Czy za panele fotowoltaiczne trzeba obowiązkowo zapłacić w split paymencie? Jak rozliczyć w VAT dobrowolne wpłaty od użytkowników programu komputerowego? Czy należy pobrać podatek u źródła przy zapłacie należności z tytułu składek ubezpieczeniowych? Kiedy należy zmniejszyć podatek odliczony w przypadku otrzymania duplikatu faktury korygującej in minus?
Podatnik kupił panele fotowoltaiczne (bez montażu). Za zakup otrzymał fakturę na kwotę 39 999 zł z adnotacją ,,mechanizm podzielonej płatności”. Czy to oznacza, że musi opłacić tę fakturę z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności?
Na podstawie art. 108a ust. 1a ustawy o VAT nabywcy towarów i usług mają obowiązek dokonywania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Jest tak, jeżeli łącznie spełnionych jest pięć warunków, w tym jeżeli otrzymana faktura dokumentuje nabycie towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT albo nabycia towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT dotyczy kwota płacona przed dokonaniem dostawy towarów lub wykonaniem usługi.
Moim zdaniem panele fotowoltaiczne są klasyfikowane na gruncie PKWiU w grupowaniu 27.11.32.0 obejmującym zespoły prądotwórcze z silnikami o zapłonie iskrowym; pozostałe zespoły prądotwórcze; elektryczne przetwornice jednotwornikowe. W związku z tym nie należą one do towarów wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. W przedstawionej sytuacji podatnik nie ma więc obowiązku dokonania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. I choć na otrzymanej fakturze znajduje się adnotacja „mechanizm podzielonej płatności”, to nie przesądza ona o istnieniu obowiązku dokonania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (i odwrotnie – brak na fakturze adnotacji „mechanizm podzielonej płatności” nie wyłącza obowiązku dokonania płatności z zastosowaniem split paymentu). ©℗
Podstawa prawna
art. 108a ust. 1a w zw. z załącznikiem nr 15 do ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931)
Podatnik wynajmuje krótkoterminowo lokal mieszkalny za pośrednictwem serwisu Booking.com. Kiedy powstaje obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia tych usług? W miesiącu wykonania usługi (np. w maju 2022 r.) czy też w miesiącu rozliczenia i wypłacenia pieniędzy przez Booking.com (np. w czerwcu 2022 r.)?
Przepisy o VAT przewidują szczególny termin powstawania obowiązku podatkowego z tytułu świadczenia usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze oraz wystawiania faktur dokumentujących świadczenie tych usług. Otóż przy świadczenia ww. usług powstaje on z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż z upływem terminu płatności (art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b tiret trzecie w zw. z art. 19a ust. 7 w zw. z art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT). Dotyczy to również świadczenia usług najmu krótkoterminowego, przy czym – jak wynika z interpretacji indywidualnej dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 2 kwietnia 2019 r. (nr 0111-KDIB3-1.4012.952.2018.2.ICZ) – jeżeli termin płatności nie jest oznaczony (jak rzecz się ma – jak zakładam – w omawianej sytuacji), należy przyjąć, że jest nim pierwszy dzień korzystania z usługi najmu przez klienta. Tak jest ze względu na art. 669 par. 2 kodeksu cywilnego, który stanowi, że jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie określony, czynsz powinien być płacony z góry. Prowadzi to do wniosku, że obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia przez podatnika usług wynajmu krótkoterminowego powstaje w przedstawionej sytuacji w pierwszych dniach korzystania z usług najmu przez klientów. Na przykład, jeśli podatnik sprzedał za pośrednictwem serwisu Booking.com usługę wynajmu lokalu od 29 kwietnia do 3 maja 2022 r., to – w świetle wyjaśnień organów podatkowych – obowiązek podatkowy w VAT z tytułu świadczenia tej usługi powstał 29 kwietnia 2022 r.©℗
Podstawa prawna
art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b tiret trzecie w zw. z art. 19a ust. 7 w zw. z art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931)
art. 669 par. 2 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1740; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2459).
Podatnik umieścił na amerykańskiej platformie internetowej stworzony przez siebie program, który może być ściągany przez użytkowników za darmo, przy czym jednocześnie mogą oni dobrowolnie wspierać twórcę. Jak podatnik powinien rozliczać takie wpłaty na gruncie VAT?
Opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatne dostawy towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Aby przy tym dostawy towarów lub świadczenie usług mogły zostać uznane za odpłatne, między ich dokonywaniem a odpłatnością (wynagrodzeniem) musi istnieć bezpośredni związek. W przedstawionej sytuacji warunek ten nie jest spełniony, a w konsekwencji otrzymywane przez podatnika wpłaty nie stanowią wynagrodzenia z tytułu dokonywania przez niego czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Jest to sytuacja podobna do świadczenia usług przez ulicznego muzyka, któremu przechodnie przekazują dobrowolne datki. W przypadkach takich – jak wynika z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 3 marca 1984 r. w sprawie C-16/93 – między stronami (muzykiem oraz przechodniami) nie dochodzi do świadczenia usług za określonym wynagrodzeniem. W takich przypadkach bowiem wyłącznie od przechodniów zależy, czy i w jakiej wysokości przekażą datek, a w konsekwencji datki te nie stanowią wynagrodzenia z tytułu grania przez muzyka.
A zatem we wskazanej sytuacji nie dochodzi do opodatkowania VAT. W konsekwencji otrzymywanych wpłat podatnik nie ma obowiązku opodatkowywać ani w żaden sposób rozliczać na gruncie VAT. ©℗
Podstawa prawna
art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931)
Spółka z o.o. korzysta z usług firmy ubezpieczeniowej z Francji. Czy w związku z dokonywaniem płatności składek ubezpieczeniowych firma ma obowiązek poboru podatku u źródła?
