W I kw. 2022 r. tendencja niewiele się zmieniła. W tym czasie tzw. superurząd przeprowadził w największych firmach trzy kontrole rozliczeń w CIT i ani jednej w zakresie VAT.
Więcej kontroli Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy zrealizował w pozostałych przedsiębiorstwach podlegających jego właściwości (są to m.in. krajowe zakłady ubezpieczeń i reasekuracji, spółki giełdowe). W całym 2021 r. przeprowadził w nich w sumie 17 kontroli w zakresie rozliczeń VAT i trzy dotyczące CIT, natomiast w pierwszym I kw. br. – dwie kontrole dotyczące VAT i ani jednej w zakresie CIT.
Ani w 2021 r., ani w I kw. br. Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy nie przeprowadził żadnej kontroli w podatkowych grupach kapitałowych.
Różne oceny
– Pozornie liczby te nie wydają się imponujące, ale nie są one takie złe, jeśli weźmiemy pod uwagę, że 2021 r. był dopiero pierwszym rokiem działalności tzw. superurzędu i towarzyszyły temu pewne problemy kadrowe oraz wiadoma sytuacja epidemiczna – komentuje Adrian Kęmpiński z kancelarii Ostrowski i Wspólnicy. Nie ma wątpliwości, że w 2022 r. statystyki mogą być znacznie wyższe, bo – jak mówi – superurząd dopiero się rozkręca.
Podobnego zdania jest Jarosław Ziółkowski, doradca podatkowy w Independent Tax Advisers.
– Minęło pierwsze półtora roku i w tym czasie urzędnicy musieli zapoznać się ze specyfiką działalności prowadzonej przez podległe im podmioty. Zakładam, że znaczna część prowadzonych przez nich działań była ukierunkowana na czynności sprawdzające. Dopiero to pozwoli planować i podejmować dalsze kroki, w tym kontrole – uważa ekspert.
Bardziej krytyczny w ocenie danych jest Marcin Zarzycki, doradca podatkowy, adwokat i partner w LTCA.
– Statystyki prowadzą do dwóch wniosków – albo urząd tak sprawnie współpracuje z podatnikami, że kontrole nie mają sensu, albo efektywność jego działań jest mizerna. Niezależnie od tego, który wniosek jest prawidłowy, jest on dobrą wiadomością dla podatników podlegających pod tzw. superurząd. Przynajmniej na razie nie muszą się oni obawiać zwiększonej aktywności ze strony fiskusa – mówi ekspert.
Czym się zajmuje
Przypomnijmy, że Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy przejął od 2021 r. nadzór nad rozliczeniami m.in. podatkowych grup kapitałowych, banków krajowych w formie spółki akcyjnej, banków hipotecznych, krajowych zakładów ubezpieczeń i krajowych zakładów reasekuracji, spółek publicznych i prawie 2,6 tys. największych spółek oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, których przychody przekroczyły równowartość 50 mln euro. Reguluje to rozporządzenie z 28 grudnia 2020 r. w sprawie niektórych podatników i płatników, w odniesieniu do których zadania są wykonywane przez naczelnika urzędu skarbowego innego niż właściwy miejscowo (Dz.U. poz. 2456).
Powołanie takiego superurzędu rekomendował jeszcze w 2015 r. Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Miał to być element kompleksowej reformy polskiej skarbówki. Ostatecznie doszło do tego z początkiem 2021 r. Największe firmy otrzymały swoich „opiekunów”, których zadaniem jest pomoc w załatwianiu trudnych spraw i zapewnienie szybkiego przepływu informacji.
– Przykładowo, jeżeli kluczowy podatnik będzie chciał uzyskać informację czy wyjaśnić rozbieżności w deklaracji, opiekun mu podpowie, z kim ma się skontaktować – zapowiadał dyrektor Artur Gostomski z departamentu kluczowych podmiotów w Ministerstwie Finansów (patrz: „Będzie jeden urząd dla największych podatników”, DGP nr 196/2020).
Będzie jeden urząd dla największych podatników
Będzie jeden urząd dla największych podatników

Zobacz również
Uruchomienie superurzędu nie przebiegło bez problemów. W połowie 2021 r. Pierwszy Mazowiecki US szukał 50 nowych pracowników, proponując im na początek wynagrodzenie rzędu 4 tys. zł brutto. Eksperci oceniali, że to niewiele i fiskus będzie miał duże problemy z zatrudnieniem najlepszych specjalistów.
– Niewykluczone, że to również mogło przełożyć się na relatywnie skromne statystyki dotyczące działalności tego urzędu – uważa Marcin Zarzycki.
Czynności sprawdzające
Najnowsze statystyki dotyczą również czynności sprawdzających przeprowadzonych przez tzw. superurząd w 2021 r. i w I kw. br. Wynika z nich, że najwięcej, bo ponad 17,5 tys., przeprowadzono w ubiegłym roku w zakresie VAT, a w I kw. 2022 r. – 5417.
Z kolei w zakresie prawidłowości zeznań CIT-8 przeprowadzono w ubiegłym roku 8645 czynności sprawdzających, a w I kw. br. – 855.
Wobec podatkowych grup kapitałowych przeprowadzono w ubiegłym roku 35 czynności sprawdzających, a w I kw. br. – 4.
Niewiele czynności sprawdzających dotyczyło korzystania z ulg badawczo-rozwojowej i IP Box. W pierwszym przypadku było ich 128 w 2021 r. i 31 w I kw. br. Jeśli chodzi natomiast o czynności sprawdzające w zakresie korzystania z ulgi IP Box, to w ubiegłym roku zrealizowano ich 10, a w I kw. 2022 r. – jedną.
Kontrole i czynności sprawdzające prowadzone w Pierwszym Mazowieckim Urzędzie Skarbowym
Liczba kontroli
Okres rozliczeniowy VAT CIT
Podmioty, których przychody przekroczyły równowartość 50 mln euro Inne podmioty obsługiwane przez Pierwszy Mazowiecki us Podmioty, których przychody przekroczyły równowartość 50 mln euro Inne podmioty obsługiwane przez Pierwszy Mazowiecki us
I kwartał 2021 r. 0 2 1 3
II kwartał 2021 r. 0 5 3 0
III kwartał 2021 r. 1 2 2 0
IV kwartał 2021 r. 2 8 5 0
2021 r. – podsumowanie 3 17 11 3
I kwartał 2022 r. 0 2 3 0
Liczba czynności sprawdzających
Czynności sprawdzające 2021 r. I kwartał 2022 r.
w zakresie ulgi badawczo-rozwojowej 128 31
w zakresie ulgi IP BOX 10 1
wobec podmiotów posiadających status centrum badawczo-rozwojowego 1 1
w zakresie zeznania CIT-8 8645 855
w zakresie VAT (badanie zasadności zwrotu nadwyżki VAT) 17513 5417
prowadzone wyłącznie wobec podatkowych grup kapitałowych 35 4