Nie są przychodem wspólnika niespłacone przez niego odsetki z tytułu weksli własnych, jeżeli weksle te wracają do niego w wyniku rozwiązania spółki osobowej – orzekł NSA.
Sprawa dotyczyła wspólnika spółki komandytowej (wówczas jeszcze osobowej w rozumieniu przepisów podatkowych), która była właścicielem znaków towarowych i udzieliła komandytariuszowi licencji na korzystanie z nich. Miała również wierzytelności z tytułu weksli wystawionych przez wspólnika. Przysługiwały jej w związku z tym odsetki od nich.
Wspólnicy postanowili rozwiązać spółkę na podstawie art. 67 w zw. z art. 58 kodeksu spółek handlowych. W wyniku tego majątek spółki (w tym znaki towarowe, wierzytelności względem wspólnika z tytułu weksli własnych i odsetek od nich) trafiłyby do wspólników proporcjonalnie do przysługującego im udziału w zysku.
Wskutek rozwiązania firmy doszłoby więc do konfuzji, czyli wygaśnięcia wzajemnych długów (zobowiązań) i wierzytelności pomiędzy wspólnikiem a spółką. Wspólnik byłby bowiem zarówno dłużnikiem (z tytułu wystawionych przez niego weksli), jak i wierzycielem (z tytułu przysługującego mu udziału w majątku spółki).
Nie było wątpliwości, że otrzymując majątek spółki, wspólnik nie uzyska przychodu, który podlegałby opodatkowaniu. Spór z fiskusem dotyczył niespłaconej części odsetkowej z tytułu weksli własnych.
Wspólnik uważał, że odsetki, tak samo jak pozostałe aktywa, nie są dla niego przychodem. Argumentował, że wskutek konfuzji jego zobowiązanie wygaśnie zarówno w części kapitałowej, jak i odsetkowej.
Nie zgodził się z tym dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Stwierdził, że otrzymany przez wspólnika majątek spółki w postaci wierzytelności wekslowych nie jest dla niego przychodem w części kapitałowej, ale jest w części odsetkowej.
Organ tłumaczył to tym, że gdyby wcześniej, jeszcze przed rozwiązaniem spółki, wspólnik spłacił swój dług z tytułu wystawionych weksli własnych oraz odsetki od nich, to spółka nie miałaby przychodu w części kapitałowej, ale jej przychodem byłyby otrzymane odsetki. W rezultacie wspólnik musiałby zapłacić od nich podatek dochodowy.
Interpretację tę uchylił WSA w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 2196/18). Zwrócił uwagę na to, że konfuzja jest tu konsekwencją likwidacji spółki osobowej. Wykluczone jest więc jakiekolwiek świadczenie, nie ma żadnego przyrostu majątku, a tym samym nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu.
Skoro nikt nie może sam od siebie żądać spełnienia świadczenia ani też go egzekwować, to nie może również siebie samego spłacać – stwierdził WSA. Nie zgodził się więc z organem, że wygaśnięcie wierzytelności odsetkowej, w związku z konfuzją, stanowi szczególny rodzaj jej spłaty.
Tak samo orzekł NSA. Orzekł, że konfuzja jest w całości neutralna podatkowo.
– Chociaż art. 12 ust. 4 pkt 3a w zw. z ust. 4g ustawy o CIT dotyczą jedynie pożyczek i ich oprocentowania, a nie weksli, to można z tego wywieść, że intencją ustawodawcy było takie samo potraktowanie również weksli i odsetek od nich – uzasadnił wyrok sędzia Antoni Hanusz. ©℗
orzecznictwo
Wyrok NSA z 7 czerwca 2022 r., sygn. akt II FSK 2548/19 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