W określonych przepisami przypadkach podatek z tytułu przychodów uzyskiwanych na terytorium Polski przez podatników objętych ograniczonym obowiązkiem podatkowym (w uproszczeniu – nierezydentów) pobierany jest w formie ryczałtu (art. 21 ust. 1 ustawy o CIT oraz art. 29 ust. 1 ustawy o PIT). W przypadkach takich do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego (tzw. podatku u źródła) obowiązane są – jako płatnicy – polskie osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz będące przedsiębiorcami osoby fizyczne (art. 26 ust. 1 ustawy o CIT oraz art. 41 ust. 4 w zw. z art. 41 ust. 1 ustawy o PIT).
Zdaniem organów podatkowych do przychodów, których to dotyczy, należą m.in. przychody z tytułu świadczenia usług ubezpieczeniowych (zob. interpretacje indywidualne dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 września 2019 r., nr 0111-KDIB1-3.4010.286.2019.2.MBD oraz z 20 października 2020 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.322.2020.2.NL). W świetle orzecznictwa reprezentowanego przez sądy administracyjne jest to jednak stanowisko nieprawidłowe. Tytułem przykładu można wskazać wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 22 stycznia 2020 r. (sygn. akt I SA/Bd 655/19), wyrok WSA w Warszawie z 9 września 2020 r. (sygn. akt III SA/Wa 2457/19), wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 grudnia 2021 r. (sygn. akt II FSK 1155/21) czy wyrok WSA w Krakowie z 18 lutego 2022 r. (sygn. akt I SA/Kr 1627/21). Jak czytamy w ostatnim z tych orzeczeń, „umowa, której treść odpowiada essentialia negotii umowy ubezpieczenia, określonym w art. 805 par. 1 k.c., nie jest «świadczeniem o podobnym charakterze» do gwarancji w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT – a co za tym idzie podmioty wskazane w art. 26 ust. 1 ustawy o CIT nie mają obowiązku pobierać jako płatnicy podatku u źródła od przychodów uzyskiwanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy o CIT, z tytułu świadczenia usługi ubezpieczenia”.
W świetle stanowiska reprezentowanego przez sądy administracyjne uzyskiwane przez francuską firmę ubezpieczeniową przychody z tytułu świadczenia usług ubezpieczeniowych nie podlegają przepisom o poborze podatku u źródła. Tak więc z tytułu ich wypłacania spółka z o.o. nie ma ani obowiązku poboru podatku u źródła (bez konieczności posiadania certyfikatu rezydencji), ani obowiązku sporządzania informacji IFT (tj. IFT-2/IFT-2R).©℗
Podstawa prawna
art. 21 ust. 1, art. 26 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1800; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 872)
art. 29 ust. 1, art. 41 ust. 1 i 4 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 872)
Na początku maja 2022 r. podatnik otrzymał duplikat faktury korygującej in minus, który był wystawiony 25 kwietnia 2022 r. Kiedy w tej sytuacji podatnik musi zmniejszyć podatek odliczony?
W przypadku obniżenia podstawy opodatkowania, o którym mowa w art. 29a ust. 13 ustawy o VAT, lub stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze, o którym mowa w art. 29a ust. 14 ustawy o VAT, nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego. Obecnie – jak wynika z art. 86 ust. 19a ustawy o VAT – zmniejszenia takiego dokonuje się co do zasady w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym zostały spełnione uzgodnione z dostawcą towarów lub usługodawcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług lub kwoty podatku wykazanego na fakturze. Wyjątek od tej zasady ma miejsce, jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje – wówczas zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.
Wskazana zasada obowiązuje jednak tylko w przypadku faktur korygujących wystawionych od 1 stycznia 2021 r. (art. 12 ustawy nowelizującej z 27 listopada 2020 r.). Wcześniej treść art. 86 ust. 19a ustawy o VAT wiązała obowiązek zmniejszenia kwoty podatku naliczonego z rozliczeniem za okres rozliczeniowy otrzymania faktury korygującej.
W świetle powyższego odpowiedź na pytanie zależy od tego, czy otrzymany został duplikat faktury korygującej in minus wystawionej przed 1 stycznia 2021 r. Jeżeli nie, zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w ramach rozliczenia za okres, w którym spełnione zostały warunki obniżenia podstawy opodatkowania lub kwoty podatku. Oznacza to, że jeżeli za okres ten została już złożona deklaracja VAT, konieczna jest jej korekta. W przeciwnym razie zmniejszenie kwoty podatku naliczonego powinno zostać uwzględnione w bieżącej deklaracji VAT. Przy czym jeśli podatnik nie obniżył jeszcze kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, to kwotę zmniejszenia jest zobowiązany uwzględnić w rozliczeniu za okres, w którym dokonuje tego zmniejszenia.
Jeżeli natomiast otrzymany obecnie duplikat dotyczy faktury korygującej wystawionej przed 1 stycznia 2021 r., odpowiedź na pytanie zależy od tego, czy podatnik otrzymał fakturę korygującą, której duplikat otrzymał w maju 2022 r. Jeżeli tak, kwotę podatku naliczonego podatnik obowiązany jest zmniejszyć wstecznie, tj. w drodze korekty okresu rozliczeniowego otrzymania tej faktury korygującej. W przeciwnym razie (tj. jeżeli nie otrzymał oryginału faktury korygującej zmniejszającej) zmniejszenia kwoty podatku naliczonego podatnik jest obowiązany dokonać w maju 2022 r. (tj. w miesiącu otrzymania przedmiotowego duplikatu).©℗
Podstawa prawna
art. 29a ust. 13 i 14, art. 86 ust. 19a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931)
art. 12 ustawy z 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2419)
