodawca. Skoro przepisy obowiązujące od lipca 2021 r. są niespójne, to należało tu zastosować zasadę rozstrzygania wątpliwości prawnych na korzyść podatnika (in dubio pro tributario, art. 2a ordynacji podatkowej). Istniejących wątpliwości co do treści przepisów nie da się bowiem usunąć w drodze ich wykładni.
- W ocenie sądu dyrektor w sposób sprzeczny zarówno z art. 2, art. 7 konstytucji, jak i art. 2a ordynacji podatkowej, a przede wszystkim art. 3 pkt 5 w zw. z art. 3 pkt 2 ordynacji podatkowej w wyniku procesu wykładni przepisów w sposób nieuprawniony zastąpił ustawodawcę - stwierdził WSA. Wyrok jest nieprawomocny.©℗
OPINIA
Obowiązki muszą wynikać z ustawy
Przepisy dotyczące składania deklaracji wakcyzie od początku budzą emocje. Już na etapie publikacji ustawy nowelizującej akcyzę z 30 marca 2021 r. obawy budził brak spójności pomiędzy art. 24e ustawy akcyzowej aart. 78 tej ustawy. Pierwszy przepis nakłada obowiązek deklarowania zwolnień iwyrobów zzerową stawką. Drugi (art. 78 ustawy) dotyczy nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów zzapłaconą akcyzą inakazuje składać uproszczoną deklarację kwartalną do wyrobów zzerową stawką akcyzy.
Słusznie orzekł więc WSA wKielcach, że art. 78 ustawy akcyzowej nie jest dedykowany do deklarowania wyrobów zwolnionych zakcyzy, ajuż wszczególności wyrobów zwolnionych wskazanych wyłącznie w załączniku nr 1 do ustawy. Co gorsze, uproszczona deklaracja kwartalna odnosi się wyłącznie do wyrobów akcyzowych zzałącznika nr 2 zzerową stawką akcyzy. Nie odnosi się więc do zwolnień. Zaproponowany przez dyrektora KIS model deklarowania nie wynika więc zprzepisów prawa. Sąd słusznie orzekł, że nie można szukać podstaw do nałożenia obowiązków podatkowych wprzepisach wykonawczych ani wsamych formularzach podatkowych, bo te przecież powinny zawsze wynikać zustawy podatkowej.

orzecznictwo

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 21 lipca 2022 r., sygn. akt I SA/Ke 225/22www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia